Πίνακας που δείχνει την κατανομή της βαθμολογίας ανά μάθημα στα ημερήσια ΓΕΝΙΚΑ λύκεια και αφορά τους μαθητές που διαγωνίστηκαν με το νέο σύστημα, όπως ανακοινώθηκαν από το υπουργείο παιδείας
Υπόμνημα ανάγνωσης του πίνακα. Διαβάζοντας από αριστερά η τιμή σε κάθε κελί είναι το άθροισμα του συγκεκριμένου κελιού και του αμέσως προηγουμένου. Επί παραδείγματι. Στην νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία 19-20 έχει γράψει το 0,03 % ενώ 18-20 έχει γράψει το (0,36+0,03) 0,39 % . Τα ποσοστά κάθε μαθήματος έχουν αντληθεί από τους πίνακες που εξέδωσε το Υπουργείο Παιδείας.
Οι πίνακες που ακολουθούν (1,2,3,4,5,6) παρουσιάζουν την κατάταξη των μαθημάτων κατά βαθμό «δυσκολίας», όπως αυτός «τεκμαίρεται» από τα ποσοστά που εξέδωσε το Υπουργείο Παιδείας.
Συμπεράσματα (ίσως εν πολλοίς αυθαίρετα)
1. Η Κοινωνιολογία και η Οικονομία εναλλάσσονται στην πρώτη θέση με μικρή διαφορά μεταξύ τους. Δεδομένου μάλιστα ότι μεταξύ του 18-20 συγκεντρώνεται το 28% περίπου της βαθμολογίας σε κάθε μάθημα (πίνακας 2) και δεδομένου ότι στα δύο τελευταία μαθήματα (αρχαία και έκθεση) το ποσοστό των άριστων γραπτών (18-20) είναι μόλις 3,95% και 0,39% αντίστοιχα, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι τα μαθήματα της Κοινωνιολογίας και της Οικονομίας ενδείκνυνται για υψηλή βαθμολογία.
2. Η Χημεία αποδεικνύεται ότι όντως δυσκόλεψε τους υποψηφίους, καθώς στις άριστες βαθμολογίες κατατάσσεται τρίτη από το τέλος. Πάντως δεν δυσκόλεψε περισσότερο από πέρυσι τους υποψηφίους, καθώς και πέρυσι τα ποσοστά είναι συγκρίσιμα (2019: 19-20: 1,38: και 18-19: 2,99 %. Συνολικά 18-20 πέρυσι έγραψε το 4,37%, ενώ φέτος το 5,47%).
3. Η Βιολογία φέτος δεν επιβεβαιώνει ότι είναι το «εύκολο μάθημα» των επιστημών υγείας. Έτσι ενώ πέρυσι 19-20 είχε γράψει το 16,68% και 18-19% το 11,46% (άρα συνολικά 28,14%), φέτος τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 6,63% και 8,58% (άρα συνολικά15,21%), ποσοστά ευθέως συγκρίσιμα με της Φυσικής, καθώς φέτος στη Φυσική 19-20 έγραψε το 9,17% και 18-19 το 6,68% (σύνολο 15,85%). Επομένως φέτος ήταν ευκολότερο να αριστεύσεις στη Φυσική παρά στη Βιολογία. Βέβαια όσο φθίνει η βαθμολογία, τόσο αποκαθίσταται η «παραδοσιακή» εικόνα που έχουμε για την Βιολογία. Με άλλα λόγια από το 18 και κάτω είναι ευκολότερο να γράψεις Βιολογία παρά Φυσική.
4. Η Ιστορία για άλλη μια φορά τα τελευταία χρόνια δικαιολόγησε την άποψη ότι η ερμηνεία των πηγών απαιτεί καλή προετοιμασία. Αν και τα ποσοστά αρίστων φέτος (6,71% και 8,93%) είναι αυξημένα σε σχέση με πέρυσι (2019: 19-20: 2,74%, 18-19: 6,3%), και μάλιστα αρκετά (διαφορά + 6,6%), και παρόλο που η Ιστορία βρίσκεται στο μέσο άνω όριο της κατάταξης του συνόλου των μαθημάτων, ωστόσο για τις υψηλόβαθμες σχολές των ανθρωπιστικών σπουδών χρειάζεται σοβαρή και όχι χαλαρή αντιμετώπιση.
5. Για την Πληροφορική ισχύει ό,τι και για την Ιστορία. Με εξαίρεση τα ποσοστά που παρατηρούνται στην κλίμακα 19-20, τα υπόλοιπα ποσοστά σχεδόν ταυτίζονται.
6. Τα Μαθηματικά φαίνεται ότι είναι ένα δύσκολο μάθημα. Αν και στις άριστες βαθμολογίες (18-20) καταλαμβάνει τον κατώτερο μέσο όριο, ωστόσο τα ποσοστά αριστευσάντων παραμένουν μικρά (3,55% έγραψε 19-20 και 3,19% έγραψε 18-19). Μάλιστα όσο κατεβαίνουμε προς τα κάτω παρουσιάζουν μια αξιοθαύμαστη κλιμάκωση, καθώς σε κάθε μία μονάδα από το 17 και κάτω αντιστοιχεί ποσοστό περίπου 4,5%. Έτσι δυσκολότερο όλων είναι να γράψεις μαθηματικά πάνω από 14,2 (περίπου) καθώς εκεί υπολογίζουμε (κάπως αυθαίρετα) ότι τέμνεται η έκθεση με τα μαθηματικά.
7. Τα Αρχαία είναι ένα δύσκολο μάθημα. Στους τρεις πρώτους πίνακες κατατάσσεται σταθερά προτελευταίο. Τα ποσοστά των αριστευσάντων είναι πολύ χαμηλά (0,79% έγραψε 19-20 και 3,16% έγραψε 18-19, ποσοστό (το 3,16%) που ταυτίζεται σχεδόν με αυτό των μαθηματικών στην αντίστοιχη κλίμακα (18-19). Η εικόνα φυσικά δεν είναι περιστασιακή, καθώς τα ποσοστά είναι περίπου ανάλογα με κάθε χρονιά (0,41% 19-20 και 2,43% το 2019, 1,01% και 3,66% το 2018 αντίστοιχα).
8. Κλείνουμε με την έκθεση ή αλλιώς νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία. Παραδοσιακά θεωρείται το δυσκολότερο μάθημα ή για να μη σκανδαλίζουμε το πλέον απρόβλεπτο μάθημα. Ο υψηλά σχετικός βαθμός υποκειμενικότητας, η ευρύτητα της ύλης, οι «ποιοτικοί» δείκτες που πρέπει να εκτιμηθούν από τους διορθωτές αλλά που δεν είναι τόσο «κοινοί», όσο θα ήθελαν οι πάντες (δεν μπαίνουμε στη συζήτηση αν είναι εφικτό) ίσως να δικαιολογούν την επαναλαμβανόμενη εικόνα των ελάχιστων αρίστων γραπτών. Ίσως και εμείς οι φιλόλογοι να περιμένουμε γραπτά διανοητικής ωριμότητας και γραφής που δε συνάδουν με τις προσλαμβάνουσες και την εν γένει πνευματική, ηθική, διανοητική συγκρότηση των εφήβων και έτσι τα κριτήριά μας να είναι αυστηρότερα του δέοντος. Πολλά «μπορεί» μπορούν να προστεθούν, αλλά κάτι τέτοιο εκφεύγει από τους στόχους του παρόντος άρθρου. Οπότε επιστρέφουμε στο γενικότερο σχολιασμό. Είναι αλήθεια λοιπόν ότι φέτος τα ποσοστά είναι μικρότερα από κάθε άλλη χρονιά. Έτσι 19-20 έγραψε μόλις ένα 0,03%, ενώ 18-19 το 0,36%. Το 2019 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 0,08% και 1,26%, ενώ το 2018 ήταν 0,05% και 0,8%. Τα συγκεκριμένα ποσοστά ίσως επιβεβαιώνουν αυτό που είπαμε προηγουμένως για το τι περιμένουμε από τους μαθητές. Και παρόλο που (συγκρίνοντας π.χ το 2018, που οι βαθμολογίες ήταν πολύ χαμηλές, με το 2020) η διαφορά στα ποσοστά φαίνεται να είναι αμελητέα (0,03% το 2020, 0,05% το 2018) ωστόσο δεν παύει να είναι σχεδόν διπλάσια, κάτι που επιβεβαιώνεται και τα γραπτά που κυμάνθηκαν μεταξύ του 18-19 (0,36% φέτος, 0,8% το 2018). Αυτή η τάση επιβεβαιώνεται και από την επόμενη «κατανομή». Δηλαδή 17-18 έγραψε φέτος το 1,58%, ενώ το 2019 έγραψε το 4,79%, ενώ το 2018 το 3,64%. Έτσι ενώ το 2018 πάνω από 16 είχε γράψει το 12,47% και το 2019 το 15,23%, φέτος το αντίστοιχο ποσοστό είναι ακριβώς 6%. Αλλά και πάνω από 15 έχει γράψει μόνο το 13,05% ή με αρνητική διατύπωση το 82,95% έχει γράψει κάτω από 15. Αν και η έκθεση, όπως προείπαμε μας έχει συνηθίσει σε «χαμηλές πτήσεις», ωστόσο η συνεξέταση της λογοτεχνίας μάλλον συνιστά ένα αποχρώντα λόγο για τις ακόμα «χαμηλότερες πτήσεις». Το γεγονός «επιβεβαιώνεται» και από τα πρωτοφανή ποσοστά αναβαθμολόγησης. Έτσι ενώ το 2018 τα αναβαθμολογηθέντα γραπτά ανέρχονταν σε ποσοστό 10,57% και το 2019 σε 11,55%, φέτος το ποσοστό εκτινάχθηκε στο 17,17%, όταν μάλιστα το ποσοστό αναβαθμολόγησης στο αμέσως επόμενο, επίσης θεωρητικό μάθημα, ανήλθε σε 5,32% (Κοινωνιολογία). Και μπορεί μεν ένας μαθητής να αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν ένας βαθμολογητής να τον βαθμολόγησε με 68 (13,8) και ο άλλος με 80 (16) ή ακόμα χειρότερα, αν το γραπτό αναβαθμολογήθηκε, ο πρώτος π.χ. με 68 (13,8) και ο δεύτερος με 83 (16,6), ας συνειδητοποιήσει ότι αυτό φέτος είναι περισσότερο σύνηθες από προηγούμενες χρονιές.
Ευχόμαστε σε όλους τους μαθητές να περάσουν στη σχολή της πρώτης προτίμησής. Και για να κοινοτυπήσουμε, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υπάρχει άλλος τρόπος να περιγράψεις την πραγματικότητα: η ζωή ούτε αρχίζει ούτε τελειώνει με τις πανελλαδικές εξετάσεις. Αυτές απλώς είναι ένα «μάθημα» για όλους, από το οποίο πρέπει να βγαίνουμε σοφότεροι και δυνατότεροι!
ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ (ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΜΟ)
ΜΟΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ,
ΣΥΝΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
Υ.Γ: Πίνακες από τους οποίους αντλήθηκαν τα ποσοστά είναι αυτοί που αναρτά το υπουργείο παιδείας.
