Του Γιάννη Καμπούρη
Σιγά, σιγά «ανακαλύπτουμε» τον κόσμο … έτσι προσφάτως ανακαλύψαμε και την ανατολική Μεσόγειο και τη σημασία που έχει για εμάς … είναι βλέπετε το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που εκτόξευσαν τη δημοφιλία και την αναγνωρισημότητά της και όχι μόνο αυτά.
Βασικός παράγοντας και η Τουρκία και η αντίληψη που διακατέχει την πολιτική της ηγεσία, που κοιμάται και ονειρεύεται τα περασμένα μεγαλεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας … ως απότοκο αυτής της αντίληψης, η προσπάθεια της να θεμελιώσει με το έτσι θέλω κυριαρχικά δικαιώματα στη συγκεκριμένη περιοχή.
Ας δούμε πως έχουν τα πράγματα … η Ευρώπη είχε και έχει ανάγκη από φυσικούς πόρους για να στηρίξει την ανάπτυξή της και ως επακόλουθο να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της, να αυξήσει ακόμα περισσότερο την επιρροή της στον παγκόσμιο χάρτη … με το δεδομένο όμως ότι η ίδια δεν διαθέτει τους αναγκαίους φυσικούς πόρους, ανέπτυξε διαχρονικά μια επεκτατική πολιτική, προσπαθώντας να προσποριστεί πόρους που η ίδια δεν είχε … ανάμεσα στους πόρους που διακαώς «επιζητεί», η ενέργεια … και εδώ ξεκινά το γαϊτανάκι.
Με τη λήξη του δεύτερου παγκόσμιου πόλεμου αλλά και προγενέστερα, είχε διαμορφωθεί ένα στάτους που επέτρεπε την εκμετάλλευση των ενεργειακών πηγών της μέσης ανατολής και του περσικού κόλπου τόσο από την Ευρώπη όσο και από την Αμερική … και όλα πήγαιναν καλά ως τη στιγμή που το στάτους αυτό ράγισε με την επανάσταση στο Ιράν και την αποπομπή του Σάχη και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα … με τα νέα αυτά δεδομένα τίθεται το ζήτημα της ενεργειακής επάρκειας, της «διαχείρισης» των ενεργειακών πόρων … σε αναζήτηση λοιπόν νέων πηγών και νέων οδών για την ενέργεια.
Κάπου εδώ μπαίνει ένα νέο στοιχείο … το φυσικό αέριο αρχικά ως συμπληρωματικό του πετρελαίου, στη συνέχεια όμως ως βασικός ενεργειακός πόρος, φέρνει νέα δεδομένα στον ενεργειακό χάρτη … εδώ κουμπώνει και η Ρωσία, που με το χρόνο αναδεικνύεται ως ο βασικός προμηθευτής της Ευρώπης σε φυσικό αέριο, με ότι σημαίνει αυτό από την άποψη των γεωπολιτικών ισορροπιών και εξαρτήσεων.
Η Γερμανία δεν έχει κανένα πρόβλημα στο να έχει ως βασικό προμηθευτή αερίου τη Ρωσία – βασικά της βγαίνει πιο φθηνό, η Αμερική όμως έχει άλλη προσέγγιση και δε βλέπει με καθόλου καλό μάτι αυτή την ενεργειακή συνεργασία και τελικά εξάρτηση … είναι που δε γουστάρει να βλέπει οι ευρωπαϊκές οικονομίες να γεμίζουν το ρωσικό κουμπαρά … έτσι λοιπόν η Αμερική μπαίνει στη διαδικασία αναζήτησης νέων πόρων και νέων οδών διοχέτευσης ενέργειας προς την Ευρώπη … και κάπου εδώ αρχίζουν τα όργανα.
Αυτά όλα τα αντιλαμβάνεται η Τουρκία και προσπαθεί με την δική της στρατηγική να αναλάβει το ρόλο του βασικού διακινητή ενέργειας από την ανατολή προς την Ευρώπη … σχεδιάζει λοιπόν αγωγούς μέσα από το έδαφος της με σκοπό να προσπορίζεται σημαντικά κέρδη από την διακίνηση των ενεργειακών πόρων μέσα από το έδαφός της αλλά και να «ελέγχει» τη ροή τους προς την Ευρώπη … ειδικά το δεύτερο θα αποτελεί μελλοντικά και ένα σημαντικό όπλο πίεσης προς την Ευρώπη.
Αυτές οι προοπτικές γαργαλούν τους πολιτικούς «εγκεφάλους» της Τουρκίας, που διαβλέπουν μέσα από όλα αυτά να αναβιώνει το όνειρο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας …. πιστεύουν μάλιστα τόσο σε αυτό, που με το χρόνο αρχίζουν να συμπεριφέρονται ως αυτή να είναι μια πραγματικότητα και οι ίδιοι να είναι εκφραστές της … κάπου εδώ όμως χάνουν το μέτρο και την επαφή με την πραγματικότητα (Είναι αρκετά ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς το Βιβλίο του Νταβούτογλου, «το Στρατηγικό Βάθος» για να καταλάβει τι ακριβώς ονειρεύονται οι Τούρκοι)
Έτσι έρχονται σε ρήξη με το Ισραήλ στην προσπάθειά τους να γίνουν εκφραστές της αντίθεσης του αραβικού κόσμου με αυτό, ξεχνώντας ότι οι ίδιοι δεν έχουν καμιά «εθνική» σχέση με τον αραβικό κόσμο, παρά μόνο τη θρησκεία.
Έρχονται σε αντιπαράθεση με το Ιράν που θεωρεί τον εαυτό του αντίβαρο στην επικυριαρχία της Αμερικής στον αραβικό κόσμο, άρα και εκφραστή του … τη μπαίνουν στο Ιράκ εποφθαλμιώντας την πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου περιοχή της Μοσούλης με το πρόσχημα της εκεί κυριαρχίας των Κούρδων … αφιονίζονται με τη Συρία – εδώ είναι το πιο χοντρό «παιχνίδι», γιατί οι σχεδιασμοί των νέων αγωγών και ειδικά ο αγωγός IGP (Islamic Gas Pipeline) τους άφηνε από έξω (σχεδιαζόμενη διαδρομή του αγωγού Ιράν, Ιράκ, Συρία, Λίβανος).
Έρχονται σε πλήρη ρήξη με την Αίγυπτο ως έναν «σύμμαχο» του Ισραήλ και ηγέτιδα του αραβικού κόσμου της περιοχής πράγμα που δεν τους κάθεται καθόλου … και να μη ξεχνάμε ότι ο πρόεδρος της Αιγύπτου τους τη φυλάει, γιατί στην προσπάθεια τους να αποκτήσουν επιρροή στη χώρα, στήριξαν τους ακραίους ισλαμιστές της χώρας «αδελφούς μουσουλμάνους» … με τη Σαουδική Αραβία γιατί «ανταγωνίζονται» στην περιοχή, με αφορμή το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία αποτελεί τον σημαντικότερο πόλο του αραβικού κόσμου, αυτών που είναι προσδεδεμένοι στο άρμα των ΗΠΑ, (εξ ου και ο έρωτας της Τουρκίας με το Κατάρ που με τη σειρά του μαλώνει με τη Σαουδική Αραβία για την πρωτοκαθεδρία στην περιοχή … είναι που τα ασύλληπτα κέρδη του Κατάρ από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο που τροφοδοτούν την όρεξη του για να παίξει και αυτό πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή του κόλπου).
«Ερωτεύονται» τους Ρώσους αλλά αυτή η λυκοφιλία μάλλον δε μπορεί να αντέξει στο χρόνο, όταν μάλιστα οι Ρώσοι έχουν τη Συρία ως στρατηγικό εταίρο στην περιοχή … με τους Αμερικανούς δημιουργούν τόσα προβλήματα, που πολύ θα ήθελαν τους σιχτιρίσουν, αλλά τα γεωπολιτικά συμφέροντά τους που συνδέονται με την Τουρκία είναι τόσο μεγάλα, που δε θα το κάνουν εύκολα.
Σε όλα αυτά καπάκι έρχονται και τα κοιτάσματα αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και ο σχεδιασμός του East Med και από εκεί που οι Τούρκοι πήγαιναν για μαλλί, να γίνουν δηλαδή τα «αφεντικά» της περιοχής, κινδυνεύουν να βγουν κουρεμένοι … έξω από την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων όπου μένουν έξω λόγω ΑΟΖ, ο αγωγός East Med σκοπό έχει και δεν το κρύβει, να αφήσει έξω από το χορό των «οδών» των αγωγών του φυσικού αερίου της περιοχής την Τουρκία … μένουν κυριολεκτικά στον άσσο, από όπου και ο τεράστιος εκνευρισμός τους … και να φανταστώ ότι αυτός ο εκνευρισμός εντάθηκε με κίνδυνο εγκεφαλικού από την πρόσφατη τετραμερή (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία & Σερβία) όπου τέθηκαν σημαντικά ζητήματα της περιοχής (ακόμα και σχέδια παράκαμψης των στενών) και κυρίως το ζήτημα της ενέργειας … συζητήθηκε η επέκταση των δικτύων παροχής φυσικού αερίου στα Βαλκάνια που θα προέρχεται από την Ανατολική Μεσόγειο και όλα αυτά παρουσία του Ισραηλινού πρωθυπουργού !!!
Αλλά όπως στρώσεις έτσι θα κοιμηθείς … με αυτά και με αυτά οι Τούρκοι δημιούργησαν ένα εχθρικό γι αυτούς περιβάλλον στην περιοχή και τώρα κανείς δεν τους θέλει ως εταίρους, κανείς δεν τους εμπιστεύεται ... αναρωτιέμαι ποιον θα βρουν να τους στηρίξει στην όποια διεκδίκηση τους ;
Έτσι λοιπόν με τσαμπουκά και λεονταρισμούς προσπαθούν να δημιουργήσουν τετελεσμένα στην περιοχή … τρελαίνεσαι όταν ακούς την Τουρκία να μιλά για δίκαιο και δικαιώματα και αναρωτιέσαι από που στην ευχή πηγάζουν αυτά, εδώ δεν αναγνώρισε το δίκαιο της θάλασσας, από πού θεμελιώνει δικαιώματα ;
Επιζητούν να μπουν σφήνα με κάθε τρόπο στην περιοχή, να αμφισβητήσουν τα εκεί κυριαρχικά μας δικαιώματα, θεωρώντας ως «ειδική» περίπτωση το Καστελόριζο που είναι κυριολεκτικά ένα επώδυνο αγκάθι στα σχέδια τους για τη οριοθέτηση των ΑΟΖ της περιοχής.
Βέβαια όντας πολλά, μα πάρα πολλά τα λεφτά δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι σε αυτή την ιστορία μπορεί να δούμε να συμβαίνουν πολλά και περίεργα … σαφής εδώ η ευθύνη της Ευρώπης και ειδικά της Γερμανίας … δε μπορεί η Ευρώπη να καταπίνει το γεγονός ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την κρατική υπόσταση της Κύπρου όντας αυτή μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας και να μην υπερασπίζεται τα δικαιώματά της στην κυπριακή ΑΟΖ … δε μπορεί άλλο δίκαιο να ισχύει στη Βόρεια θάλασσα και άλλο στη Μεσόγειο.
Με αυτά και με αυτά μπαίνει ένα κομβικό ερώτημα … τελικά πως διασφαλίζουμε τα συμφέροντα και τα δικαιώματα μας στην περιοχή … καλά τα λόγια και οι θεωρίες, αλλά εδώ απέναντί μας δεν έχουμε έναν «Ευρωπαίο» διάδικο, με τον οποίο μπορούμε να λύσουμε τις τυχόν διαφορές μας με βάση νόμους … εδώ έχουμε απέναντί μας «πειρατές» που αδημονούν να κάνουν ρεσάλτο και να αρπάξουν ότι μπορούν … οι συμμαχίες και οι κοινές δράσεις και δραστηριότητες στην περιοχή, είναι αυτή τη στιγμή το πιο ισχυρό μας όπλο … και δε μπορώ να φανταστώ την τύχη της κυπριακής ΑΟΖ, αν τα δικαιώματα εκμετάλλευσης δεν τα είχαν αμερικανικές και γαλλικές εταιρείες.
Έτσι καλά τα λόγια και οι όποιες ηρωικές κορώνες, αλλά υπάρχει και μια πραγματικότητα, ας την εκτιμήσουμε όσο πιο αντικειμενικά μπορούμε … είμαστε στην κόψη του ξυραφιού και καλό είναι να μην μιλάμε πολύ αλλά να προετοιμαζόμαστε σωστά, να επιδείξουμε όπου και όταν χρειαστεί αποφασιστικότητα … είναι ο μόνος τρόπος να μας πάρουν στα σοβαρά.
Και να μην ξεχνάμε … τελικά είναι πολλά τα λεφτά !
(Σημείωση : Το θέμα της εθνικής μας άμυνας, θα μας απασχολήσει σύντομα γιατί αποτελεί κομβικό σημείο για την προάσπιση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, σε μια περιοχή που εκτείνεται βαθιά στην ανατολική Μεσόγειο, όπου για πρώτη φορά με την οριοθέτηση και της δικής ΑΟΖ αποκτούμε «οικονομικά» σύνορα με την Κύπρο ! )
