Γράφει ο Χρήστος Μπλατσιώτης
Νοέμβριος του 1977, πριν από 44 χρόνια:
Απομένουν ελάχιστες ημέρες για τις πρόωρες εθνικές εκλογές της 20ης Νοεμβρίου και στην Ημαθία η προεκλογική ένταση κορυφώνεται. Ο μήνας ξεκίνησε με ανοιχτή προεκλογική ομιλία του Ανδρέα Παπανδρέου, στην Πλατεία Ωρολογίου (την Τετάρτη 2 Νοεμβρίου) ενώ λίγες ημέρες πριν, το ΠΑΣΟΚ εγκαινίασε το προεκλογικό κέντρο του, στη γωνία Μούμουγλου και Βενιζέλου, με τον Γραμματέα της Ν.Ε. Ημαθίας, Θανάση Γεωργιάδη, να απευθύνει χαιρετισμό στην εκδήλωση και να παρουσιάζει τους υποψήφιους βουλευτές του Κινήματος στην Ημαθία: Ανδρεάδη Ανέστη, Γικόνογλου Μόσχο, Δερρέ Σίμο και Μούγγρη Νίκο.
Στην αντιπέρα όχθη, τα τοπικά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας παρακολουθούσαν με ιδιαίτερη προσοχή τη δραστηριότητα του ΠΑΣΟΚ. Όπως σε όλη την Ελλάδα έτσι και στην Ημαθία, έχουν θορυβηθεί ιδιαίτερα για τη διαφαινόμενη ραγδαία άνοδο του κόμματος του «Ανδρέα» αν και επίσημα εξακολουθούν να θεωρούν την ΕΔΗΚ ως τον βασικό εκλογικό αντίπαλό τους. Ήδη από τις 18 Απριλίου 1977 που η εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» δημοσίευσε την πρώτη (ιστορικά) πανελλαδική δημοσκόπηση για πρόθεση ψήφου, το ΠΑΣΟΚ εμφάνισε σχεδόν διπλασιασμό των ποσοστών του, όμως ήδη αυτό γίνεται αντιληπτό και σε τοπικό επίπεδο από τις συγκεντρώσεις του σε πόλεις και χωριά της Ημαθίας.
Αντίθετα με την πρακτική του ΠΑΣΟΚ να λειτουργήσει μόνο κομματικό και ενιαίο εκλογικό κέντρο, η Νέα Δημοκρατία σε εκείνες τις εκλογές είχε μόνο τα εκλογικά κέντρα των βουλευτών της. Ο Δημήτρης Χατζηδημητρίου και ο Δημήτρης Βλαχόπουλος το είχαν στην οδό Βενιζέλου κι ο Αρχέλαος Ιακωβίδης στην γωνία Μητροπόλεως και Ελιάς. Μόνο ο Ναουσαίος υποψήφιος του κόμματος, ο Άγγελος Βαλταδώρος, δεν είχε εκλογικό κέντρο στη Βέροια προτιμώντας να το έχει στην πόλη του. Ο λόγος προφανής και φαίνονταν χαρακτηριστικά από τα μεγάλα γράμματα στο προεκλογικό σύνθημά του: «Η Ημαθία ψηφίζει Βαλταδώρο, η Νάουσα ψηφίζει Άγγελο». Εκείνες τις ημέρες όμως, παρότι ο κάθε υποψήφιος της ΝΔ είχε να ασχοληθεί με τον προσωπικό προεκλογικό αγώνα του, όλοι μαζί σχεδίαζαν και την «απάντηση» στην πρόσφατη ομιλία του Ανδρέα Παπανδρέου στη Βέροια, κάνοντας δυνατή κινητοποίηση για μια μεγάλη προεκλογική συγκέντρωση που ετοίμαζαν, για την Τετάρτη 9 Νοεμβρίου, στην πλατεία Αγίου Αντωνίου, με ομιλητή τον τότε υπουργό Προεδρίας και Παιδείας, τον Γεώργιο Ράλλη.
ΕΔΗΚ, «ΣΥΜΜΑΧΙΑ», ΚΚΕ
Όμως και τα άλλα κόμματα δεν πήγαιναν πίσω. Δύο ημέρες πριν από την ομιλία της ΝΔ στη Βέροια, τη Δευτέρα 7 Νοεμβρίου, η ΕΔΗΚ είχε προγραμματίσει στην Πλατεία Ωρολογίου, ομιλία του αρχηγού της Γεώργιου Μαύρου, ενώ για την τελευταία εβδομάδα των εκλογών (την Τρίτη 15 Νοεμβρίου) είχε προγραμματίσει κεντρική ομιλία στην πλατεία Αγίου Αντωνίου, η «Συμμαχία των Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων» του Ηλία Ηλιού έχοντας για ομιλητές τον Μανώλη Γλέζο και τον Δημήτρη Τσάτσο.
Την ίδια εβδομάδα αλλά μια ημέρα πριν, τη Δευτέρα 14 Νοεμβρίου, στην πλατεία Αγίου Αντωνίου θα μιλούσαν σε συγκέντρωση του ΚΚΕ, εκπρόσωποι της Κ.Ε. του κόμματος (μεταξύ αυτών και η Ναουσαία Ρούλα Κουκούλου) κάνοντας ταυτόχρονα και διήμερη προεκλογική περιοδεία στην Ημαθία.
Τέλος, για την τελευταία Κυριακή προ των εκλογών (στις 13 Νοεμβρίου) προγραμμάτιζε συγκέντρωση στην πλατεία Ωρολογίου της Βέροιας και η «Εθνική Παράταξη», με ομιλητή τον καθηγητή Νικόλαο Δεβλέτογλου αλλά τελικά αναβλήθηκε λόγω «ξαφνικής ασθένειας» του ομιλητή.
Δεν χρειάζονται παραπάνω περιγραφές για να γίνει αντιληπτό ότι ο Νοέμβριος του 1977 ήταν για τη Βέροια και για όλη την Ημαθία (όπως και για την υπόλοιπη Ελλάδα) μήνας υπερβολικής πολιτικής έντασης και γεμάτος από προεκλογική φασαρία. Σχεδόν κάθε μέρα διοργανώνονταν μια θορυβώδης κομματική εκδήλωση, μέσα κι έξω από τα εκλογικά κέντρα σε Μητροπόλεως, Βενιζέλου και Ελιάς υπήρχε συνεχώς κόσμος και πολύ συχνά οι δύο κεντρικές πλατείες, του Ρολογιού και του Αγίου Αντωνίου, γέμιζαν από τεράστιες κινητοποιήσεις «σημαιοστολισμένων» φίλων και οπαδών των κομμάτων αντίστοιχες του εύρους των ομιλητών που εκείνες της ημέρες επισκέπτονταν την πόλη (Ανδρέας Παπανδρέου, Γεώργιος Μαύρος, Γεώργιος Ράλλης, Μανώλη Γλέζος, Δημήτρης Τσάτσος κ.α.)
ΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΤΗΣ ΗΜΑΘΙΑΣ
Οι εκλεγμένοι βουλευτές Ημαθίας του 1977, σε φωτογραφίες από τον προεκλογικό αγώνα εκείνης της εποχής. Από αριστερά, Χατζηδημητρίου Δημήτρης (ΝΔ), Βλαχόπουλος Δημήτρης (ΝΔ), Ιακωβίδης Αρχέλαος (ΝΔ) και Γικόνογλου Μόσχος (ΠΑΣΟΚ)
Στις εθνικές εκλογές του 1977 εκτός από τους υποψήφιους των δύο κεντρικών «μονομάχων» (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ) άλλα έξι (6) κόμματα είχαν συνδυασμούς και υποψήφιους στην Ημαθία.
Η ΕΔΗΚ είχε υποψήφιους βουλευτές τους Βεροιώτες δικηγόρους, Γκόρη Μιχάλη, Παπαδόπουλο Φιλοκτήμονα, Χιονίδη Γιώργο και τον Τιγκαράκη Σπύρο έμπορο-εξαγωγέα φρούτων από την επαρχία Νάουσας.
Το ΚΚΕ είχε υποψήφιους βουλευτές, τον Γεωργιάδη Κώστα (γεωπόνο από τη Βέροια), τον Κυριακού Ζήση (δάσκαλο από την Αλεξάνδρεια), τη Λάιου- Γιαννούλη Αρετή (οδοντίατρο από τη Βέροια) και τον Πιττάκη Αλέκο (αγρότη από τη Νάουσα)
Η «Συμμαχία των Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων» του Ηλία Ηλιού είχε υποψήφιους βουλευτές, τον Κίαο Θωμά (καθηγητή από τη Νάουσα), τον Κόγια Νικόλαο (ιατρικό επισκέπτη από τη Βέροια), τον Κυριακίδη Λάμπρο (δικηγόρο από τη Βέροια) και τον Αριστοτέλη (Τέλη) Λαχανόπουλο (δικηγόρο από τη Βέροια).
Η «Εθνική Παράταξη» είχε υποψήφιους βουλευτές, τον Καβάζη Στυλιανό (γεωργοκτηματία από τη Βέροια), τον Καραγκιοζίδη Ηρακλή (επιχειρηματία από το Πλατύ), τον Μιλτσανίδη Νίκο (δικηγόρο από τη Βέροια) και τον Ιωάννη Πλατιώτη (έμπορο από την Αλεξάνδρεια).
Το κόμμα των «Νεοφιλελεύθερων» του Κωνσταντίου Μητσοτάκη είχε έναν και μοναδικό υποψήφιο βουλευτή στην Ημαθία, τον Τιμόθεο Θεοδωρίδη (τοπογράφο από τη Βέροια)
Το ΕΚΚΕ (Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας) επίσης είχε έναν και μοναδικό υποψήφιο τον Καλαϊτζίδη θεόδωρο (οικοδόμο από τη Βέροια).
ΤΡΙΤΗ 8 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1977: ΕΝΑΣ ΤΑΦΟΣ ΠΟΥ ΕΜΕΙΝΕ «ΚΛΕΙΣΤΟΣ» ΕΠΙ 23 ΑΙΩΝΕΣ
Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα πολύπλευρης κομματικής δραστηριότητας και μεγάλης πολιτικής έντασης, ο Νοέμβριος του 1977 -από τη σκοπιά της επικαιρότητας- έδειχνε ότι θα είναι μήνας αποκλειστικά προεκλογικός και εκλογικός. Δεν εξελίχθηκε όμως έτσι καθώς ήλθε η Τρίτη 8 Νοεμβρίου για να δώσει μια είδηση εντελώς διαφορετική που έμελλε να αλλάξει τη μέχρι τότε παρουσία της Ημαθίας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ήταν η ημέρα που ο Μανώλης Ανδρόνικος και η ομάδα του, σκάβοντας στην «Τούμπα» της Βεργίνας, βρέθηκαν μπροστά στον πέτρινο τοίχο μιας αρχαίας ταφικής κατασκευής που όπως αποδείχθηκε παρέμενε σφραγισμένη και απαραβίαστη επί 2.313 χρόνια (23 αιώνες) !
Ήταν ένα γεγονός που αμέσως κέρδισε τον δικό του πρωτοσέλιδο χώρο ανάμεσα στις ειδήσεις και στις δημοσιεύσεις της προεκλογικής εκστρατείας. Κι όταν λίγο μετά «διέρρευσε» ότι τα σπάνια ευρήματα που είχε αποκαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη του Ανδρόνικου «μάλλον» ανήκαν στον Φίλιππο Β’ (που πέθανε το 336 π.Χ. και θάφτηκε στις αρχαίες Αιγές), του σπουδαίου βασιλιά της αρχαίας Μακεδονίας και πατέρα του Μέγα Αλέξανδρου, τότε η είδηση δεν εκτόπισε απλώς την προεκλογική ειδησεογραφία στον τοπικό και πανελλήνιο Τύπο αλλά γνώρισε παγκόσμια δημοσιότητα.
Το ίδιο διάσημη έγινε και η Βεργίνα που μέχρι τότε, μπορεί να ήταν τόπος πολύχρονου ενδιαφέροντος για αρχαιολόγους και ιστορικούς, όμως για τη μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου ήταν απλώς ένα χωριό 13 χλμ. νοτιοανατολικά της Βέροιας. Ο δε χώρος μπροστά από τη λεγόμενη «Τούμπα» ήταν για πολλούς της γενιάς μου, μια αλάνα που τη μετατρέπαμε σε γήπεδο ποδοσφαίρου, στις ημερήσιες σχολικές εκδρομές που κάναμε εκεί , στήνοντας δυο πέτρες για εστία ακριβώς στο σημείο όπου το έδαφος άρχιζε να καλύπτει τους τάφους που έκρυβε μέσα του.
Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΡΥΠΑΝΗ ΣΤΗ ΒΕΡΓΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΟΥΝ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥΣ
Μια εβδομάδα μετά την πρώτη ημέρα της αρχαιολογικής ανακάλυψης του Μανώλη Ανδρόνικου, την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 1977, επισκέφθηκε τη Βεργίνα ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Κωνσταντίνος Τρυπάνης και ενημερώθηκε στον χώρο της ανασκαφής από τον ίδιο τον Ανδρόνικο, για τα ευρήματα και τις εκτιμήσεις του, σε σχέση με την προέλευση και την ταυτότητά τους . Στη διάρκεια εκείνης της επίσκεψης συναντήθηκε με τον Κωνσταντίνο Τρυπάνη και αντιπροσωπεία των κατοίκων της Βεργίνας για να του ζητήσει «να μην απομακρυνθούν τα ευρήματα από την περιοχή» και «να ανεγερθεί μουσείο στη Βεργίνα για τη στέγασή τους». Στην ίδια συνάντηση, παρουσία του Νομάρχη Ημαθίας Γρηγόρη Θεοδοσίου και του δημάρχου Βέροιας Ευθύμιου Τσελέπογλου, διατυπώθηκε η άποψη προς τον υπουργό ότι «το αρχαιολογικό μουσείο Βέροιας, μέχρι να κατασκευαστεί αυτό της Βεργίνας, διαθέτει κατάλληλους χώρους και παρέχει την πρέπουσα ασφάλεια για την προσωρινή φιλοξενία των ευρημάτων». Προφανώς κανείς τους δεν μπορούσε εκείνη την ώρα να φανταστεί το μέγεθος εκείνων των ευρημάτων της Βεργίνας κι όσων θα αποκαλύπτονταν στην πορεία από την αρχαιολογική σκαπάνη του Μανώλη Ανδρόνικου και της ομάδας των αρχαιολόγων συνεργατών του.
Ο Κωνσταντίνος Τρυπάνης από την πλευρά του, αναλογιζόμενος προφανώς ότι όλη αυτή συζήτηση γίνονταν λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, απάντησε ότι «τα αιτήματα είναι λογικά και θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να ικανοποιηθούν». Ανακοινώθηκε μάλιστα ότι οι επίσημες ανακοινώσεις για τα ευρήματα του Μανώλη Ανδρόνικου στη Βεργίνα θα γίνονταν αμέσως μετά τις εκλογές.
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΗΜΑΘΙΑ
Πράγματι, στις τρείς ημέρες που απέμειναν από την επίσκεψη Τρυπάνη στην Ημαθία μέχρι τις εκλογές κανένας δεν ασχολήθηκε άλλο με την ανασκαφή της Βεργίνας και η επικαιρότητα επανακαταλήφθηκε πλήρως από τα προεκλογικά της «τελικής ευθείας». Οι εκλογές της 20ης Νοεμβρίου 1977 έγιναν κανονικά, η Νέα Δημοκρατία αν και έχασε 12,5 μονάδες σε σχέση με το 1974 πέτυχε και πάλι αυτοδύναμη κυβερνητική πλειοψηφία με 41,84 % ενώ το ΠΑΣΟΚ επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις ήλθε δεύτερο κόμμα σχεδόν διπλασιάζοντας το ποσοστό του, με 25,34 % (έναντι 13,58 % του 1974). Η δε ΕΔΗΚ περιορίστηκε στην τρίτη θέση με 11,95 % (έναντι 20,42 του 1974) ενώ το ΚΚΕ, μόνο του πλέον, πέτυχε 9,36 % και η «Συμμαχία των Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων» μόλις 2,72 %. Η δε «Εθνική Παράταξη» του Στέφανου Στεφανόπουλου, με το 6,82 % των ποσοστών της, προβλημάτισε πολλούς και τότε.
Όσο για τα αποτελέσματα των εκλογών στην Ημαθία, εν μέσω σφοδρών διαμαρτυριών στη Βέροια ακόμη και το πρωί της Δευτέρας για την αργοπορία στην έκδοση των τοπικών αποτελεσμάτων και για αριθμητικά λάθη από την πλευρά της Νομαρχίας, η Νέα Δημοκρατία έλαβε 43,34 %, το ΠΑΣΟΚ 30,34 %, η ΕΔΗΚ 11,22 %, το ΚΚΕ 8,45 %, η Εθνική Παράταξη 4, 16 % και η Συμμαχία 2,04 %. Βουλευτές από τη ΝΔ εκλέχθηκαν οι Χατζηδημητρίου Δημήτρης, Βλαχόπουλος Δημήτρης και Ιακωβίδης Αρχέλαος (με τη δεύτερη κατανομή) και από το ΠΑΣΟΚ, ο Γικόνογλου Μόσχος, ιστορικά ο πρώτος βουλευτής που εκλέχθηκε για το Κίνημα στην Ημαθία.
Με την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας, η επικαιρότητα του Νοεμβρίου του 1977, έστω και για το δεκαήμερο που απέμενε, μπορούσε να ξεφύγει από τα θορυβώδη πολιτικά νέα των 20 πρώτων ημερών του μήνα παρότι σχολιάζονταν ποικιλότροπα η καθυστέρηση της ορκωμοσίας της νέας Κυβέρνησης .Η αργοπορία στην τελική καταμέτρηση των σταυρών (κυρίως στην Αττική) λέγεται πως είχε εκνευρίσει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή που ήθελε να έχει πλήρη εικόνα των εκλεγέντων βουλευτών του, για να σχηματίσει τη νέα κυβέρνησή του. Τελικά, η ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης έγινε τη μεθεπόμενη Δευτέρα των εκλογών, στις 28 Νοεμβρίου 1977 με χρονική καθυστέρηση μιας εβδομάδας που ακόμη παραμένει «άσπαστο ρεκόρ» για ορκωμοσία κυβέρνησης αυτοδυναμίας.
Η ΕΠΙΣΗΜΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Βεργίνα (1977): Το πρόχειρο στέγαστρο που στήθηκε στην πλαγιά της Τούμπας,
για την προστασία του Μακεδονικού τάφου που μόλις είχε αποκαλυφθεί (από το φωτ. αρχείο της ανασκαφής)
Στο μεταξύ, ακόμη και χωρίς υπουργό Πολιτισμού (που δεν ήταν απαραίτητο αφού η ανασκαφή ήταν Πανεπιστημιακή) ο Μανώλης Ανδρόνικος ήταν ήδη έτοιμος να κάνει ανακοινώσεις για τα ευρήματα της Βεργίνας. Τις ημέρες που προηγήθηκαν, χωρίς να ειδοποιηθεί ούτε καν η Χωροφυλακή της Βέροιας για αποφυγή κάθε περίπτωσης διαρροής, η χρυσή λάρνακα της ανασκαφής είχε μεταφερθεί με άκρα μυστικότητα στη Θεσσαλονίκη από τον ίδιο τον Μανώλη Ανδρόνικο, μέσα στο αυτοκίνητό του. Την ίδια διαδρομή ακολούθησαν και τα υπόλοιπα ευρήματα.
Η πρώτη σχολαστική μελέτη των ευρημάτων έδινε πλέον μια σίγουρη εικόνα για την ταυτότητά τους και το πρωί της Πέμπτης 24 Νοεμβρίου 1977, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κάλεσε τους δημοσιογράφους σε συνέντευξη Τύπου για να ανακοινώσει ο Μανώλης Ανδρόνικος τα συμπεράσματά του, για τα ευρήματα των ανασκαφών της Βεργίνας. Ο ίδιος, πριν τη συνέντευξη, ενημέρωσε τηλεφωνικά τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή. «Νομίζω ότι βρήκα κάτι σημαντικό στη Βεργίνα, τον τάφο του Φιλίππου και θα ‘θελα να ‘ναι ο πρωθυπουργός ο πρώτος που θα το ακούσει» είπε αρχικά στη Λένα Τριανταφύλλη, διευθύντρια του ιδιαίτερου γραφείου του Καραμανλή, ζητώντας να μιλήσει προσωπικά μαζί του. Το ίδιο έκανε και με τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τσάτσο.
Λίγο μετά τα δύο τηλεφωνήματα, ενώπιον των δημοσιογράφων, ο Ανδρόνικος συγκίνησε το πανελλήνιο και συγκλόνισε η διεθνή κοινότητα τονίζοντας: «Στηριγμένος σε ισχυρές αρχαιολογικές ενδείξεις, νομίζω πως έχω το δικαίωμα να πω ότι ο μεγάλος μακεδονικός τάφος μπορεί να ανήκει στον Φίλιππο Β’».
ΝΑ ΤΙΜΗΣΟΥΜΕ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΥΣ
Για το χρονικό της ανασκαφής της Βεργίνας έχει γράψει ο ίδιος ο Μανώλης Ανδρόνικος, συνεργάτριες και μέλη της ανασκαφικής ομάδας του και άλλοι αρχαιολόγοι καθώς και πολλοί ακόμη. Σήμερα, με αφορμή τα 44 χρόνια από την ημέρα που έγινε η μεγάλη ανακάλυψη της Βεργίνας αυτό που μένει ως υποχρέωση είναι να θυμόμαστε τα γεγονότα και κυρίως να μνημονεύουμε τον Μανώλη Ανδρόνικο και όλους τους συνεχιστές του έργου του, για την τεράστια προσφορά τους προς την Ημαθία.
Η αρχαιολογική έρευνα της Βεργίνας, που στις 8 Νοεμβρίου 1977 άλλαξε σελίδα από τα πρώιμα του Léon Heuzey και του Κωνσταντίνου Ρωμαίου, που συνεχίζεται εξίσου σημαντικά ακόμη και σήμερα, μαζί με τις υποδομές και τα έργα ανάδειξης των αρχαιολογικών ευρημάτων, που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη, είναι ζητήματα που πρόβαλαν και προβάλουν καθοριστικά την εικόνα της Ημαθίας και δίνουν μεγάλες προοπτικές όχι μόνο στη Βεργίνα ή στη Βέροια αλλά στην ευρύτερη περιοχή.
Δικαίως και επάξια στην εποχή της πανδημίας, τιμούμε τους γιατρούς και τους νοσηλευτές για την τιτάνια προσπάθεια και την ανεπανάληπτη προσφορά τους. Όταν κάποτε επιστρέψουμε στην κανονικότητα ίσως να είναι στιγμή να αποδώσουμε μια παρόμοια τιμή και στους αρχαιολόγους. Έχουν ήδη μια τεράστια προσφορά προς όλη την Ημαθία.
