Γράφει ο
Παναγιώτης
Παπαδόπουλος
Φιλόλογος
Από την Ελληνική αρχαιότητα υπήρχε η αντίληψη ότι για να κυβερνηθεί ένα κράτος ως μια ευνομούμενη πολιτεία απαιτούνται κανόνες και νόμοι που να ρυθμίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μεταξύ κυβερνώντων και κυβερνωμένων. Στην ιστορική διαδρομή και εξέλιξη διαμορφώθηκαν τα σημερινά συντάγματα που είναι η εγγύηση της ομαλής λειτουργίας του πολιτεύματος των κρατών. Το σημερινό Σύνταγμα(2020) της Ελλάδος ύστερα από το ψήφισμα της Θ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων την 25 Νοεμβρίου 2019 «Ψήφιση, δημοσίευση και έναρξη ισχύος των αναθεωρημένων διατάξεων Συντάγματος»
το αναθεωρημένο Σύνταγμα τέθηκε σε ισχύ στις 14 Δεκεμβρου2019{(ΦΕΚ A 187/2019(Αριθμός Πρωτ.19645- Απόφασης της Ολομέλειας της Βουλής).} Βασικές πολιτειακές-πολιτικές διατάξεις που ισχύουν. Το Σύνταγμα της Ελλάδος ορίζει:
Άρθρο.1παρ.1. «Το πολίτευμα της Ελλάδος είναι προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Παρ.2.Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία και παρ.3.Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους».
Με το πρώτο άρθρο μπαίνουν οι βάσεις του καταστατικού χάρτη της Ελλάδος για να διαμορφωθούν τα επόμενα άρθρα για να ολοκληρωθεί το πλαίσιο για τους σχετικούς νόμους . Σύμφωνα ,λοιπόν, με το άρθρο 26, ορίζονται ότι οι εξουσίες είναι τρεις.1.Η Νομοθετική: εξουσία ασκείται από τη Βουλή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.2. Η Εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την Κυβέρνηση και 3. Η δικαστική εξουσία ασκείται από τα δικαστήρια και οι αποφάσεις τους εκτελούνται στο όνομα του Ελληνικού λαού.
Αυτές οι τρεις εξουσίες για να επιτύχουν την αποστολή της ύπαρξης τους πρέπει να συνεργάζονται και να ασκούν τα καθήκοντά τους ανεξάρτητη η μία από την άλλη. Εάν η μία υποτάξει την άλλη θα έχουμε εκτροπή. Το δίλλημα, όμως, που τίθεται: είναι, πράγματι, ανεξάρτητες μεταξύ τους ? Κατά την προσωπική μου άποψη που προέρχεται από την εμπειρία της ζωής(δεν είμαι νομικός) δεν είναι ανεξάρτητες. Διότι. Οι πολίτες κάθε φορά στις εθνικές εκλογές ψηφίζουμε για τέσσερα χρόνια μία μόνο εξουσία, την ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ η οποία αποτελείται από 300 Βουλευτές. Αυτούς επέλεξε ο λαός να του συντάξουν τους απαραίτητους νόμους για το κοινό συμφέρον.
«Η Βουλή είναι ο κατεξοχήν πολιτικός θεσμός του κράτους που εκφράζει τη λαϊκή κυριαρχία, γιατί αυτή είναι το μόνο όργανο της πολιτείας που εκλέγεται απευθείας από το λαό (εκλογικό σώμα) που είναι η πηγή κάθε εξουσίας. Με την ψήφο του λαού η Βουλή ανάγεται σε πρωταρχικό όργανο του κράτους. Και αυτό γιατί η κυβέρνηση εξαρτάται από την εμπιστοσύνη της Βουλής».1
Οι κύριες αρμοδιότητες είναι: Η θέσπιση των νόμων, ο κοινοβουλευτικός έλεγχος των πράξεων και παραλείψεων της Κυβέρνησης, η ανάδειξη του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο δημόσιος κοινοβουλευτικός διάλογος η αναθεώρηση του Συντάγματος. Υπάρχουν και άλλες αρμοδιότητες της Βουλής που στηρίζονται στα άρθρα (79).(48 παρ.1-30, (28παρ.2) (63παρ. 1-2) .Έχει και αρμοδιότητες δικαστικού χαρακτήρα. Παρατήρηση: Είναι απαραίτητοι και οι 300 Βουλευτές αφού χώρες με 50ή ,60 εκ. πληθυσμό έχουν περίπου 600 βουλευτές?
Από τη Νομοθετική Εξουσία προκύπτει η Εκτελεστική. Έτσι,ο αρχηγός του πλειονοψηφήσαντος κόμματος στη Βουλή αναδεικνύεται πρωθυπουργός και σχηματίζει την Εκτελεστική Εξουσία, δηλ. την κυβέρνηση, από μέλη του νομοθετικού σώματος. Δεν μπορώ να δεχτώ κατά πόσο αυτό είναι συμβατό με την πραγματικότητα της ισότητας των Εξουσιών, γιατί τα κυβερνητικά μέλη συμμετέχουν και στις τρεις Εξουσίες. Α’. Για παράδειγμα: Πάμε στη Βουλή. Πρόκειται ο Υπουργός Παιδείας να ψηφίσει ένα νόμο(συνήθως εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις) που αφορά την εκπαίδευση. Ό νόμος, είναι δεδομένο ότι θα ψηφιστεί σύμφωνα με τον κανονισμό της πλειοψηφίας της Βουλής. Άρα ο νόμος είναι έργο ενός βουλευτή-Υπουργού. Επομένως ο Υπουργός Παιδείας ασκεί δύο εξουσίες, τη νομοθετική γιατί ψηφίζει και την εκτελεστική που την εφαρμόζει. Έχει δηλ. δύο ρόλους. «Γιάννης, πίνει Γιάννης κερνάει ». Στην ουσία στην Ελλάδα οι εξουσίες είναι μία :ο εκάστοτε Πρωθυπουργός. Αυτός είναι ο κυβερνήτης της χώρας με όλες τις εξουσίες στο πρόσωπό του. Αυτή όμως η συγκέντρωση είναι απαράδεχτη και επικίνδυνη. Οι Αθηναίοι όταν συνέβαινε αυτό προβληματίζονταν. Φρόντισα να απαλλαγούν από την αλαζονεία των πολιτικών. Θέσπισαν τον Οστρακισμό. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, καθιερώθηκε από τον Κλεισθένη το 510 π.Χ. με τη δημοκρατική μεταρρύθμιση, στην προσπάθειά του να ενισχύσει τη λαϊκή δύναμη απέναντι στην εγκαθίδρυση τυραννίδας. Η χρησιμότητα του οστρακισμού ήταν να απαλλάσσονται οι Αθηναίοι από πολίτες οι οποίοι είχαν συσσωρεύσει υπερβολικά μεγάλη πολιτική δύναμη, σε σημείο να γίνονται επικίνδυνοι για την πολιτική που ακολουθούνταν. Μήπως πρέπει να αρχίσουμε και εμείς να μιλάμε για κάποιον εξοστρακισμό. (αντί της Εξορίας)?
Πηγές.1.Εισαγωγή στο δίκαιο και τους πολιτικούς θεσμούς. Σελ.148-149 Εκδόσεις ΟΕΔΒ. 2004.2.Σχετικό κείμενο-Π. Παπαδόπουλος ΛΑΟΣ .15-16-1-2011. 3.Εγκ.Παπυρος-Larose-Britannica Τ.47 σελ.204.
Συνεχίζεται