Την Τρίτη 17 Δεκεμβρίου 2019 ολοκληρώθηκε επιτυχώς η ημερίδα με θέμα «Πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό και αξιόλογες ποικιλίες ροδακινιάς και βερικοκιάς: προϋποθέσεις για μια ανταγωνιστική Δενδροκομία», που πραγματοποιήθηκε στο Τμήμα Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων (ΤΦΟΔ) του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ με υπεύθυνη οργάνωσης την Δρ. Παυλίνα Δρογούδη, Διευθύντρια Ερευνών. Στο προεδρείο της ημερίδας ήταν ο ομότιμος καθηγητής δενδροκομίας κ. Μιλτιάδης Βασιλακάκης, στον οποίο αποδόθηκε - εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρίας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών - πλακέτα αναγόρευσης σε ομότιμο Πρόεδρο της Εταιρίας.
Η ημερίδα ήταν δράση διάχυσης μέρους από τα πρόσφατα ερευνητικά αποτελέσματα των ΤΦΟΔ και Εργαστηρίου Φυτοπαθολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) του έργου ‘FruiTrees2Safeguard’ που υλοποιείται στα πλαίσια της δράσης Ερευνώ-Καινοτομώ-Δημιουργώ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και Εθνικούς Πόρους μέσω του ΕΠΑνΕΚ. Στην ημερίδα πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω 5 εισηγήσεις που κάλυψαν θέματα όπως η Ευλογία της δαμασκηνιάς, δράσεις πιστοποίησης πολλαπλασιαστικού υλικού, κλιματικής αλλαγής και αποτελέσματα αξιολόγησης ποικιλιών ροδακινιάς, νεκταρινιάς και βερικοκιάς:
Α) «Ευλογιά
(σάρκα) της δαμασκηνιάς και πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό»με
ομιλήτρια την Δρ Βαρβάρα Μαλιόγκα, αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος
Γεωπονίας του ΑΠΘ. Στην παρουσίασή της αναφέρθηκε στην συμπτωματολογία,
την επιδημιολογία και στα μέτρα
αντιμετώπισης της ίωσης Ευλογιά (σάρκα) της δαμασκηνιάς η οποία αποτελεί την
πιο καταστρεπτική ιολογική ασθένεια των πυρηνοκάρπων στην Ελλάδα και σε πολλές
χώρες της Ευρώπης. Στην ομιλία της η κ. Μαλιόγκα έδωσε έμφαση στη σημασία που
έχει η χρησιμοποίηση πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού στη διαχείριση της
ευλογιάς και άλλων εμβολιομεταδιδόμενων παθογόνων των πυρηνοκάρπων. Δράση του
έργου FruiTrees2Safeguard είναι η δημιουργία προβασικών φυτειών ποικιλιών του Εθνικού Καταλόγου,
στα πλαίσια της οποίας έγιναν έλεγχοι από το Εργαστήριο Φυτοπαθολογίας του ΑΠΘ
για την παρουσία των ιών, ιοειδών και φυτοπλασμάτων που προβλέπονται από τη
νομοθεσία σε ποικιλίες που διατηρούνται στο ΤΦΟΔ. Κατά τη διάρκεια των ελέγχων
εντοπίστηκε φυτικό υλικό απαλλαγμένο από τα υπό μελέτη παθογόνα και
επισημάνθηκαν ποικιλίες που πρόκειται να εξυγιανθούν. Οι ιολογικοί έλεγχοι θα
συνεχιστούν σε μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων ενώ επίσης προβλέπεται για το 2020 να
γίνουν α) εισαγωγή ελεγμένου προβασικού πολλαπλασιαστικού υλικού από άλλους
διατηρητές όπως η Κύπρος και εγκατάσταση μητρικών φυτειών στο ΤΦΟΔ και στο
φυτώριο Τσεσμελή, και β) αποστολή επιλεγμένων ποικιλιών σε ερευνητικό φορέα του
εξωτερικού για εξυγίανση.
Β) «Κλιματική αλλαγή στην Ημαθία και ανάγκη αξιολόγησης νέων ποικιλιών» από την Δρ. Παυλίνα Δρογούδη. Στην ομιλία της παρουσίασε κλιματολογικά δεδομένα που καταγράφηκαν στη Νάουσα από το 1962 μέχρι σήμερα δείχνοντας αύξηση της θερμοκρασίας, μείωση της συσσώρευσης ψύχους και της συχνότητας παγετών, παρουσία άκαιρων βροχοπτώσεων, και αναφέρθηκε σε μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Ανέφερε πως η αξιολόγηση ποικιλιών οπωροφόρων δένδρων πρέπει να γίνεται σε διαφορετικά περιβάλλοντα και περιέγραψε τη μεθοδολογία και τον τρόπο χρηματοδότησης ανάλογων δράσεων σε άλλες χώρες.
Γ) «Αποτελέσματα
αξιολόγησης ποικιλιών ροδακινιάς και νεκταρινιάς» από τον Δρ Γεώργιο
Παντελίδη, ερευνητή Δ’ στο ΤΦΟΔ. Στην ομιλία του παρουσίασε την επίδραση που
είχαν κλιματολογικά δεδομένα στον χρόνο άνθησης και ωρίμανσης των καρπών
διαφορετικών ποικιλιών. Επίσης παρουσίασε διαφορές μεταξύ ποικιλιών ως προς τις
ζημιές που παρατηρήθηκαν μετά τις παρατεταμένες θερινές βροχοπτώσεις τα
τελευταία χρόνια καθώς και διαφορές ως προς την απόδοση, τα μεγέθη των καρπών
που παράγουν, τη παρουσία σχισίματος στον πυρήνα, τη γεύση σε επιτραπέζιες
ποικιλίες, την παρουσία θραυσμάτων πυρήνων κατά την κοπή κονσερβοποιήσιμων
ποικιλιών σε κοπτικά μηχανήματα και πολλά άλλα αγρονομικά και ποιοτικά
χαρακτηριστικά των καρπών. Τέλος περιέγραψε τα χαρακτηριστικά ποικιλιών που
μελετήθηκαν και αναφέρθηκε στους λόγους για τους οποίους θα πρέπει σημαντικός
αριθμός από τις ευρέως καλλιεργούμενες ποικιλίες να αντικατασταθεί. Ο κ.
Παντελίδης περιέγραψε το πρόβλημα της παρουσίας προσκολλημένων ποδίσκων στη
σάρκα κατά την κοπή ροδάκινου στα κοπτικά μηχανήματα κονσερβοποίησης, το οποίο
εμφανίστηκε το καλοκαίρι 2019 σε ποικιλίες που συγκομίστηκαν μετά από περίοδο
παρατεταμένων βροχοπτώσεων, και τόνισε πως το πρόβλημα μειώθηκε σημαντικά μετά
από μία ημέρα συντήρησης σε θερμοκρασία δωματίου ή 0°C.
Δ) «Αποτελέσματα
αξιολόγησης ποικιλιών βερικοκιάς» από την Δρ. Παυλίνα Δρογούδη. Στην
παρουσία της ανέφερε πως στη βερικοκιά και την Ευρωπαϊκή δαμασκηνιά υπάρχουν
διαθέσιμες για καλλιέργεια ποικιλίες με ανθεκτικότητα στην ίωση Ευλογιά, ενώ
δεν υπάρχουν για τα ροδάκινα και τα Ιαπωνικά δαμάσκηνα. Παρουσίασε αποτελέσματα
αξιολόγησης της σχετικής ευπάθειας διαφορετικών ποικιλιών βερικοκιάς στην
ευλογιά και αγρονομικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά ποικιλιών βερικοκιάς, με
έμφαση σε ποικιλίες που παρουσιάζουν ανεκτικότητα ή ανθεκτικότητα στην
ασθένεια.
Ε) «Αποτελεσματικότητα
αραιωτικών μηχανημάτων ανθέων σε διαφορετικές ποικιλίες ροδακινιάς» από τον
Δρ Γεώργιο Παντελίδη. Παρουσιάστηκαν πειραματικά αποτελέσματα αξιολόγησης της
επίδρασης της χρήσης δύο αραιωτικών μηχανημάτων, ενός ρυμουλκόμενου
μηχανοκίνητου και ενός χειρός με μπαταρία, στο χρόνο και κόστοςαραιώματος καθώς
και στην απόδοση και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών, σε διαφορετικές
ποικιλίες ροδακινιάς.Τα αραιωτικά μηχανήματα μείωσαν σημαντικά το κόστος
αραιώματος και αυτό είναι σημαντικό πλεονέκτημα για τους παραγωγούς. Επίσης,
προκάλεσαν πρωίμισηστον χρόνο ωρίμανσης κυρίως σε πρώιμες ποικιλίες και
μεγαλύτερα μεγέθη καρπών. Όμως σε μερικές ποικιλίες βρέθηκε μείωση της απόδοσης
των δένδρων λόγω υπερβολικού αραιώματος και γι’ αυτό θα πρέπει να εφαρμόζονται
με προσοχή. Δεν βρέθηκαν διαφορές σε ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών εκτός
από την ποικιλία Andross
στην οποία το αραίωμα στο άνθος προκάλεσε αύξηση κατά 10% στην παρουσία
σπασμένων πυρήνων κατά την κονσερβοποίηση.
Στις παρουσιάσεις έγινε αναφορά σε
πειραματικά δεδομένα για τα οποία εργάστηκαν εκτός από τους ομιλητές οι Α.
Ντίκας, Κ. Καζαντζής, Κ. Ζιάκου, Μ. Πιτσιούνη και Ν. Γιάννινα (ΤΦΟΔ), Ν. Κατής,
Α. Κατσιάνη και Χ.Λ. Σασσάλου (ΑΠΘ), Θ. Δάνης (ΔΕΛΚΟΦ) και Δ. Πατσιαβούρας και
Μ. Παράφορος (ΑΣΠΙΣ ΑΕ).
Στην ημερίδα παρευρέθηκαν περίπου 120
γεωτεχνικοί και παραγωγοί από την Ημαθία και τους γειτονικούς νομούς, και
ακολούθησε δημιουργική συζήτηση επί των θεμάτων που παρουσιάστηκαν.
Τα αρχεία με τις διαφάνειες των
παρουσιάσεων της ημερίδας καθώς και περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις
του έργου Fruitrees2Safegaurd θα αναρτηθούν προσεχώς στην ιστοσελίδα “https://pomologyinstitute.gr/fruit-trees-two-safeguard/”.
