Του Αναστάσιου Βασιάδη
Ο ρομαντικός παρατηρητής που ατενίζει την Βέροια από τα δυτικά της υψώματα, ξεχωρίζει με ευχάριστη έκπληξη, μια αιθέρια γυναικεία μορφή να ξεπετάγεται από τις πολυκατοικίες πίσω από τον πλάτανο της Παλιάς Μητρόπολης και να ορθώνεται πάνω από τις παραδοσιακές στέγες της πόλης. Πρέπει ο παρατηρητής να πλησιάσει αρκετά για να συνειδητοποιήσει ότι η αιθέρια γυναικεία μορφή αντιστοιχεί σε μιά υπερμεγέθη εικαστική απεικόνιση, έναν θεαματικό ζωγραφικό πίνακα, που έχει φιλοτεχνηθεί από καλλιτέχνη αξιώσεων και καλύπτει ολόκληρη την ελεύθερη επιφάνεια της επί της οδού Παλαμά πολυόροφης οικοδομής, κατά την τεχνική «graffiti», που έχει χαρακτηριστεί σαν «η τέχνη του δρόμου». Μακράν απέχει όμως η περιγραφή αυτού του καλλιτεχνικού έργου από τα συνήθη «graffiti» που πρωτοεμφανίστηκαν σαν μία αντίδραση στο κατεστημένο, στην ησυχία των κατοίκων της πόλης και στη μουντάδα των τοίχων, ενώ ως αυθόρμητη εικαστική έκφραση εντάχθηκαν στο φαινόμενο της σύγχρονης λαϊκής κουλτούρας των αστικών κέντρων. Στην πόλη της Βέροιας συναντώνται σε πολλές ελεύθερες επιφάνειες δημιουργίες «graffiti», κυρίως με συνθηματικές επιγραφές, αλλά και εικαστικές συνθέσεις λιγότερο η περισσότερο επιμελημένες, ενώ ενδιαφέρουσες απεικονίσεις συναντώνται στις προσόψεις επαγγελματικών χώρων με σκοπό την προβολή τους.
Καμμία σχέση όμως δεν έχουν όλα αυτά τα «graffiti» με την απεικόνιση της αιθέριας γυναικείας μορφής που κυριαρχεί πάνω από τις κεραμιδοσκεπείς στέγες της πόλης. Είναι σαφής η επιρροή του καλλιτέχνη από τον πίνακα της Τζοκόντας του Λεονάρντο ντα Βίντσι που εκτίθεται στο Μουσείο Λούβρου στο Παρίσι, καθώς η γυναικεία μορφή που απεικονίζεται, έχει φιλοτεχνηθεί με τα ίδια τεχνικά στοιχεία της στάσης, το μυστηριακό βλέμμα και με φόντο τον ορεινό ορίζοντα και το εξοχικό περιβάλλον. Αυτή η ιδιότυπη Τζοκόντα της Βέροιας με τους συμβολισμούς που εμπεριέχει, εκφράζει ολόκληρη την ημαθιώτικη παράδοση με τις επιμέρους εκφάνσεις της. Τα χαρακτηριστικά της νέας γυναίκας που απεικονίζεται, μας παραπέμπουν σε μακεδονικές απεικονίσεις γυναικείων μορφών που σώζονται ως αρχαιολογικά ευρήματα.
Η Βεροιώτισσα Τζοκόντα φορά ένα μάλλινο πλεχτό ένδυμα κιτρίνου χρώματος με γαιώδεις αποχρώσεις που παραπέμπει στην κτηνοτροφική παράδοση του Βερμίου, την παραγωγή του μαλλιού και την επεξεργασία του. Τα ιδιότυπα διακοσμητικά σχέδια του ενδύματος θυμίζουν έντονα τα αντίστοιχα των παραδοσιακών χειροτεχνημάτων που διασώζονται στα βλαχοχώρια του Βερμίου. Η Τζοκόντα της Βέροιας φέρει στο κεφάλι της μια ιδιότυπη σύνθεση με ρόζ άνθη που αναπαράγουν το χρώμα που πέρνει ο ημαθιώτικος κάμπος την εποχή που κυριαρχεί η ανθοφορία της ροδακινιάς.
Ο δε τρόπος που έχουν τοποθετηθεί τα άνθη θυμίζει έντονα το κατσούλι της ρουμλουκιώτικης ενδυμασίας. Η έκφραση της απεικονιζόμενης γυναικείας μορφής με τα αρμονικά χαρακτηριστικά, με το επιμελημένα κρυμμένο από τα άνθη δεξιό μάτι της και με το άλλο να επεξεργάζεται τον παρατηρητή από την σκιασμένη πλευρά του προσώπου, αναπαράγει προαιώνια ερωτήματα που συνδέονται με την γυναικεία μυστηριακότητα.
Ο ορίζοντας του εικαστικού έργου καλύπτεται από χιονοσκεπείς κορυφές και πλαγιές του Βερμίου, με κωνοφόρα δένδρα να καλύπτουν τους πρόποδες. Το τοπίο συνεχίζεται μπροστά από την γυναικεία μορφή με την απεικόνιση αγροκτήματος, τον κλασσικό αχυρώνα και τις αχυρόμπαλες να περιμένουν την μεταφορά τους. Το ελεύθερο οικόπεδο μπροστά από την υπερμεγέθη εικαστική δημιουργία, καθαρισμένο από τα αγριόχορτα, αποτελεί μια νοερή προέκταση του αγροκτήματος της σύνθεσης. Η χρωματική σύνθεση του ουρανού μαρτυρεί την γαλήνια ώρα, μετά την δύση του ηλίου πίσω από το Βέρμιο, με την κεραμιδί απόχρωση να αποτελεί φυσική προέκταση των στεγών της πόλης. Η σύνθεση συμπληρώνεται με δύο γαλάζιες πεταλούδες, που ως πανέμορφες υπάρξεις, συνδέονται με την ελευθερία και την ευτυχία, ενώ αποτελούν το σύμβολο των αλλαγών και της ανταμοιβής για την συστηματική προσπάθεια που απαιτείται κατά την διάρκεια του βίου. Τέλος η σύνθεση αντίθετα από ότι συμβαίνει με τα συνήθη «graffiti», υπογράφεται σε εμφανές σημείο από τον ζωγράφο με το καλλιτεχνικό όνομα «Dem» και επισήμανση του «2021» ως έτους όπου το έργο φιλοτεχνήθηκε.
Συγχαρητήρια και ευχαριστίες ανήκουν στον καλλιτέχνη αλλά και στους ιδιοκτήτες της οικοδομής που φέρει την σύνθεση, διότι με την Τζοκόντα της Βέροιας αναβαθμίστηκε αισθητικα και εικαστικά η περιοχή και ολόκληρη η πόλη.