Γράφει ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος
Φιλόλογος
‘Όποιος παραδέχεται την αδικία, αδικεί περισσότερο από εκείνον που αδικεί.» Ρουσσω
Η παρουσία των συμμαχικών πλοίων στην Κωνσταντινούπολη
Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε με την Ανακωχή που υπογράφηκε στις 11 Νοεμβρίου 1918 μεταξύ των Συμμάχων της Αντάντ και την ήττα των Κεντρικών Δυνάμεων .Πίσω του ο πόλεμος άφησε αμέτρητους νεκρούς και καταστροφές. Τώρα καλούνται οι λαοί να οικοδομήσουν τις πόλεις και να επουλώσουν τις πληγές που άφησε ο πολύνεκρος πόλεμος. Η Τουρκία υπέγραψε λίγες μέρες νωρίτερα, στις 30 Οκτωβρίου του 1918 τους σκληρούς όρους της Συνθήκης του Μούδρου της Λήμνου μεταξύ των οποίων ήταν ο αφοπλισμός του τουρκικού στρατού και η παραμονή του στα στρατόπεδα. Η είδηση έγινε στον Πόντο δεκτή με χαρά και ενθουσιασμό. Πίστεψαν ότι τα βάσανά τους τελείωσαν και ότι τώρα μπορούν να ελπίζουν και να αρχίσουν τη ζωή τους από την αρχή.
Στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης κατέφτασαν τα πλοία του Συμμαχικού στόλου μεταξύ των οποίων έκανε την παρουσία του και το ελληνικό πολεμικό πλοίο ΑΒΕΡΩΦ. Όλα έδειχναν ό τι ο διαμελισμός της Τουρκίας θα γίνει πραγματικότητα.
Τα Δικαστήρια της Κωνσταντινούπολης Στην κατεχόμενη από Αγγλικά και Γαλλικά στρατεύματα Τουρκία με βάσει των όρων της Συνθήκης του Μούνδρου, σχηματίστηκαν εξεταστικές επιτροπές για ανεύρεση των υπευθύνων των σφαγών των χριστιανικών πληθυσμών και την καταδίκη τους. Τα μέλη της τριανδρίας και πολλά στελέχη των Νεότουρκων όπως των Talaat, Enver, Diemal, Ιsmail Hari και πολλά άλλα στελέχη προαισθανόμενα την τύχη τους μετά την ταπεινωτική για αυτούς λήξη του πολέμου κατόρθωσαν με τη βοήθεια των Γερμανών να δραπετεύσουν στο Βερολίνο. Άλλοι όπως ο πρώην Βεζίρης και οι ηγέτες της Ειδικής Οργάνωσης υπευθύνων των μαζικών εκτελέσεων των χριστιανών συλλαμβάνονται και φυλακίζονται στην Κωνσταντινούπολη. Μεταξύ αυτών συνελήφθησαν και τρεις Γερμανοί ανώτατοι αξιωματικοί 1) ο στρατηγός Liman von Sanders, ( κατηγορείται και για το βιασμό και το θάνατο κάποιας Ελληνίδας αλλά τα τουρκικά δικαστήρια τον αθώωσαν) 2) O Kress von Kressensta:in και 3) ο Κόμης von Schulenburg ) και φυλακίστηκαν στην Πρίγκηπο-νήσο . Κατηγορούνταν μαζί με τους άλλους για την εξόντωση των Ελλήνων της Μ. Α. και του Πόντου. Ύστερα από κάποιες διπλωματικές διαπραγματεύσεις επέστρεψαν στη Γερμανία. Πάντως τα τουρκικά δικαστήρια τους καταδίκασαν σε θάνατο αλλά κανείς δεν πίστευε ότι θα εκτελούσαν και τις ποινές που τους επιβλήθηκαν. Κάποιοι πιο αισιόδοξοι περίμεναν ότι η Γερμανία θα τους παρέδιδε στις εξεταστικές επιτροπές στην Κωνσταντινούπολη να δικαστούν και να λογοδοτήσουν για τις εγκληματικές τους πράξεις. Όχι μόνο δεν έγινε αυτό αλλά η Γερμανία τους αποδέχτηκε και τους παραχώρησε άσυλο.
Η κοινή γνώμη της Αγγλίας- Γαλλίας η οποία παρακολουθούσε το σχέδιο γενοκτονίας των τουρκικών αρχών απαιτούσε την ποινική δίωξη των εγκληματιών πολέμου σε βάρος του χριστιανικού πληθυσμού της Μ. Α. και του Πόντου, Για αυτό έπρεπε να συλληφθούν και δικαστούν. Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι διατάσουν τη σύλληψη των στελεχών των Νεότουρκων. Οι συλλήψεις όμως, γίνονταν σε πολύ αργούς ρυθμούς με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να δραπετεύσουν και κάποιοι να καταφύγουν στα βουνά μεταξύ αυτών και ο σφαγέας των Ποντίων, βαρκάρης από την Κερασούντα Τοπάλ Οσμάν .Από διπλωματικά έγγραφα της Γαλλίας μαθαίνουμε ότι η τουρκική κυβέρνηση για να ικανοποιήσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη αποφάσισε τη σύλληψη των περισσοτέρων και επικίνδυνων μελών(30 Ιανουαρίου 1919) της Επιτροπής των Νεότουρκων « ΕΝΩΣΗ- ΠΡΟΟΔΟΣ», Ζήτησαν και τη σύλληψη του Κεμάλ αλλά αυτός βρίσκει προστασία και άσυλο από τον Ιταλό διπλωμάτη Sfortsa ο οποίος, λέγεται, ότι του παραχώρησε ένα διαμέρισμα στην Κωνσταντινούπολη για να αποφύγει τη σύλληψη. Αργότερα οι Άγγλοι ζητούν από την κυβέρνηση να αναζητήσει τον Κεμάλ και να τον παραδώσει στις εξεταστικές επιτροπές αλλά εκείνος έφυγε για την αποστολή που του έδωσαν να καταστείλει τις αντιδράσεις των Τούρκων.
Κατά τη διάρκεια της δίκης στην Κωνσταντινούπολη, είχε καταδικαστεί ένα χαμηλόβαθμο στέλεχος των Νεότουρκων σε θάνατο, Έξω από την αίθουσα δικαστηρίου ξέσπασαν ταραχές. Ένα πλήθος μουσουλμάνων συγκεντρώθηκε και διαμαρτύρεται έντονα και προκαλούν θόρυβο. Να σημειωθεί ότι στην επαρχία επικρατούσαν ακόμη οι Νεότουρκοι. Οι σύμμαχοι φοβούμενοι μεγαλύτερες ταραχές αποφάσισαν την μεταφορά των κρατουμένων τον Ιανουάριο 1919, σε ένα φρούριο της πόλεως Βαλέτας , της Μάλτας. Γενική πεποίθηση όλων των λαών ήταν ότι εκεί η δίκη θα διεξάγονταν με ασφάλεια και οι εγκληματίες πολέμου θα έδιναν λόγο των πράξεών τους. Όλοι πίστευαν ότι οι σύμμαχοι θα φρόντιζαν και για την έκδοση των υπευθύνων Γερμανών αξιωματικών και τη μεταφορά τους στη Μάλτα για να δικαστούν μαζί με τους άλλους.
Εκείνο που δεν έκαναν οι Πόντιοι και τα δικαστήρια της Σουλτανικής κυβέρνησης που όλοι περίμεναν έγινε από τους νέους πατριώτες Αρμενίους. Σκόρπισαν σε όλες τις χώρες του κόσμου σε αναζήτησή τους. Ήταν όλοι θαρραλέα μέλη της Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας. Δεν άργησαν να πραγματοποιήσουν με κίνδυνο της ζωής τους την αποστολή τους. Έτσι εκτελέστηκαν:
1. Στις 16 Μαρτίου 1921 ο Αρμένης Τεχλιριάν σώριαζε στο έδαφος νεκρό τον Ταλαάτ στο Βερολίνο. Στο δικαστήριο που ακολούθησε αθωώθηκε.2.Ιούλιος 1919.εκτελείται ο σφαγέας των Αρμενίων του Μπακού από τον Τζιβανσίρ.3.6 Δεκεμβρίου 1921 εκτελείται στη Ρώμη ο Σαγίτ Χαλίμ από τον νεαρό Σιραγκιάν4.17 Απριλίου 1922 εκτελούνται στο Βερολίνο οι διοργανωτές των σφαγών Μπεχαεντίν Σακί και ο Τζιεμάλ Αζμί. 5.Τρεις Μήνες αργότερα βρίσκουν τραγικό θάνατο ο Τζαμάλ πασά και ο Εβρέν πασά.
Και ο κατάλογος των εκτελεσθέντων συνεχίζεται για τη δικαίωση όλων εκείνων Αρμενίων και Ελλήνων που βρήκαν μαρτυρικό θάνατο από το μίσος και την ανθρώπινη μισαλλοδοξία.
Βιβλιογραφία1 «Έχω όπλο την αγχόνη ,του Χ. Τσιρκινίδη εκδ. Ερωδιός 2.»Ει τέλους του ξεριζώσαμε.¨» του Χ.Τσιρκινίδη Εκδ. Π. Σουμελά3.Συνοπτική Ιστορία της Γενοκτονίας των Ελλ. της Ανατολής του Χ. Τσιρκινίδη εκδ. Αδελφών Κυριακίδη. 4.» Ο τιμωρός ¨του Αρσαβίρ Σιρακιάν Εκδ. Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδος
