Οι Πόντιοι αξιωματικοί που έπεσαν στον πόλεμο του 1940-41 - Ανάμεσα σε αυτούς και Βεροιώτες

Έρευνα του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

Περίπου 650 ήταν οι Έλληνες αξιωματικοί που έπεσαν στο πεδίο της μάχης το 1940/41 κατά τον ελληνοϊταλικό και τον σύντομο ελληνογερμανικό πόλεμο. Ανάμεσά τους και 45 αξιωματικοί ποντιακής καταγωγής.

Ο μικρός αριθμός των Πόντιων αξιωματικών οφείλεται στο γεγονός ότι μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, και την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα, ο χρόνος που μεσολάβησε για να εισαχθούν στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων ή να αναδειχθούν στο στράτευμα ως έφεδροι αξιωματικοί, ήταν πολύ μικρός. ΄Ετσι, σε αντίθεση μ’ αυτόν τον μικρό αριθμό των ποντιακής καταγωγής νεκρών αξιωματικών, ο αριθμός των υπαξιωματικών και των οπλιτών Ποντίων ήταν πολύ μεγάλος.

Ο πλέον υψηλόβαθμος Πόντιος αξιωματικός που έπεσε στο πεδίο της μάχης ήταν ο Σαμψούντιος Θεόδωρος Αποστολίδης από τη Θεσσαλονίκη, που προήχθη μετά θάνατον σε αντισυνταγματάρχη.

Γεννήθηκε το 1895 στην Σαμψούντα και το 1914 έφυγε από τον Πόντο για τη Γαλλία όπου σπούδασε, και το 1917 μετέβη στη Θεσσαλονίκη μετά την έκρηξη του Κινήματος της «Εθνικής Αμύνης» και ονομάστηκε έφεδρος ανθυπολοχαγός. Πήρε μέρος με το 17ο Σ.Π. της 11ης Μεραρχίας στη Μικρασιατική Εκστρατεία και ειδικότερα στη φονική μάχη του Αλή Βεράν, και αργότερα στο έπος του ’40, υπηρέτησε στο 50ό Σ.Π. κι έπεσε ηρωικά μαχόμενος στη βουνοκορφή του Μόροβα στις 17/11/1940.

Από τους Πόντιους αξιωματικούς, πέντε έπεσαν στο πεδίο της μάχης την ίδια μέρα (14/11/1940) και είναι οι: Βασιλειάδης Ιωάννης, Διαμαντίδης Βασίλειος, Κοντίδης Μιλτιάδης, Παπαδόπουλος Δημήτριος και Φωτιάδης Νικόλαος.

Ο κατάλογος των νεκρών Πόντιων αξιωματικών έχει ως εξής:

1) Ακριτίδης Κλεάνθης του Νικολάου. Έφεδρος ανθυπασπιστής, από τη Μερσίνη Γρεβενών, γεννήθηκε το 1895. Υπηρετούσε στο 27ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα 1876 στην Κάμια στις 4/4/1941.
2) Αμανιτίδης Πασχάλης (ο… Ορντουλούς). Έφεδρος ανθυπολοχαγός, υπηρετούσε στο 67ο Σ.Π. και εφονεύθη στα στενά της Κλεισούρας στις 10/3/1941.
3) Αμαραντίδης Μιχαήλ του Παναγιώτου. Ανθυπολοχαγός από τη Θεσσαλονίκη, γεννήθηκε το 1918. Υπηρετούσε στο 87ο Τάγμα Πεζικού κι έπεσε στην Κλεισούρα στις 13/4/1941.
4) Αντωνιάδης Αλέξανδρος του Αντωνίου. Λοχαγός από την Ευξεινούπολη Μαγνησίας, γεννήθηκε το 1899. Υπηρετούσε στο 30ό Τ.Π. και έπεσε στην Τομορίτσα στις 30/12/1940.

Αντωνιάδης Αλέξανδρος του Αντωνίου

5) Αποστολίδης Απόστολος του Ανέστη. Υπολοχαγός από τον Παράδεισο Καβάλας, γεννήθηκε το 1910. Υπηρετούσε στην V Μοίρα Ορ. Πυροβολικού κι έπεσε στην Κλεισούρα στις 11/3/1941.
6) Αποστολίδης Θεόδωρος του Ευσταθίου (έχουμε αναφερθεί παραπάνω).
7) Βασιλειάδης Γαβριήλ του Σωκράτους. Ανθυπολοχαγός, εφονεύθη στο Ηράκλειο, στη Μάχη της Κρήτης, στις 27/5/1941.
8) Βασιλειάδης Ιωάννης του Θεοδώρου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από την Πτολεμαΐδα, γεννήθηκε το 1915. Υπηρετούσε στο 28ο Σ.Π. και εφονεύθη στην Γκολίνα στις 14/11/1940.
9) Γεωργιάδης Θεμιστοκλής του Νικολάου. Λοχαγός από την Εύβοια, γεννήθηκε το 1894. Υπηρετούσε στο 3ο Σ.Π. και εφονεύθη στην Κλεισούρα στις 27/1/1941.
10) Γεωργιάδης Κων/νος του Λεωνίδα. Ανθυπασπιστής από την Έδεσσα, γεννήθηκε το 1915. Υπηρετούσε στο 30ό Σ.Π., εφονεύθη στο ύψωμα 1878 (Μόροβα) στις 20/11/1940.

Αποστολίδης Θεόδωρος του Ευσταθίου

11) Δημητριάδης Γεώργιος του Νικολάου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τη Νέα Ιωνία Αττικής, γεννήθηκε το 1912. Υπηρετούσε στο 1ο Σ.Π. και πέθανε στο χειρουργείο της 14ης Μεραρχίας στο ύψωμα Τεκέ στις 3/4/1941.
12) Διαμαντίδης Βασίλειος του Ιωάννου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τα Παλατίτσια Ημαθίας, γεννήθηκε το 1914. Υπηρετούσε στο 68 Σ.Π., εφονεύθη στη Νικολίτσα (ΝΔ Μόροβα) στις 14/11/1940.
13) Ελευθεριάδης Ελευθέριος του Δημητρίου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τη Θεσσαλονίκη, γεννήθηκε το 1910. Υπηρετούσε στο 13ο Σ.Π., εφονεύθη στο ύψωμα 935 στις 24/3/1941.
14) Ελευθεριάδης Παρασκευάς του Σάββα. Έφεδρος ανθυπασπιστής από τη Θεσσαλονίκη, γεννήθηκε το 1915 (στην Κερασούντα). Υπηρετούσε στο 27ο Σ.Π., εφονεύθη στο ύψωμα Γκούρι Τοπίτ στις 11/2/1941.
15) Ευαγγελίδης Ιωάννης του Γεωργίου. Έφεδρος ανθυπασπιστής από την Κοζάνη, γεννήθηκε το 1913. Υπηρετούσε στο 13ο Σ.Π., εφονεύθη στο Μπούμπεσι στις 20/2/1941.

Θωμαΐδης Θωμάς του Αναστασίου

16) Θωμαΐδης Θωμάς του Αναστασίου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τη Βέροια, γεννήθηκε το 1910. Υπηρετούσε στο 65ο Σ.Π., εφονεύθη στο Τρεμπέλ Μοσχοπόλεως στις 24/1/1941.
17) Ιακωβίδης Χαράλαμπος του Χρυσοστόμου. Ανθυπολοχαγός από τη Θεσσαλονίκη, γεννήθηκε το 1914. Υπηρέτησε στο 66ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα 1598 στις 29/1/1941.
18) Κανδηλάπτης Θεόδωρος του Γεωργίου (ο… Γκιουμουσχαναλής). Ανθυπολοχαγός από την Αλεξανδρούπολη, γεννήθηκε το 1917. Υπηρετούσε στο 28ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα Μπούμπεσι κοντά στην Κλεισούρα στις 28/2/1941 (σ.σ.:. Τέλη Γενάρη του ’41, του γράφει η μητέρα του: «Παιδί μου πρόσεχε και μην εκτίθεσαι πολύ στους κινδύνους». Μέσα Φεβρουαρίου, μια βδομάδα πριν σκοτωθεί, η μητέρα του παίρνει απαντητική επιστολή του: «Γλυκειά μου μανούλα, μη λησμονήσης ότι πρώτα ανήκω στην πατρίδα και έπειτα σε σένα!»).

Κανδηλάπτης Θεόδωρος του Γεωργίου (ο… Γκιουμουσχαναλής)

19) Καρυπίδης Αντώνιος του Σάββα. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από το Κρατερό Φλώρινας, γεννήθηκε το 1914. Υπηρετούσε στο 28ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα 931, βορείως του Πούμπεσι, στις 29/1/1941.
20) Κοντίδης Μιλτιάδης του Μιχαήλ. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τη Φλώρινα, γεννήθηκε το 1916. Εφονεύθη στη φονική μάχη του Ιβάν στις 14/11/1940.
21) Μαυρίδης Γεώργιος του Δημητρίου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τη Θεσσαλονίκη. Υπηρετούσε στο 72ο Σ.Π. και εφονεύθη στις 10/4/1941 στο Τομόρι.
22) Νικολαΐδης Απόστολος του Νικολάου. Έφεδρος ανθυπασπιστής από τον Πειραιά, γεννήθηκε το 1915. Υπηρετούσε στο 3ο Σ.Π. και εφονεύθη στη μάχη του υψώματος 1285 (Μαλέσοβα) στις 31/12/1940 (μία ώρα πριν από την Πρωτοχρονιά).
23) Οικονομίδης Νικόλαος του Ευσταθίου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από την Αθήνα, γεννήθηκε το 1892. Υπηρετούσε στο 20ό Σ.Π. και πέθανε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λαρίσης στις 3/1/1941.
24) Οπρογλίδης Αθανάσιος του Γρηγορίου. Ανθυπολοχαγός από τον Εξαπλάτανο Αριδαίας, γεννήθηκε το 1904. Υπηρετούσε στο 14ο Σ.Π. και εφονεύθη στην Τρεμπεσίνα στις 29/1/1941.

Καρυπίδης Αντώνιος του Σάββα

25) Πανίδης Χαρίλαος του Κωνσταντίνου. Έφεδρος ανθυπασπιστής από τις Συκιές Θεσσαλονίκης, γεννήθηκε το 1919. Υπηρετούσε στο 28ο Σ.Π., εφονεύθη στην Κλεισούρα στις 8/1/1941.
26) Παπαδόπουλος Δημήτριος του Αλεξάνδρου, ο Τραπεζούντιος. Έφεδρος ανθυπασπιστής από την Αριδαία Πέλλας, γεννήθηκε το 1916. Υπηρετούσε στο 90ό Σ.Π. και εφονεύθη στο Ιβάν στις 14/11/1940.
27) Παπαδόπουλος Σταύρος του Περικλέους. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τη Βέροια, γεννήθηκε το 1914. Υπηρετούσε στο 65ο Σ.Π., εφονεύθη στο Ορμάδι (Κάμια) στις 22/12/1940.
28) Παρασίδης Δημήτριος του Γεωργίου. Ανθυπολοχαγός από την Κιβωτό Γρεβενών, γεννήθηκε το 1914. Υπηρετούσε στο 31ο Σ.Π. και πέθανε στο ορεινό χειρουργείο μετά τον θανάσιμο τραυματισμό του στη μάχη του Πόγραδετς στις 6/12/1940.
29) Πολυχρονιάδης Αντώνιος του Φωτίου. Ανθυπολοχαγός από τη Θεσσαλονίκη, γεννήθηκε το 1914. Υπηρετούσε στο 19ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα 731 στις 25/3/1941.

Παρασίδης Δημήτριος του Γεωργίου

30) Πατμανίδης Ισαάκ του Λαζάρου. Ανθυπολοχαγός από την Πάργα Πρεβέζης, γεννήθηκε το 1920. Υπηρετούσε στο 87ο Σ.Π. και εφονεύθη σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 26/4/1941.
31) Παυλίδης Λαυρέντιος του Παύλου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τη Βέροια, γεννήθηκε το 1917. Υπηρετούσε στο 16ο Σ.Π. και εφονεύθη στο Μπάλι Κλεισούρας στις 13/1/1941.
32) Παυλίδης Παύλος του Νικολάου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από το Μεγάλο Μοναστήρι Λαρίσης, γεννήθηκε το 1916. Υπηρετούσε στο 4ο Σ.Π. και εφονεύθη στο Ελεύθερο Κονίτσης στις 11/11/1940.
33) Σαρίδης Ονούφριος. Έφεδρος ανθυπασπιστής. Υπηρετούσε στο 90ό Σ.Π., εφονεύθη στο Μάλι Χιρότσε κοντά στην Πρεμετή στις 8/1/1941.
34) Σγουρίδης Σγουρός. Ανθυπασπιστής. Υπηρετούσε στο 33ο Σ.Π. κι εφονεύθη στο Μπούμπεσι στις 5/2/1941.
35) Σταμπολίδης Αχιλλεύς του Ανέστη. Έφεδρος ανθυπασπιστής από τη Βέροια, γεννήθηκε το 1915 και εφονεύθη στην Τρεμπεσίνα στις 30/1/1941.

Στογιαννίδης Ευάγγελος του Ιωάννου

36) Σταυρίδης Ευστάθιος του Νικόλαου. Ανθυπολοχαγός από την Αθήνα, γεννήθηκε το 1918. Υπηρετούσε στο 5ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα 717 κοντά στην Κλεισούρα στις 9/2/1941.
37) Στεφανίδης Παύλος του Στεφάνου. Ανθυπολοχαγός από το Κιλκίς, γεννήθηκε το 1911. Υπηρετούσε στο 33ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα 802 στο Μπούμπεσι στις 14/2/1941.
38) Στογιαννίδης Ευάγγελος του Ιωάννου. Από την Ξάνθη, γεννήθηκε το 1916. Υπηρετούσε στο 87ο Σ.Π. και εφονεύθη στην Κλεισούρα στις 12/4/1941.
39) Συμεωνίδης Χρύσανθος του Παναγιώτου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τη Θεσσαλονίκη, γεννήθηκε το 1912. Υπηρετούσε στο 76ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα 1437 στις 10/3/1941.
40) Ταρασίδης Σωκράτης του Γεωργίου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από τη Θεσσαλονίκη. Υπηρετούσε στο 31ο Σ.Π. και πέθανε βαριά τραυματισμένος στο Πόγραδετς στις 11/4/1941.

Ταρασίδης Σωκράτης του Γεωργίου

41) Τελκερίδης Τιμόθεος του Γεωργίου. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από το Κιλκίς, γεννήθηκε το 1915. Υπηρετούσε στο 21ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα 869 στον αυχένα Μπούμπεσι στις 11/4/1941.
42) Τριανταφυλλίδης Κωνσταντίνος του Δημητρίου. Έφεδρος ανθυπίατρος από την Ξάνθη, γεννήθηκε το 1907. Υπηρετούσε στη 15η Μοίρα Πυροβολικού και εφονεύθη στο υψόμετρο Κιάφε Σοφιούτ κοντά στην Κλεισούρα στις 13/3/1941.
43) Τσαλουκίδης Πολυχρόνης του Μωϋσή. Έφεδρος ανθυπολοχαγός από την Καστοριά, γεννήθηκε το 1916. Υπηρετούσε στο 32ο Σ.Π. και εφονεύθη στο ύψωμα 1548, στην Κάμια στις 28/11/1940.
44) Φωτιάδης Νικόλαος του Γεωργίου. Έφεδρος ανθυπασπιστής από την Κοζάνη, γεννήθηκε το 1916. Υπηρετούσε στο 27ο Σ.Π. και εφονεύθη στις Κορομηλιές Μόροβα στις 14/11/1940.
45) Χαραλαμπίδης Νικόλαος του Ζαχαρία από το Κιλκίς, γεννήθηκε το 1914. Υπηρετούσε στο 13ο Σ.Π. και εφονεύθη στο Μάλι Σπαντάριτ στις 15/3/1941.