Γράφει η μουσικοπαιδαγωγός- μουσικοθεραπεύτρια Δαβόρα Ευδοξία
Ο Σεπτέμβρης έφτασε στο τέλος του και μια νέα χρονιά έχει
ήδη ξεκινήσει!
Μια νέα σχολική χρονιά! Ελπιδοφόρα για πολλούς μαθητές, απαιτητική για κάποιους άλλους, αγχωτική για τους περισσότερους, χαοτική για τους γονείς! Πολλές οι δραστηριότητες από μικρή ηλικία, δύσκολο πρόγραμμα, ατελείωτες ώρες φροντιστηρίων και μελέτης. Και κάπου εκεί πολλές φορές ακούγεται η κλασική πλέον φράση.... ‘’Βγάλε τα ακουστικά από τα αυτιά σου να συγκεντρωθείς να διαβάσεις!!’’
Είναι γεγονός πως η πλειοψηφία των μαθητών προτιμούν να μελετούν ενώ ακούνε μουσική. Είτε χρησιμοποιώντας τον Kanye West ως μουσικό ‘’χαλί’’ σε ανάγνωση της τελευταίας στιγμής, είτε ολοκληρώνοντας ένα δοκίμιο υπό τους ήχους των Arctic Monkeys, η μουσική είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Η εικόνα του φιλόδοξου μαθητή που απομονώνεται σε μια προσωπική ζώνη μελέτης, έχει προκαλέσει ενδιαφέρον για το κατά πόσο η ακρόαση της μουσικής βοηθά στην πραγματικότητα τη μελέτη ή όχι.
Οι έρευνες στον συγκεκριμένο τομέα έχουν αποδειχθεί αρκετά διφορούμενες, αντιβαίνοντας πολλές φορές η μία την άλλη. Η μουσική, μπορεί να έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις στη μελέτη, ανάλογα με τον μαθητή και τον τύπο της μουσικής. Και ενώ οι έρευνες του λεγόμενου «Mozart Effect», που ισχυρίζονται ότι μπορεί να βελτιώσει την ευφυΐα, έχουν αμφισβητηθεί ευρέως, τα οφέλη από την ακρόαση μουσικής ενώ μελετάτε είναι πολλαπλά.
Η ακρόαση μουσικής έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί την
απελευθέρωση της ντοπαμίνης , που σημαίνει ότι το άτομο που την ακούει μπορεί
να χαλαρώσει, (για παράδειγμα ένα κουαρτέτο του Haydn) και βοηθάει σημαντικά
τους μαθητές να νικήσουν το στρες ή το άγχος κατά τη διάρκεια της μελέτης. Μπορεί
να βελτιώσει την εστίαση σε μια εργασία, καθώς ενεργοποιείται μεγαλύτερο μέρος
του εγκεφάλου. Κατά τη διάρκεια μακρών συνεδριών μελέτης, η μουσική μπορεί να
βοηθήσει την αντοχή, και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει διαπιστωθεί, ότι η
μουσική βοηθά στην απομνημόνευση, πιθανώς δημιουργώντας διόδους οι οποίες
εμμέσως αυξάνουν την ικανότητα της διατήρησης μνήμης, σε αντίθεση με τους μαθητές
που ακούν μουσική με στίχους, οι οποίοι ολοκληρώνοντας τις εργασίες ανάγνωσης ή
γραφής, τείνουν να είναι λιγότερο αποδοτικοί έχοντας απορροφήσει λιγότερες
πληροφορίες.
Το ύφος, ο όγκος, ο ρυθμός και η ‘’κατάσταση’’ της μουσικής
που ακούει ο μαθητής, είναι σημαντικοί παράγοντες. Η κλασική μουσική θεωρείται
γενικά ως η καλύτερη για να ακούει κανείς στην ώρα μελέτης, ωστόσο δεν υπάρχει
απόλυτη έρευνα που να το τεκμηριώνει. Ωστόσο έχει αποδειχθεί ότι η ακρόαση
ορχηστρικής μουσικής, η οποία έχει σταθερό επαναλαμβανόμενο παλμό χωρίς μεγάλη
ένταση έχει ευεργετικά αποτελέσματα. Η προσωπικότητα έχει επίσης αποδειχθεί ότι
επηρεάζει τις επιδόσεις, με τους εσωστρεφείς να έχουν χειρότερες επιδόσεις υπό
τους ήχους της μουσικής από τους εξωστρεφείς χαρακτήρες. Αντιστρόφως, οι
σπουδαστές που λειτουργούν καλύτερα ως multi-taskers μπορεί να διαπιστώσουν ότι
η μουσική τους βοηθά να συγκεντρωθούν καλύτερα.
Αυτό όμως που υπογραμμίζεται και που πρέπει να λαμβάνεται υπ
όψιν όταν ακούμε μουσική ενώ μελετάμε είναι, το τι επιλέγουμε εξαρτάται
πραγματικά από μας. Δεν υπάρχει κάποιο δόγμα ή απόλυτο κομμάτι έρευνας που να
λέει τι και πως πρέπει να το κάνετε, είτε πρόκειται για ένα συμφωνικό έργο του Beethoven, είτε για τους Placebo.
