Της Χρύσας Μπέκα, Ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας
«Ένας νεαρός μαθητής πήγε στο σπίτι του δασκάλου του, ενός σοφού φιλόσοφου, και του είπε:
«¨Έρχομαι να σου πω κάτι σημαντικό, που δεν μπορώ να αποσιωπήσω. Κάποιος μιλούσε κακοπροαίρετα για σένα…»
«Περίμενε!» τον διέκοψε ο φιλόσοφος. «Αυτό που θα μου πεις το πέρασες από τα τρία κόσκινα;»
«Ποια είναι τα τρία κόσκινα;» ρώτησε ο μαθητής.
«Το πρώτο είναι η αλήθεια. Είσαι σίγουρος ότι αυτό που πρόκειται να μου πεις είναι απόλυτα βέβαιο;»
«Όχι. Άκουσα να το λένε κάτι γείτονες…»
«Το πέρασες τουλάχιστον από το δεύτερο κόσκινο, την καλοσύνη; Αυτό που θέλεις να μου πεις είναι καλό για κάποιον;»
«Όχι, για να πω την αλήθεια δεν είναι. Απεναντίας…»
«Το τελευταίο κόσκινο είναι η χρησιμότητα. Είναι αυτό που θέλεις να μου πεις κάτι που μπορεί να μου φανεί χρήσιμο;»
«Για να είμαι ειλικρινής, όχι».
«Τότε, λοιπόν», είπε ο σοφός χαμογελώντας ειλικρινά, «αν δεν είναι ούτε αληθινό, ούτε καλό, ούτε χρήσιμο, τότε γιατί θα πρέπει να το ακούσω;».
Don Ruiz Miguel
«Οι τέσσερις συμφωνίες»
Τα λόγια είναι το μέσο έκφρασης συναισθημάτων και ιδεών, γνώσεων και ηθικών κανόνων. Οι λέξεις δίνουν φωνή στη σκέψη και σχήμα στη δράση. Ο λόγος είναι το εργαλείο που χρησιμοποιούμε για να επικοινωνήσουμε, να εκφράσουμε συναισθήματα, να πείσουμε, να ερμηνεύσουμε, να κατηγορήσουμε, να τιμωρήσουμε. Αυτά που λέμε στους άλλους και εκείνα που λέμε στον εαυτό μας συνθέτουν την πραγματικότητά μας.
Συντονίζουν το σενάριο της ζωής που γράφουμε, σκηνοθετώντας ένα έργο, στο οποίο κατέχουμε το ρόλο του πρωταγωνιστή. Η πλοκή του έργου αλλάζει ανάλογα με το πως επηρεαζόμαστε απο εκείνα που ακούμε για τον εαυτό μας, δηλ την ανατροφοδότηση που λαμβάνουμε απο τους άλλους και τον τρόπο που αυτή επιδρά σε όσα λέμε πια οι ίδιοι στον εαυτό μας. Αυτό που λέω σε εμένα καθρεφτίζει αυτό που πιστεύω για μένα, και δίνει νέα πνοή στο ρόλο μου. Αυτά που πιστεύω για τον εαυτό μου μπορεί να με βάζουν στο ρόλο του θύματος που ζει το δράμα μιας βασανισμένης ζωής, στο ρόλο του αγωνιστή που συνεχώς καλείται να αντιμετωπίσει μια νέα δοκιμασία ή στο ρόλο του ήρωα που απολαμβάνει την ικανότητά του να διαχειρίζεται κάθε ανατροπή της πλοκής του σεναρίου.
Η παραβολή προτείνει έναν πολύ δημιουργικό τρόπο διαχείρησης όλων αυτών που ακούω για μένα ή λέω στον εαυτό μου και με αναγκάζουν να μπω σε ένα ρόλο που δεν θέλω πια να παίζω. Καθετί που λέω στον εαυτό μου θα πρέπει να περάσει μέσα απο τρία φίλτρα:
Το φίλτρο της Αλήθειας: Αυτό που πιστεύω για μένα είναι αλήθεια; Έχει επαληθευτεί σε πολλαπλές περιπτώσεις; Μήπως είναι μια αυθαίρετη γενίκευση; Αντιμετωπίζω την αλήθεια ή παρασύρομαι απο τις αυταπάτες όλων εκείνων που υποθέτω ότι θα συμβούν;
Το φίλτρο της Καλοσύνης: Αυτό που λέω για μένα με ενισχύει θετικά ή είναι μια επικριτική φωνή που οδηγεί στην αυτο-υπονομευτική θεώρηση του εαυτού μου; Είναι μια απόπειρα να παρατηρήσω τις ελλείψεις μου με στόχο να τις αναπληρώσω ή είναι μια τιμωρητική ταμπέλα που με καθηλώνει;
Το φίλτρο της Χρησιμότητας: Οι σκέψεις που κάνω για τον εαυτό μου με βοηθούν να εξελιχθώ; Μήπως δρουν περιοριστικά, αφαιρώντας την έμφυτη δυνατότητά μου συνεχώς να αναπτύσσομαι και να υπερβαίνω τα όριά μου; Με κινητοποιούν ή με καταδικάζουν στην αδράνεια;
Ο σοφός της παραβολής επιλέγει να αποστασιοποιηθεί απο λόγια ανούσια και κακοποιητικά και αρνείται να επιτρέψει στη δύναμη του λόγου να φθείρει την ποιότητα του εαυτού του. Αναγνωρίζει ότι ο λόγος είναι ένα όπλο που μπορεί να φυλακίσει ή να απελευθερώσει και επιλέγει να διατηρήσει το σενάριο της ζωής του αμόλυντο απο τοξικές και περιοριστικές επιδράσεις.
