Κάθε πράγμα επάνω στη γη, φίλοι αναγνώστες, έχει βάθος και επιφάνεια. Κάθε ζωντανός οργανισμός έχει φλούδα και ψίχα, ενώ κάθε άνθρωπος έχει σώμα και ψυχή.
Και ο Σταυρός του Κυρίου μας, που πάντα έχουμε στη μνήμη μας και σαν σύμβολο της αγάπης και της θυσίας και συνεχώς τον βλέπουμε στη ζωή μας, έχει φλούδα και ψίχα, επιφάνεια και βάθος. Η φλούδα είναι η ιστορία του και η ψίχα είναι τα διδάγματά του, που μας προσφέρει, όταν εμείς με πνεύμα μαθητείας τον προσεγγίζουμε. Ας προσπαθήσουμε να ιδούμε και τα δύο.
Ο Ισραλητικός λαός, στην πορεία του, από την Αίγυπτο, στη γη της επαγγελίας, συνάντησε εμπόδιο στο δρόμο του τους Αμαλικίτας. Ο Μωυσής παίρνει εντολή από το Θεό να υψώσει τα χέρια του σε θέση εκτάσεως, ώστε με το κατακόρυφο σώμα του να σχηματίζεται σταυρός. Όσο ευρίσκεται σ’ αυτή τη στάση, η νίκη είναι με το μέρος των Ισραηλιτών. Όταν κατεβάζει τα χέρια του από την κούραση, η νίκη περνάει στους Αμαλικίτες, γι’ αυτό δύο άνδρες ενάρετοι, ο Ώρ και ο Ααρών, του υποβαστάζουν τα χέρια, μέχρις ότου ολοκληρώνεται η πολεμική επιχείρηση υπέρ των Ισραηλιτών.
Αυτό το περιστατικό, μεταξύ άλλων πολλών, σκιωδώς προεικονίζουν του Κυρίου μας το Σταυρό και προκηρύσσουν τη μεγάλη δύναμή του. Και τότε εκείνοι δεν ήταν σε θέση να εννοήσουν τη σημασία του σταυρού, αφού δεν είχε έλθει το πλήρωμα του χρόνου να ιδούν τα πράγματα με την αληθινή τους διάσταση.
Επειδή μάλιστα ο σταυρός ήταν καταραμένο σχήμα, αφού σ’ αυτό επάνω σταύρωναν τους δούλους και τους κακούργους, ενώ οι Ιουδαίοι τους καταδικασμένους λιθοβολούσαν και οι Ρωμαίοι αποκεφάλιζαν, δεν έδιναν πνευματικό νόημα στο σχήμα του.
Στη νέα εποχή της χάριτος, δηλαδή μετά Χριστό, οι πρώτοι χριστιανοί με ευλάβεια γονάτιζαν μπροστά στο τίμιο ξύλο και προσεύχονταν. Καθημερινά οι προσκυνητές ήταν πολυάριθμοι. Από φθόνο οι Εβραίοι πήραν κρυφά τους Σταυρούς και τους πέταξαν σ’ ένα σπήλαιο που ήταν πολύ πλησίον του Παναγίου Τάφου, όπου έριχναν και τα πτώματα των κακούργων και το μέρος του Γολγοθά μετέτρεψαν σε σκουπιδότοπο.
Εκεί έμεινε ο Σταυρός του Κυρίου μας από το 37 μέχρι το 320 μ.Χ..
Ο αυτοκράτορας μάλιστα Ανδριανός, για να σβήσει κάθε ίχνος και σημάδι, έχτισε σ’ εκείνο τον τόπο τοι Ναό της Αφροδίτης και τοποθέτησε εκεί ένα εντυπωσιακό άγαλμα της Θεάς.
Το 320 μ.Χ. η Αγία Ελένη με πολύτιμους συνεργάτες και πιστούς εργάτες ευρήκε, κατά τρόπο θαυμαστό ναι ανέσυρε τους τρεις Σταυρούς. Δεν δυσκολεύτηκε να ξεχωρίσει τον Σταυρό του Κυρίου μας, γιατί την ίδια μέρα τοποθετήθηκαν με τη σειρά ο καθένας επάνω σε νεκρό και όταν ακούμπησε ο Σταυρός του Κυρίου το σώμα του νεκρού, εκείνος αναστήθηκε. Έτσι, στις 14 Σεπτεμβρίου του έτους 320, υψώθηκε στο Ναό της Αναστάσεως επί Πατριάρχου Μακαρίου.
Αυτή περίπου, απλά και περιληπτικά είναι η φλούδα του Σταυρού, δηλαδή η ιστορία του. Ποια, όμως, είναι η ψίχα του;
Όλες οι αρετές συναντώνται επάνω στο Σταυρό. Κάθε είδος αρετής. Η αγάπη πρώτα, αρετή πρωτόγνωρη και πρωτάκουστη. Είχε ο κόσμος ακούσει για αγάπη φίλου προς φίλο, που είχε φθάσει μέχρι τη θυσία. Είχε πληροφορηθεί και βίωνε την αγάπη του πατέρα και της μάνας για το παιδί, του στρατιώτη για τον αξιωματικό, του ευεργετημένου για τον ευεργέτη. Όμως, η αγάπη για το αντίθετο δεν είχε ακουστεί πουθενά. Εδώ έχουμε αγάπη μέχρι σταυρικής θυσίας του Θεού για τον άνθρωπο, του Παναγίου για τον αμαρτωλό, του Κυρίου μας για τους εχθρούς του. Κάθε άνθρωπος, όταν αμαρτάνει, γίνεται εχθρός του Θεού, και όμως Εκείνος, για έναν τέτοιο εχθρό, πρόσφερε τη θυσία του εαυτού του.
Στα Σταυρό επάνω συναντάται και η ταπείνωση, «εταπείνωσεν εαυτόν μέχρι θανάτου» σημειώνει γεμάτος έκπληξη ο Απόστολος Παύλος.
Και η υπακοή του Υιού προς τον Πατέρα έχει παρουσία στο Σταυρό, αφού, ο πρώτος μετά τον Έναν Απόστολος Παύλος σημειώνει, «εγένετο υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρώ».
Εμείς, φίλοι αναγνώστες, πώς ωφελούμαστε από τη φλούδα και την ψίχα του Σταυρού;
Φίλε αναγνώστη: αν δεν έχεις διάθεση ν’ ακούσεις σύγχρονα λόγια ανθρώπινα, που και αυτά την αποκαλυπτική εποχή μας τη γεμάτη εκπτώσεις, δεν έχουν βαρύτητα, άκουσε και πρόσεξε τα λόγια του Ιερού Χρυσοστόμου, που με τη γλυκιά του γλώσσα τότε διατύπωσε και κάποιος μαθητής του, με τη χρυσή γραφίδα του αποθανάτισε για την ψυχική μας ωφέλεια.
«Αν είσαι Κυβερνήτης, βλέπε το Σταυρό για να διδαχθείς ότι, χάριν του λαού σου και τη ζωή του ακόμη χρεωστείς να θυσιάσεις.
Αν είσαι κυβερνώμενος, βλέπε το Σταυρό, για να σπουδάσεις το σεβασμό προς τους άρχοντές σου, ως ο Σωτήρ σεβάσθηκε το θέλημα του Πατρός του.
Αν είσαι πλούσιος, βλέπε το Σταυρό, για να μάθεις από τον γεγυμνωμένο αυτόν την περιφρόνηση προς τα εγκόσμια αγαθά.
Αν είσαι πτωχός, βλέπε το Σταυρό, για να εύρεις φίλο και παρήγορο και συναθλητή Εκείνον, ο οποίος δεν έχει «που την κεφαλήν κλίνει».
Αν είσαι σοφός, βλέπε το Σταυρό και δι’ αυτού θα λύσεις όλα τα συνέχοντα σε μεγάλα προβλήματα.
Αν είσαι απαίδευτος, βλέπε το Σταυρό και θα γίνεις σοφότερος του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους.
Αν είσαι οικογενειάρχης, βλέπε το Σταυρό, για ν’ αντιληφθείς την απροσπέλαστη αγάπη του Πατρός.
Αν είσαι δίκαιος, βλέπε το Σταυρό, για να συγκρατηθείς στους πειρασμούς του κόσμου.
Αν είσαι αμαρτωλός, τότε, προ πάντων, μην αποσπάς από το Σταυρό τα όμματά σου, γιατί αυτός θα σε χειραγωγήσει να επιστρέψεις προς τον πατέρα σου και ν’ ανεύρεις ως πρόβατο απολωλός και πάλιν την ευθεία.
Εν τούτω νίκα τη σάρκα, τον κόσμο, το διάβολο, τα πάθη, τις ηδονές, τις θλίψεις, την ακηδεία, τη χαύνωση και βάδιζε υπόπτερος προς τη νίκη».
