Του Φίλιππου Παπαστεργιόπουλου*
Από το 2007 που ορίστηκαν τα επαγγελματικά δικαιώματα και υποχρεώσεις των διασωστών έως και το 2015 που καθορίστηκε η διαδικασία έκδοσης της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος από τον Υπουργό κο Ξανθό, άνοιξε μια μεγάλη συζήτηση στο χώρο του ΕΚΑΒ για την χρησιμότητα της άδειας και τα κριτήρια με τα οποία θα πρέπει να εκδίδεται.
Σωματεία, υπηρεσιακοί παράγοντες, γνώστες και μη, ιντερνετικά blogs, όλοι είχαν την άποψή τους. Το θέμα τελικά έληξε προς όφελος της κοινωνίας.
Ναι, μετά από 30 χρόνια προσφοράς το ΕΚΑΒ απέκτησε και επίσημα επαγγελματίες υγείας.
Τι προβλέπει η νομοθεσία;
Ας πάρουμε τα πράγματα όπως τα λέει το αντίστοιχο Προεδρικό Διάταγμα 62/2007.
Σε ποιους δίνεται;
α) στους κατόχους διπλώματος του ΟΕΕΚ της ειδικότητας διασώστη-πλήρωμα ασθ/ρου.
β) στους κατόχους βεβαίωσης παρακολούθησης του προγράμματος ΠΕΚΠΑ του ΕΚΑΒ με αποδεδειγμένη εμπειρία 15 ετών σαν πλήρωμα ασθ/ρου.
γ) στους εργαζόμενους με εικοσαετή (20) προϋπηρεσία σαν πλήρωμα ασθ/ρου.
δ) στους εργαζόμενους οδηγούς που μετατάχθηκαν από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ υπό την προϋπόθεση της επιτυχούς παρακολούθησης του ταχύρυθμου ΙΕΚ του ΕΚΑΒ.
Όσοι λοιπόν δεν πληρούν τα παραπάνω δεν είναι Διασώστες, είναι κάτι άλλο.
Συμπέρασμα ότι ο νομοθέτης προέβλεψε μια στοιχειώδη εκπαίδευση ή μια μακρόχρονη εμπειρία για να ασκήσεις αυτό το επάγγελμα. Είναι η εγγύηση του κράτους προς τον πολίτη-ασθενή-τραυματία, ότι αυτός που επιχειρεί στην επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα με το ασθενοφόρο είναι όντως Διασώστης.
Τα οφέλη
Τα οφέλη για τον πολίτη είναι προφανή. Υπάρχει μέριμνα ότι αυτοί που θα ασκούν επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα από εδώ και στο εξής είναι επαγγελματίες υγείας και αυτό ελέγχεται με την έκδοση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος.
Η Ελληνική πραγματικότητα.
Τι πραγματικά όμως συμβαίνει όσον αφορά την άσκηση των καθηκόντων του διασώστη σήμερα στο ΕΚΑΒ;
Ποιοι ασκούν σήμερα αυτά τα καθήκοντα;
Στη συντριπτική πλειοψηφία αυτοί που επιχειρούν στα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ είναι σίγουρα διασώστες και με άδεια. Μια μερίδα εργαζομένων όμως που ήρθε στο ΕΚΑΒ λόγω μνημονιακών υποχρεώσεων από άλλους οργανισμούς, εργάζεται σε ασθενοφόρα και επιχειρεί στα επείγοντα ανά την επικράτεια χωρίς την απαραίτητη άδεια που ορίζει ο νομοθέτης. Χωρίς δηλαδή την δ παράγραφο που αναφέρω παραπάνω και με μόνο προσόν το επαγγελματικό δίπλωμα οδήγησης!
Υπάρχει πρόβλημα με τις παρεχόμενες υπηρεσίες στο επείγον;
Σαφώς και υπάρχει αφού επιχειρούν ανειδίκευτοι στα επείγοντα. Ή ασκούν ελλιπώς τα καθήκοντα του Π.Δ. ή δεν τα ασκούν καθόλου αφού δεν είναι Διασώστες.
Κάποιοι ασκούν τα καθήκοντα του διασώστη χωρίς να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις ή μια μακρόχρονη εμπειρία.
Υπάρχει πρόβλημα με τον νόμο; Ας μη γελιόμαστε και μην προσποιούμαστε ότι δεν συμβαίνει τίποτε. Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα.
Τι συμβαίνει με άλλα συναφή επαγγέλματα;
Νοσηλευτικό προσωπικό σε δημοσία και ιδιωτικά ιδρύματα εργάζεται χωρίς άδεια ασκήσεως επαγγέλματος; Σίγουρα όχι. Πολύ συχνά διαβάζουμε ακόμα και για συλλήψεις αποκλειστικών νοσηλευτριών που μετά από καταγγελίες βρέθηκαν να νοσηλεύουν ασθενείς χωρίς την απαραίτητη άδεια. Μετά από μια μικρή έρευνα σε δημόσια και ιδιωτικά θεραπευτήρια διαπιστώθηκε ότι κάτι ανάλογο μ αυτό που συμβαίνει στο ΕΚΑΒ δεν θα μπορούσαν ούτε σαν αστείο να το κάνουν εκεί.
Ο ρόλος της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος δεν σταματάει στο δικό μας επάγγελμα. Σίγουρα διασφαλίζει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες, όχι μόνο για το επάγγελμα του διασώστη αλλά για όλα τα επαγγέλματα που χρειάζεται η έκδοση άδειας.
Ας δούμε επιγραμματικά κάποια ακόμα επαγγέλματα που χρειάζονται άδεια: Οικονομολόγοι, λογιστές, ηλεκτρολόγοι, μηχανολόγοι, τεχνίτες ψυκτικών εγκαταστάσεων, εργοδηγοί αεροσκαφών, γομωτές-πυροδότες, χημικοί, τεχνίτες υδραυλικοί, οδοντοτεχνίτες, ιατροί, βοηθοί οδοντιατρείου, μαίες, νοσηλευτές, κουρείς, κομμωτές, τεχνίτες περιποίησης χεριών και ποδιών, σκηνογράφοι, βοηθοί σκηνοθέτη, οδηγός αυτοκινήτου, τεχνίτης αντλιών πετρελαιοκινητήρων και άλλες πολλές.
Η θέσπιση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος και η εφαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος είναι κάτι που δεν χωράει διαπραγμάτευση. Όσοι είναι Διασώστες οφείλουν να εκτελούν τα καθήκοντα τους. Σήμερα στα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ και στα επείγοντα περιστατικά, επιχειρούν εργαζόμενοι χωρίς άδεια ασκήσεως επαγγέλματος του διασώστη.
Προβλέπει κάποιος μνημονιακός νόμος, να ασκούν τα καθήκοντα των διασωστών, κάποιοι που δεν είναι διασώστες;
Ο ρόλος των συλλογικών οργάνων
Τα συνδικαλιστικά όργανα που δίνουν μάχη για την ενσωμάτωση του επαγγέλματος του Διασώστη στον οργανισμό του ΕΚΑΒ (πράγμα αυτονόητο για άλλα κράτη, αλλά όχι για την Ελλάδα), τα συλλογικά όργανα που δίνουν μάχη για την περεταίρω αναβάθμιση μέσω της εκπαίδευσης, οι Διασώστες που δίνουν μάχη στις ανακοπές και στα τροχαία, πρέπει να σταματήσουν αυτή τη στρέβλωση. Πρέπει να καταγγελθεί σε όλους τους τόνους και με όλα τα μέσα. Στις Αρχές, στη Δικαιοσύνη, στα ΜΜΕ, στις τοπικές Κοινωνίες. Ένας αγώνας για την ειδικότητα του Διασώστη που ξεκίνησε πριν από 30 χρόνια δεν μπορεί να απαξιώνεται και να υποβαθμίζεται από περαστικούς.
Καλό είναι να μην έχουμε (και εμείς) αυταπάτες σαν εργαζόμενοι και σαν συλλογικά όργανα. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν πρόκειται να σε αναγνωρίσει καμία διοίκηση σαν Διασώστη. Όσο σε θεωρεί ίσο με τον πρώην οδηγό τεχνικής υπηρεσίας και σου λέει κατάμουτρα ότι το μόνο απαραίτητο προσόν είναι το επαγγελματικό δίπλωμα οδήγησης θα είσαι απλά κουβαλητής για το επίσημο κράτος. Όσο θα προσλαμβάνει ανειδίκευτους και θα νομίζει ότι κάνετε την ίδια δουλειά, θα σε εξισώνει με τον οδηγό. Έτσι θα σε κρίνει πάντα η διοίκησή σου, έτσι οι επιτροπές για τα εργασιακά, το ασφαλιστικό, έτσι θα σε βλέπουν οι υπόλοιποι εργαζόμενοι στο ΕΣΥ.
Κοινωνική πολιτική ή Επιπολαιότητα;
Ο τρόπος που ασκείται η επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα είναι ένα θέμα που αφορά τη δημόσια υγεία και όπως διαβάζουμε τις προθέσεις της διοίκησης και του υπουργείου, ετοιμάζονται να ανοίξουν την πόρτα και σε άλλους ανειδίκευτους από την τοπική αυτοδιοίκηση και την πυροσβεστική. Πρόσφατο παράδειγμα είναι και προκηρύξεις, όπου τα κριτήρια ήταν κοινωνικά και όχι ο τίτλος σπουδών του διασώστη. Θα εισέλθουν κι άλλοι, χωρίς κανένα προσόν και θα έχουν την ίδια αντιμετώπιση με τους Διασώστες στις αποδοχές και την εξέλιξη μέσα στην υπηρεσία;
Τόσο ευαίσθητο το κράτος, που αποφάσισε πρόσφατα να κάνει κοινωνική πολιτική προσλαμβάνοντας ανειδίκευτους και ανεκπαίδευτους για ένα επάγγελμα που χρειάζεται τίτλο σπουδών και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος! Η κοινωνική πολιτική θα γίνει όταν παρέχεις στους πολίτες το σωστό προσωπικό, στη περίπτωσή μας τους Διασώστες.
Το να επιχειρούν ανειδίκευτοι στην επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα είναι αντιεπαγγελματικό, επικίνδυνο και αντικοινωνικό σαν συμπεριφορά του ΕΚΑΒ προς τους πολίτες. Τη στιγμή μάλιστα που το ίδιο το ΕΚΑΒ έχει αποδεχθεί Διεθνή και Ευρωπαϊκά πρωτόκολλα εκπαίδευσης και αντιμετώπισης περιστατικών όπως αυτά του ERC (BLS, ALS κτλ) του ΝΑΕΜΤ (PHTLS κτλ), παράλληλα εκδίδει πρόγραμμα υπηρεσίας χωρίς Διασώστες. Θλιβερό!
Μια καίρια ερώτηση
Θέλω να θέσω έναν προβληματισμό στο επιστημονικό προσωπικό του ΕΚΑΒ, στους ιατρούς και ειδικά στους Διευθυντές. Αλήθεια αισθάνονται καλά σαν επιστήμονες όταν το συντονιστικό κέντρο διαβιβάζει επείγουσες κλήσεις σε ανειδίκευτους και δευτερογενή σε Διασώστες; Αν αύριο βρεθούν να διευθύνουν μια κλινική σε νοσοκομείο της χώρας θα δεχθούν να συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με το νοσηλευτικό προσωπικό; Ποιος θα κάνει νοσηλεία στην κλινική τους, νοσηλευτές ή όποιος περισσεύει από άλλες τεχνικές ειδικότητες του νοσοκομείου; Θα επιβάλουν με τον ίδιο τσαμπουκά στην κλινική τους «νοσηλευτές» χωρίς άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, με την αστεία δικαιολογία ότι είναι εντολή της διοίκησης; Θα ψάχνουν μια λέξη στον οργανισμό του ιδρύματος για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα; Οι Διευθυντές μας, όταν θα καλέσουν αυτοί ασθενοφόρο, τι θα ήθελαν να συμβεί; Ας απαντήσουν σε αυτά τα απλά ερωτήματα.
Η φθίνουσα πορεία της επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ονομαστεί μεταρρύθμιση και δεν μπορεί το τσουβάλιασμα των εργαζομένων να γίνει εργαλείο κοινωνικής πολιτικής. Η διαχείριση της ανθρώπινης ζωής στο χώρο της υγείας είναι θέμα που αποσαφηνίστηκε εδώ και χρόνια στην Ευρώπη και τον δυτικό κόσμο. Επαγγελματίες υγείας και μόνο.
Στην Ελλάδα του 2018 δεν υπάρχει καμία απολύτως διάκριση με ότι αυτό συνεπάγεται για ασθενείς και εργαζόμενους.
Υ.Γ. Οι Νόμοι, τα Προεδρικά Διατάγματα, οι κανονισμοί κτλ, γίνονται για τις περιπτώσεις που σπάει η στάμνα. Όταν πηγαίνουν όλα καλά δεν χρειάζεται τίποτα από αυτά.
*Διασώστης-Πλήρωμα ασθενοφόρου
Πρόεδρος Εργαζομένων ΕΚΑΒ Ημαθίας
