Της Χρύσας Μπέκα, Ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας
«Ήταν κάποτε δύο άγγελοι που ταξίδευαν και σταμάτησαν για να περάσουν τη νύχτα τους στο σπίτι μιας πλούσιας οικογένειας. Η οικογένεια ήταν αγενείς και δεν ήθελαν να τους φιλοξενήσουν σε κάποιο από τα δωμάτια του αρχοντικού τους. Αντίθετα, οι άγγελοι έμειναν σε ένα μικρό χώρο στο υπόγειο του σπιτιού.
Καθώς έστρωναν για να κοιμηθούν πάνω στο κρύο πάτωμα, ο γηραιότερος άγγελος είδε μια τρύπα στον τοίχο και την επισκεύασε, καλύπτοντάς την. Όταν ο νεαρότερος άγγελος τον ρώτησε γιατί το έκανε αυτό, ο άλλος του απάντησε ότι «Τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι όπως δείχνουν».
Την επόμενη νύχτα, οι δύο άγγελοι θέλησαν να ξεκουραστούν στο σπίτι μιας πολύ φτωχής, αλλά φιλόξενης οικογένειας αγροτών. Αφού μοιράστηκαν με την οικογένεια το φτωχικό φαγητό τους, το ζευγάρι των αγροτών τους παραχώρησε το κρεβάτι τους για να ξαπλώσουν και να ξεκουραστούν. Μόλις βγήκε ο ήλιος το άλλο πρωί, οι άγγελοι είδαν τον αγρότη και τη γυναίκα του να κλαίνε γιατί η μοναδική τους αγελάδα είχε ψοφήσει κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ο νεαρός άγγελος θύμωσε πολύ και ρώτησε το γηραιότερο γιατί να συμβαίνει αυτή η αδικία στους καλούς και φτωχούς αυτούς ανθρώπους. «Η πρώτη οικογένεια είχε τα πάντα και τη βοήθησες», τον κατηγόρησε. «Η δεύτερη οικογένεια είχε τόσα λίγα και ήταν τόσο πρόθυμη να τα μοιραστεί και εσύ άφησες την αγελάδα τους να ψοφήσει».
«Τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι όπως δείχνουν», του απάντησε ο γηραιότερος άγγελος. «Όταν μείναμε στο υπόγειο του πλούσιου αρχοντικού, παρατήρησα ότι υπήρχε χρυσάφι μέσα σ’ εκείνη την τρύπα που είχε ανοίξει στον τοίχο. Επειδή όμως, ο ιδιοκτήτης ήταν τόσο φιλάργυρος, άπληστος και δεν ήθελε να μοιραστεί την καλοτυχία του με άλλους, εγώ σφράγισα τον τοίχο για να μη μπορεί να ανακαλύψει το χρυσάφι. Τη χτεσινή νύχτα που κοιμηθήκαμε στο κρεβάτι των φτωχών αγροτών, ήρθε ο άγγελος του θανάτου για να πάρει τη γυναίκα. Εγώ του έδωσα την αγελάδα για αντάλλαγμα. Τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι όπως δείχνουν…»
Άκης Αγγελάκης
«Ιστορίες που δυναμώνουν την ψυχή»
Στο πέρασμα της ζωής μας διαρκώς μαθαίνουμε από τα μηνύματα που δεχόμαστε από τους άλλους και από τις προσωπικές μας εμπειρίες. Δεχόμαστε ερεθίσματα, επεξεργαζόμαστε τις εισερχόμενες πληροφορίες και εξάγουμε συμπεράσματα που θεωρούμε ως αληθή. Πορευόμαστε στη ζωή διαμορφώνοντας τη δική μας κοσμοθεωρία που κάνει την πραγματικότητα να φαίνεται ασφαλής και προβλέψιμη, και απορρίπτουμε οποιοδήποτε ερέθισμα απειλεί να διαταράξει τη φαινομενική ομαλότητα του Κόσμου μας. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνουμε την κρίση μας για τα τεκταινόμενα υπόκειται σε ποικίλες διαστρεβλώσεις, σε πλάνες τόσο της αντίληψης, όσο και της μνήμης που συνιστούν απόκλιση της υποκειμενικής εμπειρίας, δηλ αυτού που πιστεύουμε ότι συμβαίνει και της αντικειμενικής πραγματικότητας, δηλ εκείνου που συνέβη πράγματι.
«Τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι όπως δείχνουν…», επειδή ο τρόπος με τον οποίο μεταφράζουμε τα γεγονότα χρωματίζεται από τις προγενέστερες γνώσεις και προσδοκίες μας. Ασυνείδητα έχουμε προαποφασίσει την επιθυμητή έκβαση των καταστάσεων και αισθανόμαστε προδομένοι και απογοητευμένοι, όταν αυτό που βλέπουμε αντιτίθεται σε εκείνο που περιμέναμε να συμβεί. Η αντίληψή μας, μέσω της προσοχής, επικεντρώνεται σε ορισμένες μόνο πληροφορίες από το σύνολο των δεδομένων που λαμβάνει, και αυτές επεξεργάζεται περαιτέρω, απορρίπτοντας όλες τις υπόλοιπες, οι οποίες δε φτάνουν ποτέ στη συνείδησή μας. Επομένως, τα συμπεράσματα που βγάζουμε, προσεγγίζουν μονομερώς την πραγματικότητα. Αυτό που σε μερικούς φαίνεται στην εικόνα του άρθρου ως το προφίλ μιας νεαρής κοπέλας, σε άλλους φαντάζει ως μια ηλικιωμένη γυναίκα με καπέλο! Μόνο αν κανείς κοιτάξει με προσοχή, μπορεί να αντιληφθεί ότι ευσταθούν και οι δύο ερμηνείες της εικόνας, η οποία παραμένει σταθερή. Εκείνο που αλλάζει είναι η οπτική μας.
Υπάρχει μια πραγματικότητα για τον καθένα. Η αποκλειστικά δική του. Ακόμη και όταν έχεις στη διάθεσή σου όλες τις πληροφορίες, τις διαβάζεις, τις αναλύεις και τις κατανοείς με το δικό σου μοναδικό τρόπο. Αυτή είναι μια καθημερινή παγίδα, αλλά, συγχρόνως, μια πρόκληση. Η θετική και αρνητική θεώρηση μιας συνθήκης συνυπάρχουν. Αυτό που ορίζουμε ως «πρόβλημα», υφίσταται επειδή αντιλαμβανόμαστε τα ερεθίσματα και τις απαιτήσεις του προβλήματος λανθασμένα. Τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, αν μπορούσαμε να προσεγγίσουμε το πρόβλημα από διαφορετική οπτική γωνία, επειδή αυτή η καινούρια προοπτική θα φώτιζε νέες πλευρές του προβλήματος και θα ενεργοποιούσε εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισής του.
Αυτό είναι το εργαλείο και τελικός στόχος της ψυχοθεραπείας, της αυτογνωσίας, της προσωπικής ανάπτυξης. Η βασική αξία ότι, ακόμη και αν δεν μπορούμε να ελέγξουμε την συνολική ατμόσφαιρα του κόσμου που ζούμε, μπορούμε να επιλέξουμε να επικεντρώσουμε την προσοχή μας σε όλα εκείνα τα δεδομένα της κατάστασης, που θα κάνουν την ατμόσφαιρα που επικρατεί στο μυαλό μας πιο όμορφη.
