Δ.Κ. Στυλιανίδης,
Γεωπόνος,
Επ.Δ/ντής
Ινστιτούτου
Φυλλοβόλων
Δένδρων
Εισαγωγή
Όπως λέγει ο Kvain, ένας αναγνωρισμένος Ευρωπαίος βοτανοθεραπευτής, για κάθε ασθένεια υπάρχει ένα φυτό που την θεραπεύει (5).
Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί είχαν ανακαλύψει την θεραπευτική επίδραση των αρωματικών φυτών και κυρίως των αρωματικών φυτικών ελαίων. Η πανάρχαια βεδική λογοτεχνία της Ινδίας και Κινέζικα ιατρικά κείμενα, μαρτυρούν την σπουδαιότητα των ελαίων σε θέματα υγείας και πνευματικότητας. Ο Ιπποκράτης, θεωρούμενος πατέρας της Ιατρικής, χρησιμοποίησε αρωματικά θυμιάματα για να απαλλάξει την Αθήνα από την πανούκλα. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες δυνάμωναν με αρωματικά λουτρά και τακτικά μασάζ (4.5).
Όμως οι σπουδαιότερες αρωματικές παραδόσεις ανάγονται στους αρχαίους Αιγυπτίους. Γιατροί από όλον τον κόσμο έχουν ταξιδέψει στην Αίγυπτο για να διδαχθούν αρωματική ιατρική (4).
Η αρωματοθεραπεία έγινε εξαιρετικά δημοφιλής τον 16Ο και 17ο αιώνα. Οι μεγάλοι Ευρωπαίοι βοτανολόγοι, ανάμεσά τους και ο Άγγλος Nicholas Culpeper, έγραψαν για τα ευεργετικά αποτελέσματα των αρωματικών φυτών και ελαίων. Κατά τους δύο τελευταίους αιώνες οι επιστήμονες κατανόησαν σε μεγάλο βαθμό τη χημεία των φυτικών ελαίων. Με τη σύγχρονη Ιατρική, τη Χημεία, τη Βιολογία, τη Γεωπονία, με τη χρήση μεθόδων ανάλυσης, πολλά από τα αποκαλούμενα «γιατροσόφια» δικαιώθηκαν πλήρως (4.5).
Μερικά στοιχεία του θυμαριού
Το επιστημονικό του όνομα κατά τον Θεόφραστο είναι «Thymus capitatus». Κατά τον Καββάδα Thymus L. Υπάρχουν δύο ακόμη ονομασίες «Thymus vulgaris» αφορά το καλλιεργούμενο και «Thymus serpyllum» για το άγριο (3.4)
Οι κοινές ονομασίες του θυμαριού είναι πολλές. Οι πιο συνηθισμένες είναι: Θύμος ο έρπυλλος, θρούμπι, χαμοθρουμπίδι θυμάρι, θρόβι, ρουχόθυμο γαϊδουρόθυμος (1.2.3).
Το θυμάρι είναι φυτό των μεσογειακών χωρών. Διαδόθηκε στη βόρεια Ευρώπη τον 11ο αιώνα. Το κοινό θυμάρι που καλλιεργείται είναι ψηλότερο από το άγριο, φτάνει τα 50 εκ. και τα δύο θυμάρια έχουν τις ίδιες φαρμακευτικές ιδιότητες. Το θυμάρι βρίσκεται σε όλες τις ξηρές και άγονες εκτάσεις που ούτε δένδρο υπάρχει. Υπάρχουν μόνο θάμνοι και ποώδη φυτά. Το θυμάρι αρχίζει να ανθεί από το Μάιο και διαρκεί ως τον Οκτώβριο. Σε όλο αυτό το διάστημα η επίσκεψη των μελισσών είναι συνεχής και η παραγωγή του εξαιρετικής ποιότητας μελιού με τις θεραπευτικές του ιδιότητες πλούσια (4.5).
Φαρμακευτικές ιδιότητες
του θυμαριού
Αλλεπάλληλα πειράματα από το 1887 έχουν αποδείξει τις μικροβιοκτόνες ιδιότητες του θυμαριού και του θυμελαίου.
Πρώτος ο Chamberland το 1887 απέδειξε τη βακτηριοκτόνο δράση του αιθερίου ελαίου του θυμαριού και ιδιαίτερα κατά του βακίλλου του άνθρακα.
Οι Candeac και Meunier, μελέτησαν το αιθέριο έλαιο, το 1889 στους βακίλλους του τύφου και κόρυζας, καθώς και τον πολλαπλασιασμό μικροβίων μέσα σε θρεπτικό υλικό που περιείχε ζουμί βραστού κρέατος.
Οι Morel και Rochraix το 1921-1922 μελέτησαν την επίδραση του αιθέριου ελαίου στον μινιγγετιδόκοκκο, στο βάκιλλο του Eberth στο κορονοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας και στον σταφυλόκοκκο.
Οι Courmont, Marel και Bay μελέτησαν την επίδραση του αιθέριου ελαίου στο βάκιλλο του Κωχ (φυματίωση). Το 1894 ο Miquel απέδειξε τη βακτηριοκτόνο δύναμη των ατμών του θυμαριού.
Διαλύματα θυμαριού με σαπούνι χρησιμοποιούσαν στα χειρουργεία για την απολύμανση των χεριών. Το αιθέριο έλαιο του θυμαριού είναι 25 φορές πιο αντισηπτικό από τη φαινόλη, από το οξυγονούχο νερό (οξυζενέ) και από το υπερμαγγανικό κάλιο (4.5).
Δραστικές ουσίες του θυμαριού-
αντιπετώπιση ασθενειών
Το αιθέριο έλαιο του θυμαριού περιέχει δύο φαινόλες. Τη θυμόλη και την καρβακρόλη. Η θυμόλη που υπάρχει άφθονη στο άγριο θυμάρι, βοηθάει πολύ στην πέψη των λιπαρών ουσιών. Εισέρχονται επίσης στη σύνθεση αντισηπτικών και έχουν μία ιδιαίτερη θέση στην αρωματοποιία και τη φαρμακευτική. Οι χρήσεις του θυμαριού και του αιθερίου ελαίου του για την αντιμετώπιση διαφόρων ασθενειών είναι πάρα πολλές για να τις απαριθμήσει κανείς. Αναφέρονται μερικές : Κατά του αλκοολισμού. Σε ένα λίτρο βραστό νερό βάζουμε μία χούφτα θυμάρι, σκεπάζεται για 2 λεπτά και από αυτό το τσάι δίνεται μία κουταλιά της σούπας κάθε 15 λεπτά στους αλκοολικούς.
• Είναι πολύτιμο για τη σωματική και πνευματική κατάπτωση (ατονία), το άγχος, τη νευρασθένεια, την κατάθλιψη, αλλά και ημικρανία.
• Αυξάνει την πνευματική διαύγεια και τονώνει τα νεύρα.
• Απαραίτητο για τους υποτασικούς, καθώς και για τα αναιμικά παιδιά.
• Αντισηπτικό εντέρων και γεννητικού-ουρικού συστήματος και των πνευμόνων (εντερικές μολύνσεις, πνευμονικές μολύνσεις, βρογχίτιδα κ.ά.
• Είναι εφιδρωτικό και ρυθμίζει τα εκκρίματα σε περιπτώσεις γρίπης, συναχιού, κρυολογημάτων. Πολύτιμο σε προβλήματα λαιμού και βρόγχων.
• Προληπτικό αντιβιοτικό σε επιδημίες γρίπης.
• Διώχνει τα παράσιτα των εντέρων (οξύουρους, ασκαρίδες, ταινία κ.λ.π.).
• Βοηθάει στην κυκλοφορία του αίματος και δυναμώνει την καρδιά.
Αυτά με ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ (5)
Ωστόσο το θυμάρι χρησιμοποιείται και για ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ (αλοιφές, διαλύματα, κομπρέσες, μπάνια)
• Σταματάει την τριχόπτωση
• Αντισηπτικό και βακτηριοκτόνο σε δερματοπάθειες
• Θεραπεύει την ψώρα και τους λειχήνες.
• Στον έρπητα ζωστήρα χρησιμοποιείται αλοιφή.
• Το μπάνιο με θυμάρι ξεκουράζει το σώμα.
Η μητέρα Hildegard von Bingen αναφέρει ότι όποιος πίνει ένα φλιτζάνι τσάι από θυμάρι αντί για καφέ κάθε πρωί, θα νιώσει σύντομα τα οφέλη: αναζωογονημένη διάθεση, ανακούφιση στο στομάχι, απουσία πρωινού βήχα και γενική ευεξία. (5)
Παρενέργειες
Είναι τόσο ενδιαφέρουσες οι θεραπευτικές ιδιότητες του θυμαριού, ώστε υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει υπερβολική χρήση. Η μεγάλη εσωτερική χρήση θυμαριού προκαλεί υπερλειτουργεία του θυρεοειδούς αδένα, και δηλητηρίαση με εμετό, διάρροια, ζαλάδες και καρδιακή κατάπτωση.(4)
Βιβλιογραφία
1. Δρανδράκης Π. Θύμος. Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. Τόμος δωδέκατος, σελίδα 736. Εκδοτικός Οργανισμός ο Φοίνιξ Ε.Π.Ε.
2. Θεόφραστος 1998 Άπαντα. Τόμος ενδέκατος (φυτολογικό λεξικό κατά Θεόφραστο). Σελίδες 317, Εκδότης Οδυσσέας Χατζόπουλος.
3. Καββάδας Δ. Θύμος. L. Εικονογραφημένο Βοτανικό Φυτολογικόν Λεξικόν Τόμος IV σελ. 1645.
4. Μπαζαίος Κ. 1990 100 βότανα, 1000 θεραπείες Υγεία από το φαρμακείο της φύσης. Έκδοση Nuticare A.E. Ινστιτούτο Εναλλακτικών Ερευνών και Εφαρμογών Διατροφής και Υγείας. Σελ. 412.
5. Τρέμπεν Μ. 2002 Υγεία από το φαρμακείο του Θεού. Συμβουλές και εμπειρίες με φαρμακευτικά βότανα. Για την έκδοση στα Ελληνικά Εκδόσεις Κέδρος 2002. Σελ.75.
