Κάτω από πολύ ιδιαίτερες συνθήκες και συγκυρίες ετοιμαζόμαστε να εορτάσουμε την Ανάσταση του Χριστού μας εφέτος, αγαπητοί φίλοι! Πέρα από την τρέχουσα στενόχωρη κατάσταση του αυτο-περιορισμού, στο βάθος του ορίζοντα προβάλλουν (όχι αδικαιολόγητα) οι ανησυχίες του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας μας για τις δυσοίωνες οικονομικές επιπτώσεις…
Κατά τη συνήθεια δεκαετιών τώρα σε δύσκολες συγκυρίες,
ανέτρεξα στην προσωπική μου «καταφυγή ανασυγκρότησης», το διάβασμα. Την προσοχή
μου λοιπόν τράβηξε μια αναφορά στην αντίστοιχη περίοδο του 1932.
Θυμίζω, μεγάλη διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση είχε ξεκινήσει από την αδυναμία της Γερμανίας να συνεχίσει να εξυπηρετεί τις δυσβάσταχτες οικονομικές της υποχρεώσεις του Α΄ παγκοσμίου πολέμου που της είχαν επιβληθεί με την συνθήκη των Βερσαλλιών και εντάθηκε την «μαύρη Τρίτη» της 29ης Οκτωβρίου 1929 με την κατάρρευση των τιμών των μετοχών στο Αμερικάνικο Χρηματιστήριο της Wall Street. Λίγους μήνες μετά, στις αρχές του 1930, η οικονομική κρίση είχε επεκταθεί σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσα τους και στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα η οικονομία της Ελλάδας είχε βρεθεί υπό πίεση, καθώς είχαν χαθεί (οριστικά όπως αποδείχθηκε) λόγω του χρεοστασίου Hoover (Χούβερ), όλες οι οικονομικές επανορθώσεις που της είχαν επιδικασθεί από τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, είχαν μειωθεί δραστικά οι Ελληνικές εξαγωγές (καπνά, σταφίδα και άλλα γεωργικά προϊόντα) προς τις χώρες που επλήγησαν από την κρίση, ενώ είχαν μειωθεί σημαντικά και τα εμβάσματα από τους Έλληνες της Αμερικής που εκείνη την εποχή ήταν υπολογίσιμο οικονομικό έσοδο για τη χώρα. Ταυτόχρονα, η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα παρουσίαζε ραγδαία μείωση, αυξήθηκαν: η ανεργία και οι χρεοκοπίες εταιριών, ενώ μειώθηκαν σημαντικά τα ημερομίσθια.
Το κράτος βρισκόταν σε δεινή θέση, καθώς τα συναλλαγματικά κρατικά αποθεματικά δεν επαρκούσαν για την αποπληρωμή των τοκοχρεολυσίων δανείων παλαιότερων ετών. Μοιραία και αναπόφευκτα στις 18 Απριλίου 1932 ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αποφάσισε να κηρυχτεί προσωρινό χρεοστάσιο. Η Ελλάδα δηλαδή είχε κηρύξει πτώχευση λίγες μέρες πριν το Πάσχα…
Σε τοπικό επίπεδο: «Η φτώχεια που επικρατεί εφέτος εις την
πόλιν μας είναι απερίγραπτος. Δεν λέγομεν υπερβολήν εάν ισχυρισθώμεν, ότι αι
οικογένειαι που στερούνται και αυτού του ξηρού άρτου στη πόλι μας είναι πάμπολλαι…»
Στη συνέχεια όμως μας δίνεται και ο κανόνας πορείας: «…Γι’ αυτό εφέτος και ο Δήμος και η Ιερά Μητρόπολις και ο Ιερός Ναός του Αγίου Αντωνίου πρέπει να είναι περισσότερον γενναιόδωροι εις την παροχήν βοηθημάτων εις τους απόρους συνδημότας μας επί ταις εορταίς του Πάσχα, αλλά και βραδύτερον πρέπει να έρχωνται ενισχυταί της φτωχολογιάς... …καθώς και η υπό της Αδελφότητος των Κυριών Βερροίας αθόρυβος περίθαλψις πάσης πασχούσης οικογενείας, ως επίσης και η περίθαλψις και το ντύσιμο πτωχών παιδιών υπό του Συλλόγου Δεσποινίδων “Η Φιλανθρωπία” δεν είναι ικανά να ανακουφίσουν αρκούντως την μαστίζουσαν φτώχειαν… …πρέπει να ενισχύση και η ιδιωτική Φιλανθρωπία. …
Πρέπει να συμβάλλωμεν εις την ανακούφισιν της φτωχολογιάς εξ υποχρεώσεως προς τους συνανθρώπους μας αφ’ ενός και διά να στερεώσωμεν κατά τας πονηράς ημέρας που διερχόμεθα, το κινδυνεύον κοινωνικόν οικοδόμημα. Το ρητόν “Ο Ελεών πτωχώ δανίζει Θεώ” δύναται σήμερον αποδίδον την πραγματικότητα να μετωνομασθή εις το “ο ελεών Πτωχώ συντελεί εις την στερέωσιν του Κοινωνικού μας Οικοδομήματος”.» (Αστήρ Βερροίας, Αρ.Φ. 186/ 27-4-1932)
H Αδελφότης
των Κυριών Βερροίας, 1910
Στους δύσκολους εκείνους καιρούς η φωνή του
συνειδητοποιημένου πολίτη της Βέροιας Γιάννη Γούναρη ήρθε να ταυτιστεί απόλυτα με
το ευαγγελικό κέλευσμα του Ιακώβου του Αδελφόθεου (κεφ. Β’ 14-17):
«14 Τί τὸ ὄφελος, ἀδελφοί μου, ἐὰν πίστιν λέγῃ
τις ἔχειν, ἔργα δὲ μὴ ἔχῃ; μὴ δύναται ἡ πίστις σῶσαι αὐτόν; 15 ἐὰν δὲ ἀδελφὸς ἢ
ἀδελφὴ γυμνοὶ ὑπάρχωσι καὶ λειπόμενοι ὦσι τῆς ἐφημέρου τροφῆς, 16 εἴπῃ δέ τις αὐτοῖς
ἐξ ὑμῶν, ὑπάγετε ἐν εἰρήνῃ, θερμαίνεσθε καὶ χορτάζεσθε, μὴ δῶτε δὲ αὐτοῖς τὰ ἐπιτήδεια
τοῦ σώματος, τί τὸ ὄφελος; 17 οὕτω καὶ ἡ πίστις, ἐὰν μὴ ἔργα ἔχῃ, νεκρά ἐστι
καθ' ἑαυτήν».
[14 Τι το όφελος, αδελφοί μου, αν κάποιος λέει πως έχει πίστη αλλά δεν έχει έργα; Μήπως δύναται η πίστη να τον σώσει; 15 Αν ένας αδελφός ή μια αδελφή είναι γυμνοί και τους λείπει η καθημερινή τροφή, 16 και τους πει κάποιος από εσάς: “Πηγαίνετε με ειρήνη, να θερμαίνεστε και να χορταίνετε”, αλλά δεν τους δώσετε τα αναγκαία για το σώμα, τι το όφελος; 17 Έτσι και η πίστη, αν δεν έχει έργα, είναι νεκρή από μόνη της.]
Πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, στο World Economic Outlook υπολογίζει σε πτώση του ΑΕΠ στην Ελλάδα κατά 10%, στο "βασικό σενάριο", την ισχυρότερη ύφεση μεταξύ όλων των "ανεπτυγμένων" οικονομιών παγκοσμίως μετά το Σαν Μαρίνο. Και τούτο λόγω της μεγάλης "έκθεσης" της χώρας στον τουρισμό. Εκτιμά δε ότι θα υπάρχει μεγάλο άνοιγμα και στο εξωτερικό ισοζύγιο της χώρας, αλλά και αρνητική "πρωτιά" στην ανεργία. Η ανάκτηση των απωλειών το 2021 θα είναι μερική και στο βασικό σενάριο: προβλέπεται άνοδος του ΑΕΠ κατά 5,1%. Κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη η ύφεση υπολογίζεται στο 7,5% φέτος και η άνοδος του ΑΕΠ στο 4,7% το 2021.
Κατασταλτικές αστυνομικές δυνάμεις στην Θεσσαλονίκη
Επισημαίνει επίσης ότι "…οι υπεύθυνοι χάραξης
πολιτικής πρέπει να σχεδιάσουν την ανάκαμψη. Οι πολιτικές θα πρέπει να
μετατοπίζονται γρήγορα προς την υποστήριξη της ζήτησης, να ενθαρρύνουν την
πρόσληψη εργαζομένων από τις επιχειρήσεις και να στηρίξουν τους ισολογισμούς
του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα για να βοηθήσουν στην ανάκαμψη…”.
Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει όχι μόνο ο τομέας κοινωνικής
πρόνοιας του Δήμου μας να δραστηριοποιηθεί σε έντονους ρυθμούς, ώστε να
διαφυλάξει σε τοπικό επίπεδο την κοινωνική συνοχή, αλλά και να συσταθεί μια επιτροπή
“Σχεδιασμού και υποστήριξης της ανάκαμψης” για να βοηθήσει ο Δήμος στο μέτρο
των δυνατοτήτων του την επανεκκίνηση της τοπικής οικονομίας. Σε μια τέτοια
πρωτοβουλία από πλευράς του, νομίζω ότι πολλοί συμπολίτες μας με τις
απαραίτητες γνώσεις θα τρέξουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους…
Με αυτές τις σκέψεις, ως υποδαύλισμα του νου
(ανακαίνιση του νοός), σας αποχαιρετώ από τη σημερινή μας συνάντηση, αγαπητοί
φίλοι…
Καλή Ανάσταση, με υγεία και αγάπη!!!
