Κάθε πόλη χαίρεται να προβάλλει τους ένδοξους άνδρες που γεννήθηκαν ή έζησαν σ’ αυτήν.
Και η Βέροια έχει να δείξει τους δικούς της άνδρες που δόξασαν και αυτήν και τον Ελληνισμό.
Ανάμεσα σ’ αυτούς διακρίνεται και ο Νικόλαος Αντωνιάδης (ο «Νικολούσης» ή «Νικολούς»), ιατρός, που η δράση και προσφορά του στα τέλη του 19ου αιώνα και στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, αποτυπώθηκε στη μνήμη των συγχρόνων του και μεταγενεστέρων, στους κώδικες της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, των Γενικών Αρχείων του Κράτους Ν. Ημαθίας και στα βιβλία των συγγραφέων (Αν. Χριστοδούλου, Ι. Παπαδάκη Στάϊκου, Γ. Χιονίδη, Παύλου Πυρινού, Σταύρου Πολυζωίδου, Αντώνη Κολτσίδα κ.ά.).
Από τους συγγραφείς που ανέφερα, πληροφορούμαστε:
Ο Νικόλαος Αντωνιάδης γεννήθηκε στη Βέροια το 1861 από πάμπτωχη οικογένεια.
Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών με την ηθική και υλική συνδρομή του διακεκριμένου Βεροιαίου νομικού Κ. Ρακτιβάν.
Μετεκπαιδεύτηκε στο εξωτερικό, στη χειρουργική.
Οι δύσκολες υγειονομικές συνθήκες της εποχής εκείνης στη Βέροια τον ανάγκασαν να διατηρεί όχι μόνο φαρμακείο, αλλά και μια μικρή κλινική 4-5 κλινών για να εξυπηρετούνται σοβαρές και επείγουσες περιπτώσεις.
Ήταν από τους καλύτερους γιατρούς της εποχής του, Παθολόγος-Μαιευτήρας-Γυναικολόγος.
Παρακολουθούσε την εξέλιξη της επιστήμης του μεταφράζοντας στην Ελληνική ιατρικά συγγράμματα.
Η πολυμελής οικογένειά του αποτελείτο από τη γυναίκα του Ελισάβετ Γεμιτζόγλου, τους τέσσερις γιους και τρεις κόρες του.
Από τους γιους ο πρώτος, ο Αντώνιος έγινε φαρμακοποιός (ο γνωστός μεγάλος ευεργέτης της Βέροιας), οι δε Δημήτριος και Σόλων ιατροί.
Πνεύμα προοδευτικό και θέλοντας την πολιτιστική, πνευματική ανάπτυξη και φιλανθρωπική δράση στην πόλη του, εκλέχθηκε πρόεδρος του Συλλόγου «Μέλισσα» το 1911 με απίστευτες δραστηριότητες.
Τάσσεται στο πλευρό των πτωχών και τους υπερασπίζεται κατά τέτοιο τρόπο που ονομάζεται Γιατρός των πτωχών και γίνεται αρχηγός της παράταξης των πτωχών.
Από τη θέση του Δημάρχου Βέροιας (1919-1920 και 1922-1923) παρουσίασε σημαντικό έργο.
Παίρνει μέρος στα εκπαιδευτικά δρώμενα και ως μέλος Εξεταστικής Επιτροπής Προόδου των καθηγητών-μαθητών του σχολείου και ως εφοροεπίτροπος πρόσφερε πολύτιμες υπηρεσίες στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της πόλης του.
Στο πλευρό της τοπικής εκκλησίας πρόσφερε πολλά στην καλύτερη λειτουργία των σχολείων. Προσπάθησε με την ανάπτυξη της Παιδείας να τονίσει τη θρησκευτική και εθνική συνείδηση της μαθητειώσης νεολαίας, μακριά από τις ανθελληνικές προπαγάνδες.
Πέρα από τις πληροφορίες αυτές που έχουμε από τους συγγραφείς, υπάρχουν και άλλες διάσπαρτες ειδήσεις για την προσωπικότητα και δραστηριότητα του Ν. Αντωνιάδη στους κώδικες των αρχείων της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας και των Γενικών Αρχείων του Κράτους Ν. Ημαθίας.
Ερευνώντας τους κώδικες αυτούς, διεπίστωσα ότι έχουν πολύτιμες πληροφορίες για τον Νικόλαο Αντωνιάδη, ιδιαίτερα ο κώδικας υπ’ αύξοντα αριθμό 22 της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας.
Στη συνεδρία της Δημογεροντίας (23-5-1911, σ. 13) για την εκλογή του προσφωνείται ο Ν. Αντωνιάδης από το μητροπολίτη «ως ο εξοχώτατος εν Ιατροίς» και στις 23-9-1911, σ. 37, εκλέχθηκε από τη Δημογεροντία ως μέλος των 57 εκλεκτόρων για την αναθεώρηση του Κοικτικού Κανονισμού.
Μία εκλογή τιμητική που προϋποθέτει εμπειρία και γνώσεις.
Στον κοινωνικό τομέα ήταν υπέρμαχος στο να δίδονται επιδόματα σε πάμπτωχους μαθητές-τριες για σπουδές είτε για φοίτηση στο Ημιγυμνάσιο, είτε για ανώτερες σπουδές (Συνεδρία Δημογεροντίας 23-9-1911, σ. 40).
Με απόφαση της Δημογεροντίας, ορίστηκε να προσαγορεύσει το νέο Βασιλέα Κωνσταντίνο, τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την Βασίλισσα για την ανάρρηση αυτού στο θρόνο των Ελλήνων και να υποβάλλει σ’ αυτόν εγκάρδια συλλυπητήρια της Κοινότητας για τον αδόκητο και στυγερό θάνατο του πατρός αυτού και Βασιλέως ημών Γεωργίου του Α΄ (συνεδρία 3-3-1923, σ. 96).
Όλες οι υπεύθυνες οικονομικές υποθέσεις της Κοινότητας, ανετίθετο στον Νικόλαο Αντωνιάδη.
Αυτός ήταν σε γενικές γραμμές «ο Νικολούσης» ή «Νικολούς», ο αγαπημένος των πτωχών και μη της Βέροιας. Αν και πέρασαν 90 χρόνια από το θάνατό του, δεν ξεχάστηκε, γιατί η προσφορά του υπήρξε πολύ μεγάλη και τα ίχνη της διάβασής του παράμειναν και θα παραμείνουν ανεξάλειπτα.
Αυτό οφείλεται:
α) Στις σπάνιες αρετές του και τους αγώνες του, κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας και μετέπειτα, για την πνευματική πρόοδο της πόλης του,
β) Στους αγώνες του για την ανακούφιση των πτωχών συνανθρώπων του,
γ) Στο επάγγελμά του, Γιατρός των πτωχών, φαρμακοποιός και κλινικάρχης,
δ) Στους γιους του (Αντώνιο και Σόλωνα) με τις ευεργεσίες τους
ε) Το σημερινό διευθυντή της Κλινικής «Ευαγγελισμός» κ. Ν. Αντωνιάδη
Πιστεύω ότι μια ολοκληρωμένη βιογραφική Μονογραφία και των δράσεων του Νικολάου Αντωνιάδη, θα συμβάλλει στην συμπλήρωση και βαθύτερη γνώση της ιστορίας της πόλης μας στην περίοδο 1861-1930.
Οι Βεροιώτες και οι συγγενείς τους που φέρουν το επίθετο «Αντωνιάδης» πρέπει να είναι υπερήφανοι για το άξιο τέκνο της Βέροιας ΝΙΚΟΛΑΟ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ.
Κώδικας 21ος
Πρακτικά Εφορείας (1892-1911), σ.σ. 86α-86β
Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας
Από τον οποίον φαίνεται η πραγματική έκφρασης ευγνωμοσύνης του Νικολάου Αντωνιάδη προς τον Δημήτριο Ρακτιβάν
Συνεδρία της 21ης Οκτωβρίου 1907
(Προεδρεία της Α.Σ. του Μητροπολίτου Αποστόλου)
Μετά την απόφασιν ταύτην της Εφορείας ο εφοροεπίτροπος κ. Νικόλαος Αντωνιάδης προς πραγματικήν έκφρασιν της ευγνωμοσύνης του προς τον μεγάθυμον, αείδοιμον Δημήτριον Ρακτιβάν δια της επιδαψιλευθείσας αυτώ υποστηρίξεως εν καιρώ των σπουδών του, εδήλωσε τη Εφορεία ότι αναλαμβάνει εφέτος όλην την δαπάνην την γενησομένην δια το μνημόσυνον.
Επί τούτοις διελύθη η συνεδρία.
Ο Πρόεδρος – Ο Βεροίας και Ναούσης Απόστολος
Τα μέλη – Εμμανουήλ Βελτσίδης, Νικόλαος Αντωνιάδης, Θ.Μ. Χατζηνικολάκης
Θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφέραμε και τις μεγάλες ιατρικές υπηρεσίες που πρόσφερε δωρεάν για χρόνια στην Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών Βέροιας, η οποία για το λόγο αυτό τον ανεκήρυξε ευεργέτη της Αδελφότητας και του έστειλε το εξής έγγραφο:
Τω ευεργέτη της Αδελφότητας των Κυριών
Κύριον Νικόλαον Αντωνιάδην, Ιατρόν, Ενταύθα
Αξιότιμε Κύριε,
Η από τριετίας και πλέον πρόθυμος υμετέρα επιστημονική δωρεάν αγωγή προς αναξιοπαθούντας ασθενείς της πατρίδος μας… Πληροί ευγνωμοσύνης απείρου άπασαν την ολομάλειαν του Σωματείου.
Διερμηνεύοντας ήδη υμίν την ευγνωμοσύνην ταύτην δηλοποιούμεν υμίν ότι… Επί τούτοις παρακαλούμεν όπως δεχθήτε την διαβεβαίωσιν της εξαιρέτου προς υμάς ευγνωμοσύνης και υπολήψεως.
Η Πρόεδρος – Ελένη Μ. Χριστοδούλου
Η Γεν. Γραμματέας – Αφροδίτη Τριανταφύλλου
Εν Βεροία τη 23 Ιανουαρίου 1911
Ο Νικόλαος Αντωνιάδης είχε την αρετή της «ευγνωμοσύνης» και ήταν έμπλεος χριστιανικών αρετών και άνθρωπος που έθεσε σκοπό στη ζωή του να υπηρετεί το συνάνθρωπό του.
Και η σύζυγος του Νικολάου Αντωνιάδη Ελισάβετ Αντωνιάδη, το γένος Γεμιτζόγλου, ανακηρύχθηκε Μεγάλη ευεργέτης της Φιλοπτώχου Αδελφότητας Κυριών Βεροίας, γιατί την στήριξε οικονομικά.
Ακόμη, την υπηρέτησε και ως ταμίας του Διοικητικού Συμβουλίου το 1912 με πρόεδρο την Πηνελόπη Καμπίτογλου.
Τέτοιοι άνθρωποι πρέπει συχνά να προβάλλονται για παραδειγματισμό και μίμηση.
Πηγές-Βοηθήματα
1. Κώδικας 22 της Ι.Μ. Βέροιας, Πρακτικά Δημογεροντίας από 27-3-1911 έως 18-4-1936, διαστάσεων 24,5χ42 ύψος, σ. 3ου. Ανέκδοτος, σε καλή κατάσταση (σ.σ. 10, 12, 19, 32, 37, 56, 63, 95-96, 98, 116-117, 129, 164 και 173).
2. Γ. Χιονίδης, Τα Σχολεία της Βέροιας κατά τα έτη 1849-1912, Βάσει Ανέκδοτων Εγγράφων (Ανάτυπον εκ του ΙΑ΄ τόμου των «Μακεδονικών»).
3. Αναστασίου Εμμ. Χριστοδούλου, Η Συμβολή της Βέροιας εις τον Μακεδονικό Αγώνα 1902-1908, Βέροια 1965.
4. Ιωάννου Παπαδάκη-Στάϊκου, Μισός Αιώνας Πολιτικών Αγώνων και Εθνικής Δράσεως, Αθήναι 1974.
5. Παύλου Δ. Πυρινού, Η Συμβολή της Μητροπόλεως Βεροίας στην Παιδεία κατά τον 19ο αιώνα, Θεσσαλονίκη 1983. Του ιδίου, Τα Σχολεία της Βέροιας (1901-1912) και η Ιερατική Σχολή Τιμίου Προδρόμου Βεροίας (1909-1915), Θεσσαλονίκη 1989.
6. Σταύρου Ν. Πολυζωΐδη, Η Ιατρική στη Βέροια, Έκδοση του Ιατρικού Συλλόγου Ημαθίας, Βέροιας 2002 (σ.σ. 32-33).
7. Αντωνίου Μ. Κολτσίδα, Ιστορία Βέροιας, Τόμοι Α, Β, έκδοση Εκδοτικού οίκου Αδελφών Κυριακίδη Α.Ε., Θεσσαλονίκη 1912 (σ.σ. 426, 525, 599, 670, 754, 756, 808-809, 1585-1586).
8. Χρονικά Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας, έκδοση της ΕΜΙΠΗ, τόμος Α΄ (2008-2010), Βέροια 2011 (σ.σ. 18-20).
«Πνεύμα προοδευτικό και θέλοντας την πολιτιστική, πνευματική ανάπτυξη και φιλανθρωπική δράση στην πόλη του, εκλέχθηκε πρόεδρος του Συλλόγου «Μέλισσα» το 1911 με απίστευτες δραστηριότητες»
«Αν και πέρασαν 90 χρόνια από το θάνατό το, δεν ξεχάστηκε, γιατί η προσφορά του υπήρξε πολύ μεγάλη και τα ίχνη της διάβασής του παρέμειναν και θα παραμείνουν ανεξάλειπτα»
«Ο Νικόλαος Αντωνιάδης είχε την αρετή της “ευγνωμοσύνης” και ήταν έμπλεος χριστιανικών αρετών και άνθρωπος που έθεσε σκοπό στη ζωή του να υπηρετεί το συνάνθρωπό του»
