Το μυθιστόρημα του Βεροιώτη φαρμακοποιού και συγγραφέα Γεώργιου Ξάνθιππου Τροχόπουλου με τίτλο «Ανεξίτηλη Στάμπα», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «ΑΛΦΑ ΠΙ», παρουσιάστηκε το απόγευμα της Κυριακής 27 Οκτωβρίου στον πολυχώρο «Ελιά» της Βέροιας. Πρόκειται για μια υπόθεση εσωτερικής υιοθεσίας ενός μικρού παιδιού, μεταξύ δύο συγγενικών οικογενειών Ποντίων προσφύγων, που συμβαίνει τη δεκαετία του ’50, λίγα χρόνια μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου στην Ελλάδα. Μέσα από την εξιστόρηση της ιστορίας ο συγγραφέας βρίσκει την ευκαιρία να αναφερθεί στη Μικρασιατική Καταστροφή,στη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και την παλιννόστησή τους στην Ελλάδα,στην εποποιία της Αλβανίας το 1940,στην ίδρυση και δράση του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ την περίοδο της Γερµανικής κατοχής,στον Εµφύλιο Πόλεµο 1946-49, στο αίσχος της Μακρονήσου «Το νέο Παρθενώνα του Ελληνισµού» κατά δήλωση του τότε Υπουργού Στρατιωτικών Παναγιώτη Κανελλόπουλου, στη δύσκολη περίοδο µετά το 1950 για την Ελλάδα, που προσπαθεί να ορθοποδήσει και να επουλώσει τις πληγές της από ην Κατοχή και τον Εµφύλιο και τέλος,στη Χούντα των Συνταγµαταρχών της 21ης Απριλίου του 1967.
Για το βιβλίο μίλησαν ο Κώστας Φωτιάδης, Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, ο Ζήσης Μιχ. Πατσίκας, Δικηγόρος –Δημοσιογράφος, Εκδότης της Εφημερίδας «ΛΑΟΣ», η Ευγενία Καβαλλάρη, Φιλόλογος – Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Ν.Ημαθίας και ο ίδιος ο συγγραφέας.
Ο κ. Φωτιάδης, το χαρακτήρισε ένα πολύ καλά δομημένο μυθιστόρημα, με γλώσσα καθημερινή, όπου ο συγγραφέας καταγράφει τα γεγονότα της μυθιστορίας του με τα μηνύματα που θέλει να περάσει. Αναδεικνύει τα προβλήματα της υιοθεσίας και τους παράγοντες που συνηγορούν σε αυτήν. Το βιβλίο διαδραματίζεται στον τόπο μας, άρα αναδεικνύει κεφάλαια της τοπικής μας ιστορίας» είπε μεταξύ άλλων. Παράλληλα αναφέρθηκε στην υπόθεση του βιβλίου και στα ιστορικά γεγονότα που αναφέρονται σε αυτό. «Θα αγαπήσετε τον κόσμο του ήρωα του βιβλίου. Αυτό με έκανε να αγαπήσω περισσότερο τον συγγραφέα» ανέφερε στο τέλος ο κ. Φωτιάδης, ενώ έκλεισε με την ανάγνωση ενός συγκινητικού αποσπάσματος.
Παίρνοντας τον λόγο ο κ. Πατσίκας είπε ότι πρόκειται για ένα μυθιστόρημα, το οποίο δεν φαντάζει απλώς ως μια πραγματική ιστορία, αλλά είναι η σκληρή Ελληνική πραγματικότητα της δεκαετίας του 1950-1960, και συνέχισε: «Στον κεντρικό άξονα του μυθιστορήματος βρίσκεται μία «εσωτερική», ας μου επιτραπεί ο αδόκιμος όρος υιοθεσία μεταξύ συγγενικών προσώπων, όπως γινόταν συνεχώς εκείνη την περίοδο, λόγω της άθλιας οικονομικής κατάστασης και του χαμηλού βιοτικού επιπέδου. Έτσι η άτεκνη Άφρω με τον σύζυγό της Δάμο, που είναι εύποροι ζητούν και παίρνουν από τον αδερφό της Πάνο τον Γιωργάκη, ένα από τα πέντε παιδιά που απέκτησε με τη σύζυγό του Μαρία και κάνουν αγώνα για να τα μεγαλώσουν. Ο συγγραφέας μας βάζει για τα καλά μέσα στο μυαλό και τις ψυχές των ηρώων, νιώθοντας τα διλήμματα, τους προβληματισμούς, τις απογοητεύσεις. Εκτός από τις εσωτερικές υιοθεσίες, όπως αυτή της ιστορίας μας, να σας θυμίσω με αφορμή την αναφορά στις παιδοπόλεις, σαν αυτή που είχαμε στη Δοβρά, αλλά και τις μαζικές υιοθεσίες της δεκαετίας 1950-1960 Ελληνόπουλων στις ΗΠΑ με το σκηνικό φυγής και διάσωσης των παιδιών εκείνης της εποχής. Ενδεικτικά αναφέρω ένα δημοσίευμα του Ιουνίου 1963 στο περιοδικό «Νέα οικονομία» το οποίο αναφέρει: «Επ’ ευκαιρία της αφίξεως της δεκάκις χιλιοστού (10.000) παιδιού που υιοθέτησαν αμερικανοί από την Ελλάδα, έγινε επίσημος τελετή εις τον Λευκόν Οίκον. Ο κ. Κένεντυ, γερουσιαστής της Οκλαχόμα, ο βουλευτής τη Πενσυλβάνια, ιερείς των Ελληνικών κοινοτήτων, ο Δ/ντής του γραφείο τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας και όστις άλλος, παρέστησαν εις την άφιξιν του παιδιού το οποίο θα γίνει πλέον αμερικανάκι».
Το μυθιστόρημα ο συγγραφέας το τοποθετεί σε οικείο σ’ εμάς περιβάλλον στη Βέροια και στη Θεσσαλονίκη και έτσι μπαίνουμε ακόμα πιο εύκολα και βαθύτερα στο σκηνικό της ιστορίας, αφού κυκλοφορούμε σε οικείους δρόμους και περιοχές (Πλατεία Ωρολογίου, Ζαχαροπλαστείο Σερεμέτα, Εμπορικό Πεταλούδα στην Κεντρικής, αλλά και εστιατόριο Χρυσό Παγώνι στην Πρίγκιπος Νικολάου νυν Αλεξάνδρου Σβώλου). Αυτά για τον χώρο. Ο συγγραφέας διαχειρίζεται τον χρόνο χωρίς να ακολουθεί την κλασική συνταγή μιας ιστορίας που εξελίσσεται ημερολογιακά. Με κινηματογραφικό τρόπο ο Γιώργος Τροχόπουλος πλέκει την ιστορία του, δημιουργώντας σπονδυλωτά κομμάτια τα οποία μας πηγαίνουν εμπρός-πίσω στο χρόνο με συνοχή χωρίς να χανόμαστε και διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον.
Δεν θα μπορούσε ένας βαθιά πολιτικοποιημένος και όχι κομματικοποιημένος πολίτης όπως συγγραφέας που ενδιαφέρεται πάντα ενεργά για τα κοινά, να μην κάνει σύντομες, αλλά εύστοχες και ουσιαστικές αναφορές σε πολιτικά και ιστορικά γεγονότα που τα συνδέει μέσα στο μυθιστόρημα δεξιοτεχνικά. Χωρίς να κάνει μάθημα νεότερης ιστορίας, υπογραμμίζει σημαντικά ιστορικά σημεία και τα συνοψίζει δίνοντας στον αναγνώστη μια σφαιρική και συμπυκνωμένη εικόνα χωρίς να κουράζει, διατηρώντας στον βαθμό που είναι εφικτό στοιχειώδη αντικειμενικότητα (από το Αλβανικό μέτωπο του ’40, στη δράση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στην κατοχή, οι συμφωνίες Γιάλτας και Βάρκιζας, η ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού και Εμφύλιος Σπαραγμός με τον Εθνικό Στρατό. Μετά οι μνήμες του ήρωά μας Πάνου, πόντιου στην καταγωγή μας γυρίζει στα γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής και στις ανταλλαγές πληθυσμών το 1922. Επανερχόμαστε σε αναφορές στην εξορία της Μακρονήσου το ’50 και κλείνει με τον ήρωα της υιοθεσίας Γιωργάκη, φοιτητή στη Θεσσαλονίκη το 1970 την περίοδο της Χούντας, έχοντας τη στάμπα του γιου κουμουνιστή).
Προσωπικά απόλαυσα τους διαλόγους μεταξύ των προσώπων που εμπλέκονται και μπαίνουν σφήνα στην αφήγηση ενώ δίνουν ζωντάνια και αμεσότητα. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί χωρίς να έχει υπερβολικά σχήματα και μακροσκελείς περιόδους, είναι πλούσια και μας δημιουργεί εικόνες σαν να παρακολουθούμε τις σκηνές να εκτυλίσσονται μπροστά μας. Σίγουρα το εξαιρετικό μυθιστόρημα «Ανεξίτηλη στάμπα», θα αφήσει τη στάμπα του στο μυαλό και την ψυχή του αναγνώστη. Το στοίχημα που θεωρώ ότι θα κερδίσει ο Γιώργος Τροχόπουλος είναι αν αυτή η στάμπα θα μείνει ανεξίτηλη όπως ο τίτλος του. Αλλά αυτό είναι κάτι που θα φανεί στο πέρασμα του χρόνου».
Τέλος, η κα Καβαλλάρη, ξεκίνησε αναλύοντας τον τίτλο του βιβλίου, και συνέχισε με αναφορές στην υπόθεση της υιοθεσίας του μικρού παιδιού, ανάμεσα σε δύο συγγενικές οικογένειες. στη Βέροια, την δεκαετία του 1950, δίνοντας και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής. «Ο συγγραφέας με ρεαλισμό και ευαισθησία περιγράφει τα συναισθήματα των ηρώων. Οι ήρωές του απλοί άνθρωποι του μόχθου, ταλαιπωρημένοι από τις ιστορικές συγκυρίες, γι αυτό και πρόσωπα τραγικά», είπε μεταξύ άλλων η κα Καβαλλάρη, διαβάζοντας κι ένα απόσπασμα του βιβλίου.
Κλείνοντας, ο συγγραφέας κ. Τροχόπουλος, με αφορμή το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, αναφέρθηκε στα πολιτικά γεγονότα που σημάδεψαν την Ελλάδα και υπέγραψε αντίτυπα του βιβλίου του.
Την εκδήλωση τίμησαν ο δήμαρχος Βέροιας Κώστας Βοργιαζίδης,οι αντιδήμαρχοι, Τεχνικών Αλέξανδρος Τσαχουρίδης και Παιδείας Συρμούλα Τζήμα Τόπη, ο περιφερειακός σύμβουλος Απόστολος Νεστορόπουλος, ο γενικός γραμματέας Δήμου Βέροιας Κώστας Τσιλογιάννης, οι δημοτικοί Σύμβουλοι Κυριάκος Θεοδωρίδης, Κωνσταντίνος Τροχόπουλος και Γιώργος Δεμερτζίδης, ο πρώην πρόεδρος Χ.Κ. Σελίου Κ.Τζελέπης, ο πρώην αστυνομικός διευθυντής Βασίλης Κρομμύδας, συγγενείς και φίλοι του συγγραφέα, κ.α.
