Με τη μανία του συλλέκτη και το πάθος του δημιουργού 11/4

Μόνο όποιος είναι συλλέκτης μπορεί να καταλάβει το συναίσθημα της αγωνίας, της προσμονής, της μανίας και της ικανοποίησης, να έρθει στα χέρια του το πολύτιμο συλλεκτικό κομμάτι.  Μια έκθεση που συζητήθηκε και προκάλεσε το ενδιαφέρον του κοινού, ήταν αυτή που έγινε στο ισόγειο της Στέγης ,με τις συλλογές και τις δημιουργίες 10 συλλεκτών και δημιουργών… (Βαλαχής Γιάννης, Δαμιανίδης Λεωνίδας/ Δάφνη & Μαργαρίτα, Ζέρβας Παναγιώτης, Ζυγουλιάνος Στέργιος, Τυφλίδης Κώστας,  Λάπας Κώστας, Μπιλδιρής Γιάννης, Καμπούρης Γιάννης, Κόβας Γιώργος, Παπαθεοχαρίδης Βαγγέλης και ο Σύλλογος Μοντελιστων Βορείου Ελλάδος «Πήγασος»).

Στις σελίδες του Λαού, τους φιλοξενούμε σε συνέχειες, ώστε να τους γνωρίσουμε καλύτερα και να μάθουμε τι ακριβώς κάνουν τόσα χρόνια… … 

Επιμέλεια: Σοφία Γκαγκούση

Γιώργος Κόβας 

Οι συλλογές είναι η μεγάλη του αγάπη και σε αυτές αφιερώνει όλο το ελεύθερο διαθέσιμο του χρόνο. Η θεματολογία των συλλογών του είναι μεγάλη. Να σημειωθεί ότι κάθε συλλογή απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις αλλά και τεχνικές για τη συντήρηση και διαχείρισή της.

Πώς και πότε ξύπνησε το πάθος του συλλέκτη;

Όπως μας λέει, η ομορφιά και η καλαισθησία των παλαιών αντικείμενων ήταν κάτι που τον εντυπωσίαζε από νεαρή ηλικία. Ξεκινώντας με  συλλογή γραμματοσήμων, η οποία εξελίχθηκε σε εκθεσιακή πλέον συλλογή, και επωφελούμενος από την πολύχρονη διαμονή του στο εξωτερικό, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, ήρθε σε επαφή με συλλέκτες, ανθρώπους της τέχνης και γενικά με πρόσωπα που αγαπούν τις αντίκες  κι έχουν μεράκι για  τα συλλεκτικά σπάνια αντικείμενα.

«Οι προσωπικές μου συλλογές εστιάζουν κυρίως σε εκτεταμένη συλλογή ελληνικών και βαλκανικών ,στρατιωτικών και πολιτικών παράσημων, μεταλλίων, κειμηλίων και εγγράφων της νεότερης Ελλάδας από το 1830 και μετά, μιας εκτεταμένης μελέτης και συλλογής γραμματοσήμων της μεγάληςκεφαλής του Ερμή από το 1861,αλλα και του ελληνικού γραμματοσήμου γενικότερα’, μας λέει ο βεροιώτης Γιώργος Κόβας, προσθέτοντας και το  αρχείο του, με πάνω από 180 φωτογραφίες ,έγγραφα και ντοκουμέντα της παλαιάς Βέροιας, από το 1875 έως το 1960.

«Τα αντικείμενα που αποτελούν τις συλλογές, έχουν αποκτηθεί κατά καιρούς από οίκους δημοπρασιών στο εξωτερικό η και στην Ελλάδα, από διάφορες εκθέσεις στο εξωτερικό, η από αγορές, συναλλαγές με άλλους ιδιώτες συλλέκτες.

Η συλλογή παράσημων και μεταλλίων ,όπως και των γραμματοσήμων, (φιλοτελισμός) είναι ένα χόμπι που βασίζεται στη γνώση, στη μελέτη, στο ένστικτο πολλές φορές, αλλά και στο γούστο του συλλέκτη, ο οποίος πρέπει με την εμπειρία του να κάνει σωστές εκτιμήσεις και να μπορεί να ξεχωρίζει τις απομιμήσεις και τα πλαστά. Τα αντικείμενα αυτά απεικονίζουν επάνω τους την ιστορία του κάθε λαού και χώρας και η ενασχόληση με αυτά σου δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσεις καλύτερα την ιστορία από διαφορετική κι ασυνήθιστη όψη, οπότε έχει διαφωτιστική άλλα και εκπαιδευτική άξια’. Παράλληλα, επισημαίνει και την  συναισθηματική ανάμειξη στην αναζήτηση των αντικειμένων, τον ενθουσιασμό στην απόκτηση,ή τη λύπη όταν χάνεται η ευκαιρία της απόκτησης ενός συλλεκτικού κομματιού. «Όλα αυτά, είναι χαρακτηριστικά σημεία στη ζωή ενός συλλέκτη.

Το επίπεδο μιας συλλογής καθορίζεται όχι από την ποσότητα, η την παλαιότητα των αντικείμενων που την αποτελούν, αλλά συνήθως από την σπανιότητα τους και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Αυτά επίσης καθορίζουν και το κόστος μιας συλλογής που τα τελευταία χρονιά έχει πάρει επενδυτική μορφή, δημοφιλή κυρίως στο εξωτερικό».

Λεωνίδας Δαμιανίδης (Δάφνη & Μαργαρίτα) 

Η βασική συλλογή τους αποτελείται από λαογραφικό υλικό τόσο από την Ελλάδα όσο και από όμορες χώρες. Υλικό που απαιτεί γνώση και τεχνικές συντήρησης γιατί είναι υλικό ευαίσθητο στο χρόνο. Την δική του ιστορία και αφορμή, μας διηγείται ο Λεωνίδας Δαμιανίδης: 

«Από μικρό παιδί με εντυπωσίαζαν οι τεχνίτες, οι άνθρωποι που δίναν μορφή σ’ ένα σκληρό υλικό, όπως η πέτρα, το ξύλο ή το μάρμαρο. Ο παππούς μου ήταν πελεκητής πέτρα, ήταν ένας από τους χτίστες της εκκλησίας των Αγ. Ανάργυρων και του Σιδηροδρομικού Σταθμού. Τον παρατηρούσα με προσοχή να κάθεται σ’ ένα σκαμνί στην αυλή του και μ’ ένα αιχμηρό εργαλείο να προσπαθεί να δώσει ανάγλυφο σχήμα σ’ ένα κομμάτι μάρμαρο ή σε ξύλο. Οι τεχνίτες και οι χαράκτες  λοιπόν εκείνης της εποχής, χωρίς τα σημερινά μέσα και εργαλεία, έχουν για μένα μια ιδιαίτερη αίγλη.

Μεγάλωσα σ’ ένα σπίτι τούρκικο, δίπλα στο Επιμελητήριο Βέροιας, και μάλιστα το σπίτι ήταν του Αγά της πόλης. Το ταβάνι ήταν ξυλόγλυπτο και όταν πέφταμε για ύπνο, χάζευα  τα χρυσά φίδια και τα πουλιά με τα οποία ήταν διακοσμημένο. Μεγαλώνοντας, έμπαινα σε παλιές εκκλησίες και παρατηρούσα τα ξυλόγλυπτα τέμπλα και τ’ αναλόγια. Έργα τέχνης  και αυτά αν σκεφτείς ότι αιώνες πριν οι τεχνίτες είχαν ελάχιστα εργαλεία.

Αργότερα, όταν ζούσα στην Αθήνα, γνωρίστηκα μ’ έναν παλαιοπώλη, έμαθα πολλά γύρω από την λαική τέχνη και κάποια στιγμή βρήκα ένα ταβάνι ξυλόγλυπτο που μου θύμισε αυτό που είχαμε στο παλιό σπίτι. Κάπως έτσι άρχισα ν’ αγοράζω παλιά έπιπλα και να τα εντάσσω στη διακόσμηση του σπιτιού μου, όχι μόνο σαν απλά διακοσμητικά αλλά και σαν χρηστικά αντικείμενα».

Στην έκθεση υπάρχει μια μεγάλη κασέλα από την Ήπειρο, που ήταν  για την προίκα της νύφης , μέσα είχε τα προικιά της. Ανοίγοντας το καπάκι της κασέλας, βλέπεις πάνω στο κέντρο του έναν καθρέπτη και μια θήκη για κοσμήματα. Στη συγκεκριμένη κασέλα, ενδιαφέρον παρουσιάζει η ζωγραφική,  παντού χρωματιστά λουλούδια, δεν είναι ξυλόγλυπτη.

Η μικρότερη κασέλα, που είναι χωρίς ζωγραφική αλλά σκαλιστή, είναι από κάποιο νησί μας, Χίο ή Μυτιλήνη.

Υπάρχουν ακόμα 4 γωνίες από ταβάνι, και πάλι από την Ήπειρο, και ροζέτα. «Τέτοια ξυλόγλυπτα ταβάνια υπήρχαν πολλά και στη Βέροια. Λέγεται ότι κάποια Γάλλοι “μετέφεραν” ξυλόγλυπτα ταβάνια στη χώρα τους την περίοδο του Ά Παγκοσμίου Πολέμου. Κάποιο άλλο ταβάνι αγοράστηκε από το ζεύγος Καρέζη-Καζάκος.

Υπάρχει και μια πόρτα σκαλιστή της ίδια εποχής με τα ταβάνια, που την έχω διακοσμητικό στοιχείο στο σπίτι μου στην Αθήνα κι ένα σινί.

Όταν άνοιξαν τα σύνορα της Αλβανίας, πολλοί μετέφεραν παλιά αντικείμενα από τη Β. Ήπειρο στους παλαιοπώλες της Αττικής», προσθέτει ο Λ. Δαμιανίδης, με λύπη όμως, διότι, όπως λέει, τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης, δεν υπάρχει ζήτηση.

Κωνσταντίνος Τυφλίδης – Γλύπτης

Αγαπά την ξυλεία και μεταφέρει σε ένα κομμάτι ξύλο μια εικόνα, μια μορφή, οτιδήποτε τον συγκινεί. Μια δουλειά που απαιτεί γνώση του ξύλου και της τεχνικών επεξεργασίας του.

Ο Κώστας Τυφλίδης γεννήθηκε το 1962 στη Βέροια, όπου και εργάζεται στην ΚΕΠΑ ως μηχανικός θεάτρου.

Ζωγράφιζε από μικρός, όμως η αγάπη του για το ξύλο τον οδήγησε να ασχοληθεί με την ξυλογλυπτική, συνδυάζοντας τη ζωγραφική με το δούλεμα του ξύλου. Τα ξυλόγλυπτά του είναι από «μασίφ» ξύλο κάθε είδους (καρυδιά, δρυς, αμπούρα, οξυά, ελιά κ.λπ.). και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη λεπτομέρεια.

Τα θέματά του είναι πολλά, κυρίως όμως τον έλκουν τα θαλασσινά θέματα, η φύση ή η αρχαία Ελληνική ιστορία και μυθολογία. Πολλά από τα έργα του επίσης ασχολούνται με το Ελληνικό τοπίο και τα εντυπωσιακά δένδρα, τα οποία αφού τα φωτογραφίσει στη συνέχεια τα δουλεύει πάνω στο ξύλο. Η τεχνική του ονομάζεται «deep relief» και δουλεύει με οποιοδήποτε εργαλείο που μπορεί να μορφοποιήσει το ξύλο.

Πολλά από τα έργα του έχουν φύγει στο εξωτερικό (Αμερική, Καναδάς, Αυστραλία, Ινδία) αλλά και σε ξενοδοχεία στην Ελλάδα (Κρήτη, Κως, Σαντορίνη, Ζάκυνθος). Επίσης έχει συμμετάσχει 3 φορές σε εκθέσεις στην Σκόπελο και τη Ρόδο.

συνεχίζεται...