Επειδή τα ενοριακά και αλλόθρησκα κοιμητήρια ήταν διάσπαρτα στην πόλη της Βέροιας και δημιουργούσαν προβλήματα στην εφαρμογή του νέου ρυμοτομικού σχεδίου που καταρτίστηκε το 1924, παρέστη αναγκαία η ανέγερση νέου κοιμητηρίου έξω από την πόλη, στη βόρεια είσοδό της, στην περιοχή του «Φόρου Μουαρίφ».
Έως ότου φτάσουμε στο έτος 1924, η ανέγερση του
κοιμητηρίου στη Βέροια πέρασε από πολλά κύματα, όπως μας πληροφορούν οι κώδικες
20 και 22 της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας που αναφέρονται παρακάτω
«Πηγές-Βοηθήματα».
Το 1914, μολονότι ο Σύλλογος Βεροιέων Αμερικής
(Μπούφαλο) έστειλε χρήματα (25 λίρες και 4.500 φράγκα) για ανέγερση
κοιμητηρίου, αναβάλλεται εξαιτίας του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Το θέμα επανήλθε στις συνεδριάσεις της Διευθυνούσης
Επιτροπής (14 Νοεμβρίου 1921 και 2 Φεβρουαρίου 1922) χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Στη συνεδρία της Δημογεροντίας (14-3-1922, κωδ. 22,
σ.σ. 123-195) αποφασίστηκε η αναστολή των εργασιών του ανεγειρόμενου
κοιμητηρίου, εξαιτίας του Μικρασιατικού πολέμου και για το λόγο ότι ο Μουφτής
της Οθωμανικής Κοινότητας Βέροιας παραπονέθηκε στις αρχές ότι στο ανεγειρόμενο
κοιμητήριο καταπατήθηκε οικόπεδο Οθωμανικού κοιμητηρίου.
Για το λόγο αυτό δόθηκε εντολή αναστολής του έργου από
το Υπουργείο Εσωτερικών.
Η Δημογεροντία εξέφρασε τη βαθιά της λύπη για την
απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών.
Έστειλε επιστολή, με όλες τις λεπτομέρειες του
θέματος, προς τον βουλευτή Εμμανουήλ Κάκκο να διαμαρτυρηθεί τηλεγραφικά προς
τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Εσωτερικών.
Η καθυστέρηση τράβηξε σε μάκρος έως τη συνεδρία της
Επιτροπής Ανέγερσης Νεκροταφείου που πραγματοποιήθηκε στις 3-9-1924 και η
απόφασή της καταγράφηκε στον κώδικα 20ο της Ιεράς Μητροπόλεως
Βεροίας στη σελίδα 172.
Η συνεδρίαση αυτή της Επιτροπής Ανέγερσης, αποτέλεσε
την απαρχή της οριστικής ανέγερσης του Κοιμητηρίου.
Για το λόγο αυτό, δημοσιεύεται όπως έχει, στον κώδικα
(22ο, σ. 172) της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας για μελέτη και εξαγωγή
πληροφοριών.
Συνεδρία της Επιτροπής Νεκροταφείου (1924).
Υπό την προεδρείαν του Σ. Μητροπολίτου Βερροίας κ.
Χρυσοστόμου, τη Τετάρτη 3ης Σεπτεμβρίου ε.ε. συνήλθεν εις
συνεδρίαν η επί της ανεγέρσεως του Ι. Νεκροταφείου Βερροίας Επιτροπή, καθ’ ην
παρέστησαν οι εκ των μελών αυτής αξιότιμοι κ.κ. Κ. Καρατζόγλου, Α. Στράλας, Στ.
Βαφειδης και ο πληρεξούσιος Βερροίας κ. Ι. Παπαδάκης, κατά ταύτην εγένοντο τα
εξής: Κατά παράκλησιν του Σ. Προέδρου ο πληρεξούσιος κ. Παπαδάκης, ανεκοίνωσεν
ότι, τη ενεργεία του παρά τη Κυβερνήσει επετεύχθη η παραχώρησις καταλλήλου
γηπέδου εν τω κτήματι του Ντεμίρ Βέη και ότι δυνάμεθα από τούδε να λάβωμεν υπό
την κατοχήν ημών τούτο και να προβώμεν εις τας προκαταρκτικάς εργασίας. Η
επιτροπή εξέφρασεν προς αυτόν τας ευχαριστίας και την ευγνωμοσύνην της
Κοινότητας. Είτα ο κ. Καρατζόγλου ελογοδότησεν εν γενικαίς γραμμαίς και εξέθηκε
την κατάστασιν του Ταμείου της Επιτροπής, ο δε Σ. Πρόεδρος προέτεινε και εγένετο
αποδεκτόν να παρακληθή η Κοινότης να ψηφήσει γενναίον ποσόν υπέρ του Ι. τούτου
σκοπού, ίνα μη βραδύνη το έργον και ίνα εκλείψη ως τάχυον η μη περιπεσούσα
τιμήν εις την κοινότητα κατάστασις του Νεκροταφείου αυτής. Μετά μακράν δε
κατόπιν συζητήσεως επί του σχεδίου του νεκροταφείου, ανέλαβεν ο κ. Παπαδάκης να
συνεννοηθή προς καταρτισμόν αυτού μετά του Μηχανικού του εργαζομένου δια το
σχέδιον της πόλεως.
Μετά τούτο ανετέθη τω κ. Στράλα να φροντίση δια του
διορισμού καταλλήλου φύλακος του γηπέδου, συνεννούμενος μετά του κ. Βαφείδου.
Τη προτάσει του κ. Στράλα αποφασισθέντος όπως ζητηθή δια του Σ. Προέδρου η
έγκρισις της Διευθυνούσης Επιτροπής προς διορισμόν του κ. Γ. Μάντζη ως μέλους
της Επιτροπής ταύτης, διελύθη η συνεδρία.
Ο
Πρόεδρος
Τ.Υ.
Ο
Γραμματεύς
Τ.Υ.
Τα μέλη
Α.Υ.
Από τη συνεδρία αυτή έχουμε τις εξής πληροφορίες:
1. Πρόεδρος της Συνεδρίασης της Επιτροπής Ανέγερσης
του Νεκροταφείου ήταν ο Μητροπολίτης Βεροίας Χρυσόστομος.
2. Μέλη της Επιτροπής οι: Αλέξανδρος Στράλας,
πρόεδρος, Στέφανο Βαφείδης και Κ. Καρατζόγλου. Παρέστη και ο πληρεξούσιος
Βεροίας Ιωάννης Παπαδάκης.
3. Με ενέργειες του Ιωάννη Παπαδάκη στην Κυβέρνηση,
επιτεύχθηκε η παραχώρηση καταλλήλου οικοπέδου στο κτήμα του Ντεμίρ Βέη, στο
«Μουαρίφ».
4. Ο Κ. Καρατζόγλου αναφέρθηκε στην οικονομική κατάσταση
του Ταμείου της Επιτροπής Ανέγερσης Νεκροταφείου και πρότεινε και έγινε
αποδεκτό να ψηφίσει γενναίο ποσό η Κοινότητα για τον σκοπό αυτό.
5. Το σχέδιο του Νεκροταφείου, ανέλαβε ο Ιωάννης
Παπαδάκης, να συνεννοηθεί με τον μηχανικό που εργάζεται για το σχέδιο της
πόλης.
6. Με πρόταση του Αλεξάνδρου Στράλη, αποφασίστηκε ο
διορισμός του Γ. Μάντζη ως μέλους της Επιτροπής Ανέγερσης του Νεκροταφείου.
Τεράστια η συμβολή του Ι. Παπαδάκη στην εξεύρεση και
παραχώρηση καταλλήλου οικοπέδου για το σκοπό αυτό.
Η επιτροπή Ανέγερσης με πρόεδρο τον Αλέξ. Στράλη,
οδοντίατρο, γαμπρό του Κ. Καπίτογλου, δούλεψε επί δύο και πλέον χρόνια εντατικά
και μεθοδικά και παρουσίασε το νέο «Ευπρόσωπο» Κοιμητήριο στα τέλη του 1927.
Το οστεοφυλάκιο του Κοιμητηρίου κτίστηκε το 1928. Με
λαμπρή τελετή και προεξάρχοντα τον Μητροπολίτη Πολύκαρπο και με όλο το Ιερατείο
της Βέροιας και πλήθος πιστών έγινε η μετακομιδή των οστών απ’ όλα τα τότε
υπάρχοντα κοιμητήρια στο οστεοφυλάκιο του νέου Κοιμητηρίου.
Σήμερα, ύστερα από 93 χρόνια λειτουργίας του κοιμητηρίου, η επιτακτικότητα της ανέγερσης νέου «Ευπροσώπου» Κοιμητηρίου είναι απόλυτα αναγκαία γιατί το υπάρχον δεν μπορεί να δεχτεί άλλους νεκρούς εξαιτίας του περιορισμένου τόπου και της λιπαρότητας του εδάφους.
Την ώρα που έγραφα αυτά, ήρθε η τοπική εφημερίδα
«ΛΑΟΣ» στην οποία διάβασα ότι την Παρασκευή το Δημοτικό Συμβούλιο θα εγκρίνει ή
μη το φάκελο μελέτης «Έγκρισης Χωροθέτησης και ίδρυσης του νέου Κοιμητηρίου
Βέροιας σε τμήμα του αριθ. 1147 αγροτεμαχίου του αγροκτήματος Τ.Κ. Πατρίδος»
(ΛΑΟΣ αρ. φύλ. 12570.16-12-2020, σ. 7).
Η είδηση με χαροποίησε, όπως, θέλω να πιστεύω, και
κάθε πολίτη της Βέροιας.
Πιστεύω ότι όλες οι παρατάξεις στο επείγον αυτό θέμα
να συνεργαστούν και γρήγορα θα έχουμε τα αποτελέσματα που επιθυμούμε.
Τα ονόματα όλων θα γραφτούν στις σελίδες της ιστορίας
της Βέροιας και θα μνημονεύονται πάντοτε, όπως του Α. Στράλα (που το ταφικό του
κτίσμα βρίσκεται στο αριστερό τμήμα της εισόδου του Κοιμητηρίου, προς τιμήν
του), και όλων εκείνων που συντελέσουν στην ανέγερση του νέου Κοιμητηρίου.
Συγχαρητήρια στο Δήμαρχο και όλους τους Δημοτικούς
Συμβούλους, για ότι έκαναν και θα κάνουν στο σπουδαίο έργο που αναλαμβάνουν.
Να είστε βέβαιοι ότι όλοι οι Βεροιώτες θα βοηθήσουν.
Καλή δύναμη και επιτυχία.
Ένας πολίτης της
Βέροιας
Πηγές – Βοηθήματα
1. Κώδικας 20 Αλληλογραφίας Μητροπολιτών και Πρακτικά
Δημογεροντίας από του έτους 1898 έως 14-9-1924 Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας (σ.σ.
35, 244, 291-292, 312, 345, 379, 391).
2. Κώδικας υπ’ αριθμ. 22 Πρακτικά Δημογεροντίας από
27-3-1911 έως 18-4-1936 Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας (σ.σ. 120-121, 123-124,
131-132, 172 και 193).
3. Ι. Στάϊκου-Παπαδάκη, Μισός Αιώνας Πολιτικών Αγώνων
Πεντακόσια Πετράδια, Αθήναι 1974 (σ.σ. 150-151).
4. Στέφανου Ε. Ζάχου, Αναμνήσεις ενός Βεροιώτου,
Βέροια 1979 (σ. 122).
5. Γιάννη Αλεξιάδη, Ρήγα Φεραίου 6, Βέροια 1995, κάτω
από τη Δάφνη (σ. 104).
6. Αντώνη Κολτσίδα, Ιστορία της Βέροιας, τόμοι Α΄+Β΄,
έκδοση εκδοτικού οίκου Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1912 (σ.σ. 1272-1975,
τόμ. Β΄).
