Του ιερέως
Παναγιώτου Σ.
Χαλκιά
Διακόσια χρόνια, φίλοι αναγνώστες, πέρασαν από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και γιορτάζουμε φέτος την επέτειό τους. Θα ακούσουμε αρκετές θριαμβολογίες και ίσως υπερβολές. Σημασία, όμως, για μας τους σημερινούς Έλληνες έχει να ενσκήψουμε, κυρίως, στις εμφύλιες πολιτικές (κυρίως) συγκρούσεις των προγόνων μας, που συνέβησαν κατά την πορεία της επανάστασης, να προβληματιστούμε, μήπως στο πέρασμα του χρόνου, αλλάξουμε τακτική και γίνουμε καλύτεροι.
Η λατρεία προς το πνεύμα των Ελλήνων δεν εμπόδισε πολλούς ξένους να ιδούν αμερόληπτα και κριτικά το δαιδαλώδη και ανεξιχνίαστο χαρακτήρα μας. Την προσωπογραφία μας παρουσίασε ο δικαστής Κέλλυ μέσα σε λίγες γραμμές, που απέσπασε και το πρώτο βραβείο, λέγοντας:
«Ο Έλλην είναι ευφυέστατος αλλά και οιηματίας (άνθρωπος της έπαρσης), δραστήριος αλλά και αμέθοδος, ανυπόμονος αλλά και πολεμιστής, φιλότιμος, αλλά και πλήρης προλήψεων.
Έκτισε Παρθενώνα, που τον άφησε να γίνει ερείπιο. Ανάδειξε το Σωκράτη να τον καταδικάσει σε θάνατο. Τον δίκαιο Αριστείδη για να τον εξοστρακίσει. Εδημιούργησε το Βυζάντιο για να το εγκαταλείψει, να περιέλθει στους Τούρκους. Έκανε την επανάσταση του 1821, για να τη διακινδυνέψει. Μετεκάλεσε τον Καποδίστρια, για τον δολοφονήσει. Τον Όθωνα για να τον εξορίσει… Παράδοξο πλάσμα, εκπληκτικό, ατίθασο, ημίκαλο, ημίκακο, αβεβαίων διαθέσεων, σοφόμωρον, εγωπαθές».
Ανέκαθεν δύο μεγάλα τρωτά σημεία διαβρώνουν την ψυχή των Ελλήνων, που, δυστυχώς, εμφανίζονται και στο 1821, αλλά και διατηρούνται και μέχρι τις μέρες μας. Η αντιφατικότητα και η διχόνοια. Διάσπαση και κατακερματισμός κατοικούν μέσα στην ουσία της ατομικής και συλλογικής ύπαρξής μας και χρωματίζουν τη δράση μας.
Η πολιτική κρίση που υπόβοσκε από το πρώτο έτος της Επανάστασης του ’21 και είχε οξυνθεί κατά τους τελευταίους μήνες του 1823, εξελίχτηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 1824 σε εμφύλιο πόλεμο. Αντιμαχόμενοι από τη μια πλευρά οι σημαντικότεροι στρατιωτικοί της Πελοποννήσου με τον Κολοκοτρώνη επικεφαλής και από την άλλη ο κύκλος του Μαυροκορδάτου με τους σημαντικότερους πολιτικούς της Πελοποννήσου και τους νησιώτες. Το Ρουμελιώτικο στοιχείο εκπροσωπούσε ο Κωλέτης.
Αλλά και οι τελευταίο μήνες του 1824 οδηγούν σε δεύτερο εμφύλιο πόλεμο. Πολιτικοί τώρα και στρατιωτικοί της Πελοποννήσου στρέφονται προς τους Υδραιοσπετσιώτες, υποστηριζόμενοι από τους Ρουμελιώτες οπλαρχηγούς. Αποτέλεσμα: Βιαιοπραγίες κυβερνητικών στην Πελοπόννησο, φυλάκιση αρχηγών «ανταρτών», θάνατος Ανδρούτσου από τους ανθρώπους του Γκούρα, διασπασμένοι και αλληλομισούμενοι μέχρι το τέλος της Επανάστασης οι Έλληνες. Αποκορύφωση η δολοφονία του αναμορφωτή του Ελληνικού κράτους Ιωάννη Καποδίστρια από τους Μαυρομιχαλαίους.
Αν οι συμμαχικές δυνάμεις στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου δεν έδιναν το τελευταίο χτύπημα στους Τούρκους, δεν γνωρίζουμε, αν μόνοι τους οι Έλληνες θα στεραίωναν το κράτος.
Ο Σολωμός στον ύμνο του προς την Ελευθερία, εξορκίζοντας τη διχόνοια μεταξύ των Ελλήνων, τονίζει ότι:
«Κρατάει ένα σκήπτρο η δολερή
καθενός χαμογελάει
πάρτο λέγοντας και συ» (στροφή 144).
Και ο Κάλβος στην ωδή το φάσμα, γράφει για τη διχόνοια των Ελλήνων:
«Μεγάλη, τρομερή
με τα πτερά απλωμένα
καθώς αετός ακίνητος
κρέμεται στον αέρα.
Ψηλά η διχόνοια» (στροφή ΙΕ΄).
Δυστυχώς, με την αντιφατικότητα, το διχασμό και τη διχόνοια, όχι μόνο στην Επανάσταση, αλλά και στη συνέχεια το Έθνος μας επικράνθη. Έφθανε σε εξουθένωση, υφίστατο ταπείνωση, συρόταν σε υποταγή και αιχμαλωσία αιώνων, έπεφτε εύκολα στην παγίδα Μικρασιατικών, οδηγούμενο σε φρικώδη δράματα εθνικών ολοκαυτωμάτων. Αυτές οι αμαρτίες έφθασαν μέχρι τις μέρες μας με τον εμφύλιο σπαραγμό που ζήσαμε αλλά και μετά τη μεταπολίτευση. Χαρακτηριστικός ο χωρισμός (μεγάλη ντροπή μας) σε «πράσινα» και «γαλάζια» καφενεία.
Η Επανάσταση του 1821 που γιορτάζουμε την επέτειο των 200 χρόνων της, μας διδάσκει ότι η Εθνική ομοψυχία είναι ο μοναδικός δρόμος, γιατί περιθώρια διχασμών δεν υπάρχουν. Λαός, λοιπόν, και ηγεσία σήμερα, κατάφορτοι από ιστορική εμπειρία και πικρή γεύση της ιστορίας, οφείλουμε και για το δύσκολο παρόν και για το άγνωστο του Ελληνισμού, να μην ακροβατούμε επάνω στο σχοινί της Διχόνοιας, αιώνιοι υποψήφιοι αυτοκτόνοι. Ιδιαίτερα σήμερα που η χώρα μας οδοιπορεί εν μέσω κινδύνων και η καταιγίδα της ανατολικής γειτονικής μας χώρας, μας απειλεί. Ας δώσει, λοιπόν, η επέτειος των διακοσίων χρόνων της Επανάστασης την ευκαιρία στον κάθε Έλληνα και στην κάθε Ελληνίδα να βελτιώσουν το περιβάλλον, αρχίζοντας από τον εαυτό τους.
Ας κάνουμε όλοι μας κριτική και αυτοκριτική για να γίνουμε καλύτεροι πολίτες, καλύτεροι οδηγοί, καλύτεροι δάσκαλοι, δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, καλύτεροι επαγγελματίες, επιχειρηματίες, καλύτεροι συνδικαλιστές και υποστηριχτές του δημόσιου χρήματος. Να αρχίσει να βελτιώνεται η ποιότητα των πολιτικών κομμάτων, της αυτοδιοίκησης, για να γίνονται στη χώρα μας σοβαρά έργα υποδομής. Αυτό το δρόμο της επετείου πρέπει να ακολουθήσουμε.
