Σε ποιους δρόμους της Κεντρικής Μακεδονίας προβλέπεται να τοποθετηθούν σύγχρονα φωτιστικά. Τα οφέλη και ο χρόνος υλοποίησης.
Εξαιρετικά σημαντικά και πολυεπίπεδα οφέλη θα έχει η αντικατάσταση 15.000 φωτιστικών σωμάτων στις εθνικές και επαρχιακές οδούς της Κεντρικής Μακεδονίας, που προωθεί η Περιφέρεια για το τρέχον έτος.
Ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Υποδομών, Πάρις Μπίλλιας, ανακοίνωσε τις προηγούμενες μέρες ότι εντός του 2020 το έργο θα «τρέξει» με τη μέθοδο της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ).
Όπως τόνισε ο ίδιος στη Voria.gr, «ως τον Φεβρουάριο αναμένεται να έχουμε τα τεύχη δημοπράτησης και να υλοποιήσουμε τον διαγωνισμό. Σε περίπτωση που τα διαδικαστικά του διαγωνισμού δεν μας καθυστερήσουν, η αντικατάσταση των φωτιστικών, από σύγχρονα, τεχνολογίας LED στο οδικό δίκτυο της Κεντρικής Μακεδονίας θα μπορεί να ολοκληρωθεί σε διάστημα περίπου ενάμιση έτους».
Πέρα από την ποιοτική αναβάθμιση του οδοφωτισμού των βασικών οδικών αξόνων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας οι λαμπτήρες LED, που θα αντικαταστήσουν τα κλασικά σημερινά φωτιστικά αναμένεται να επιφέρουν σημαντικότατη ενεργειακή αναβάθμιση, περιορισμό των βλαβών, σημαντική βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας, περιβαλλοντικά οφέλη, αλλά και εξαιρετικά σημαντική εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας. Μεγάλη είναι και η αναμενόμενη μείωση του κόστους λειτουργίας και συντήρησης, ενώ πολύ σημαντικός είναι και ο έλεγχος που θα μπορεί να γίνεται με το νέο σύστημα των φωτιστικών τεχνολογίας LED.
Βάσει των υπολογισμών, που έχουν γίνει από το 2017, με την αντικατάσταση των υπαρχόντων φωτιστικών με αντίστοιχα τεχνολογίας LED, μπορούν να εξοικονομηθούν περίπου 18.756 MWh, δηλαδή μείωση της τάξεως του 70% και εξοικονόμηση περίπου 2,8 εκ. ευρώ ετησίως.
«Ο οδοφωτισμός αποτελεί βασική δημόσια υπηρεσία που παρέχεται από δημόσιες αρχές σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ο καλός φωτισμός είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την οδική ασφάλεια, την προσωπική ασφάλεια και το αστικό περιβάλλον. Μέσω του οδοφωτισμού εξασφαλίζεται η απαραίτητη ορατότητα στο σκοτάδι για τους αυτοκινητιστές, τους ποδηλάτες και τους πεζούς, μειώνοντας τα τροχαία ατυχήματα. Επίσης, προωθεί εμμέσως την πρόληψη του εγκλήματος αυξάνοντας την αίσθηση της προσωπικής ασφάλειας, καθώς και την ασφάλεια των γειτονικών δημόσιων και ιδιωτικών περιουσιών. Στις συνέπειες του οδοφωτισμού συγκαταλέγονται και η ενίσχυση της ελκυστικότητας των πόλεων, κωμοπόλεων και κοινοτήτων ως εμπορικά και πολιτιστικά κέντρα. Ωστόσο, πολλές εγκαταστάσεις του οδοφωτισμού είναι παρωχημένες και ως εκ τούτου αναποτελεσματικές. Το γεγονός αυτό οδηγεί σε υψηλότερες ενεργειακές απαιτήσεις και κοστοβόρα επίπεδα συντήρησης. Σε ορισμένους ΟΤΑ με παρωχημένα συστήματα, ο οδοφωτισμός μπορεί να αντιπροσωπεύει έως το 30-50% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας», αναφέρεται στη σχετική έκθεση του 2017 για την αναγκαιότητα υλοποίησης του έργου.
Ποια φωτιστικά αντικαθίστανται
Προτού προχωρήσει στο σχεδιασμό της για τα σύγχρονα φωτιστικά τύπου LED, η Περιφέρεια κατέγραψε την υφιστάμενη κατάσταση.
«Το οδικό δίκτυο αρμοδιότητας της Περιφέρειας έχει στο σύνολο περίπου 18.000 φωτιστικά σώματα. Το τμήμα του οδικού δικτύου που αφορά το έργο αναβάθμισης του οδοφωτισμού της παρούσας έχει μήκος 1.079 χλμ. και υπολογίζεται ότι περιέχει περίπου 15.000 φωτιστικά σώματα», αναφέρεται στην έκθεση.
Με βάση την καταγραφή της Περιφέρειας, τα φωτιστικά που θα αντικατασταθούν είναι ακριβώς 14.996:
Σίνδος – Χαλκηδόνα – Βέροια – Όρια (Μοναστηρίου από διασταύρωση με εξωτερική περιφερειακή – Νέα Μαγνησία – Χαλκηδόνα – Αλεξάνδρεια – Βέροια – Παναγία Σουμελά): 84 χλμ., 1.484 φωτιστικά.
-Περιαστικό δίκτυο (περιφερειακή οδός Θεσσαλονίκης έως Κ16, οδός Λαγκαδά από το στρατόπεδο Π. Μελά ως το ΤΙΤΑΝ): 48 χλμ., 3.198 φωτιστικά.
-Μοναστηρίου (αερογέφυρα ΚΤΕΛ έως διασταύρωση με εξωτερική περιφερειακή): 7 χλμ., 217 φωτιστικά.
-Διαβατά – Ν. Σάντα (κόμβος Ν. Μαγνησίας – Πεντάλοφος – Πετρωτό – Ν. Σάντα): 24 χλμ., 27 φωτιστικά.
-Χαλκηδόνα – Έδεσσα – Όρια (Χαλκηδόνα – Νέα Πέλλα – Γιαννιτσά – Παλαιόφυτο – Σκύδρα – Έδεσσα – Άρνισσα): 92 χλμ., 1.192 φωτιστικά.
-Χαλκηδόνα – Έδεσσα – Νέα Εθνική Οδός (Χαλκηδόνα – Παραλίμνη και Μελίσσι έως Μαυροβούνι): 29 χλμ., 558 φωτιστικά.
-Αλεξάνδρεια – Κατερίνη (κόμβος Αλεξάνδρειας – Αιγίνιο – Κίτρος – Κατερίνη): 86 χλμ., 566 φωτιστικά.
-Λητή – Δροσάτο (κόμβος Λητής – Ν. Σάντα – Δροσάτο – Σύνορα): 53 χλμ., 1.052 φωτιστικά.
-Δροσάτο – Λευκώνας (Δροσάτο – Μουριές – Ροδόπολη – Πετρίτσι – Σιδηρόκαστρο – Λευκώνας): 83 χλμ., 512 φωτιστικά.
-Λευκώνας – Όρια Δράμας (Λευκώνας – Σέρρες – Ζίχνη – Αλιστράτη – Όρια Ν. Δράμας): 57 χλμ., 1.196 φωτιστικά.
Δερβένι – Καβάλα (κόμβος Εγνατίας – Λαγυνά – Γερακαρού – Απολλωνία – Σταυρός – Ασπροβάλτα – Όρια νομού): 85 χλμ., 628 φωτιστικά.
-Θέρμη – Πολύγυρος (κόμβος Θέρμης – Βασιλικά – Γαλάτιστα – Πολύγυρος): 50 χλμ., 446 φωτιστικά.
-Άγιος Πρόδρομος – Αρναία (Άγ. Πρόδρομος – Παλαιόχωρα – Αρναία): 28 χλμ., 86 φωτιστικά.
-Θέρμη – Μουδανιά – Νικήτη (κόμβος Θέρμης – κόμβος Μουδανιών – Νικήτη): 89 χλμ., 1.617 φωτιστικά.
-Κύκλωμα Κασσάνδρας (κόμβος Μουδανιών – Ποτίδαια – Φώκαια – Καλλιθέα – Παλιούρι – Ποσείδι – Σίβηρη – Καλλιθέα): 98 χλμ., 875 φωτιστικά.
-Κύκλωμα Σιθωνίας (κόμβος Νικήτης – Μαρμαράς – Τορώνη – Καλαμίτσι – Σάρτη – Βουρβουρού – κόμβος Νικήτης): 104 χλμ., 376 φωτιστικά.
-Μεσοράχη – Αμφίπολη (κόμβος Μεσοράχης – Μαυρόλοφος – Αμφίπολη): 30 χλμ., 351 φωτιστικά.
-Μεσολακκιά – Όρια Δράμας (Μεσολακκιά – Παλαιοκώμη – Πρώτη – Όρια νομού Δράμας): 25 χλμ., 265 φωτιστικά.
-Ενωτική Σίνδου (κόμβος ΠΑΘΕ – Σίνδος): 7 χλμ., 350 φωτιστικά.
Οικονομία
Με την αύξηση των τιμών της ενέργειας, η ενεργειακή απόδοση του οδοφωτισμού γίνεται μια ολοένα και πιο ελκυστική πρόταση, η οποία συμβάλλει επίσης στην εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τονίζουν οι μελετητές.
«Η οικονομική εξοικονόμηση του αποδοτικού οδοφωτισμού βασίζεται στην επιλογή τεχνολογίας και τη σχετική μείωση του κόστους της καταναλισκόμενης ενέργειας και της συντήρησης, σε σχέση με τα παλαιότερα μοντέλα οδοφωτισμού. Το έργο οδοφωτισμού που προτείνεται εξοικονομεί περίπου 3 εκ. ευρώ σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση ενώ η Περιφέρεια δύναται να διεκδικήσει έως και το 40% της εξοικονόμησης», σημειώνεται.
Νομοθετικά
Σε γενικές γραμμές, οι τοπικές ή περιφερειακές αρχές ως ιδιοκτήτες του οδικού δικτύου έχουν την υποχρέωση να διασφαλίσουν την οδική ασφάλεια και την συμμόρφωση των συστημάτων φωτισμού τους με τις τεχνικές προδιαγραφές και πρότυπα (συμπεριλαμβανομένων των οδηγιών της ΕΕ). Η επιτακτική ανάγκη συμμόρφωσης με την τρέχουσα και προσεχή νομοθεσία στον τομέα του οδοφωτισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελεί βασικό κίνητρο για τις περιφέρειες να ανανεώσουν το απόθεμα των φωτιστικών σωμάτων τους. Υπάρχει και σχετική οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που περιγράφει τις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για τα προϊόντα κατανάλωσης ενέργειας.
Τεχνολογικά
Σύμφωνα με την έκθεση: «Το δυναμικό για ενεργειακά αποδοτικές βελτιώσεις στον οδοφωτισμό στην Ευρώπη είναι σημαντικό δεδομένου ότι υπάρχουν περίπου 56 εκατομμύρια φωτιστικά σώματα, εκ των οποίων περίπου 18 εκατομμύρια βασίζονται σε πρότυπο του 1930.
Με την πρόοδο της διαθέσιμης τεχνολογίας είναι πλέον δυνατόν να εξοικονομηθεί ενέργεια της τάξης του 30-50%. Οι παλαιότερες τεχνολογίες δεν συμβαδίζουν με τις δυνατότητες των LED και άλλων πιο προηγμένων επιλογών.
Στην περίπτωση των λαμπτήρων πυρακτώσεως, 90% της καταναλισκόμενης ενέργειας παράγει θερμότητα και μόνο το 10% φως.Σε αντίθεση με μια συμβατική λάμπα πυρακτώσεως 100 Watt, η οποία παράγει φως στα περίπου 17 lumens/Watt, οι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού (CFL) μπορούν να παράγουν 60 έως 75 lumens/Watt και οι λαμπτήρες LED πάνω από 100 lumens/Watt.
Οι λαμπτήρες LED έχουν δύο βασικά πλεονεκτήματα: ενεργειακή αποδοτικότητα και μεγάλη διάρκεια ζωής, η οποία -με περίπου 50.000 ώρες- είναι τρεις έως πέντε φορές μεγαλύτερη από τους λαμπτήρες συμβατικής τεχνολογίας φωτισμού. Από τη σκοπιά του κύκλου ζωής, το μεγαλύτερο ποσοστό του κόστους που σχετίζεται με το συμβατικό οδοφωτισμό δεν απορρέει από την ίδια την επένδυση, αλλά από το κόστος μετά την εγκατάσταση (δηλ. ενέργεια, συντήρηση και λειτουργία).
Η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σημαίνει σημαντική μείωση του κόστους συντήρησης και παρά το υψηλότερο αρχικό κόστος των λαμπτήρων LED μπορεί να αποτελέσουν πιο συμφέρουσα από οικονομικής άποψης επένδυση.
Τα έξυπνα συστήματα ελέγχου (λογισμικό κτλ.) παρέχουν πρόσθετη δυνατότητα εξοικονόμησης εφόσον το επίπεδο του οδοφωτισμού μπορεί να μειωθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις, παρέχοντας έτσι περαιτέρω εξοικονόμηση ενέργειας.
Τα υπάρχοντα συστήματα είναι λιγότερο ευέλικτα σε αυτό το κομμάτι και επιτρέπουν μόνο το άνοιγμα ή το κλείσιμο των φώτων. Σε αντίθεση με τα συμβατικά, οι λαμπτήρες LED μπορούν να ελεγχθούν με μεγάλη ακρίβεια, να αυξομειωθεί η έντασή τους (dimmed) και να προσαρμόζονται διαρκώς για να δημιουργήσουν το επίπεδο ορατότητας και την αίσθηση ασφάλειας που απαιτείται.
Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται εξοικονόμηση με το πέρας των χρόνων και τη βελτιστοποίηση του συστήματος του οδοφωτισμού σύμφωνα με τη χρήση».
Περιβάλλον
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η εξοικονόμηση ενέργειας από πιο αποτελεσματικό οδοφωτισμό και φωτισμό γραφείων για την περίοδο 2009 - 2020 θα μπορούσε να είναι της τάξεως των 38 TWh.
Σύμφωνα με μελέτη της McKinsey, η μετάβαση από τα φώτα πυρακτώσεως σε LED μπορεί να αποδώσει κέρδος από την μείωση διοξειδίου του άνθρακα περίπου 140 ευρώ ανά τόνο μείωσης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εξαιτίας της δυνατότητας ενεργειακής εξοικονόμησης των λαμπτήρων LED.
Για παράδειγμα, αν η Γερμανία χρηματοδοτούσε LED μετατροπές στο ίδιο επίπεδο όπως οι ηλιακές επιδοτήσεις (για παράδειγμα περίπου 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ για το διάστημα 2010/2011), η χώρα θα μπορούσε να επιτύχει μείωση της τάξεως των 50 μεγατόνων άνθρακα λόγω της προκύπτουσας μείωσης στις τιμές της τεχνολογίας και της μεγαλύτερης διείσδυσης (δηλαδή δέκα φορές παραπάνω εξοικονόμηση από ό,τι θα αναμενόταν από ηλιακές επιδοτήσεις).
Οι υπολογισμοί της Περιφέρειας δείχνουν ότι με την αντικατάσταση των 15.000 φωτιστικών θα υπάρξει βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ή και εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση ύψους 3 εκ.ευρώ.
Απολογιστικά
«Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι εγκατεστημένα περί τις 15.000 φωτιστικά σώματα. Το κόστος λειτουργίας τους (βάσει των δεδομένων από τη χρέωση ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ) εκτιμάται στα 3,9 εκ. ευρώ. Με δεδομένο ότι για το έτος 2016, το αντίστοιχο κόστος προσδιορίζεται στα 2,4 εκ. ευρώ, υπολογίζεται ένα ποσοστό 38% των φωτιστικών σωμάτων να βρίσκεται εκτός λειτουργίας. Πέραν του ετήσιου κόστους ενέργειας για τα λειτουργούντα φωτιστικά σώματα (2,6 εκ. ευρώ / μέσος όρος των ετών 2014-2016) πρέπει να καταγραφεί και το κόστος των εργασιών συντήρησης. Για τα έτη 2015-2017 έχει καταγραφεί δαπάνη 1,12 εκ. ευρώ (275.000 ευρώ ετήσιο μέσος όρος). Και το κόστος συντήρησης αφορά στα λειτουργούντα φωτιστικά σώματα. Η εκτίμηση για το σύνολο των 15.000 σωμάτων προσδιορίζεται στις 443.000 ευρώ. Συνεπώς τα κόστη ενέργειας και συντήρησης των λειτουργούντων φωτιστικών ανέρχεται στα 2,875 εκ. ευρώ (2,6 εκ. ευρώ ενέργεια και 0,275 εκ. ευρώ συντήρηση), ενώ τα αντίστοιχα του συνόλου των εγκατεστημένων φωτιστικών εκτιμώνται στα 4,34 εκ. ευρώ (3,9 εκ. ευρώ ενέργεια και 0,443 εκ. ευρώ συντήρηση). Το κόστος της επένδυσης για την αναβάθμιση του οδοφωτισμού στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, υπολογίζεται συνολικά σε 14,6 εκ. ευρώ», όπως τονίζεται στη σχετική έκθεση του 2017.
Μέσω του συγκεκριμένου έργου υπολογίστηκε ότι θα εξοικονομηθούν 18.756 MWh, δηλαδή μείωση της τάξης του 70% και εξοικονόμηση περίπου 2,8 εκ. ευρώ ετησίως. Η ίδια η Περιφέρεια θα παρακρατά ποσοστό τουλάχιστον 30% του ποσού που αντιστοιχεί στην εξοικονόμηση κάθε φορά.
Πηγή: voria.gr
