Είμασταν στο Γαρέφι, το ιστορικό χωριό της Αλμωπίας. Στην πλατεία, οι εκδηλώσεις με τις οποίες τιμήθηκε η μνήμη του γενναίου καπετάνιου του Μακεδονικού αγώνα Κώστα Γαρέφη, μόλις είχαν τελειώσει και οι επίσημοι προσκεκλημένοι αποχωρούσαν ένας-ένας.
Ήμουν ήδη συνεπαρμένος από την πατριωτική ομιλία του Γιώργου Σούρλα και συγκινημένος από την πληθωρική παρουσία του φίλου και συμπολίτη Χρίστου Φράγκου που λίγο πριν, απηύθυνε χαιρετισμό και κατέθεσε στεφάνι εκπροσωπώντας τους σαρακατσαναίους της Ημαθίας και την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Σαρακατσαναίων.
Χαιρόμουν την ατμόσφαιρα, όταν αντιλήφθηκα να με αγκαλιάζει χαμογελώντας ο δεύτερος των ομιλητών, ο Γιάννης Κοντοκώστας. Γνώριμος από συνεργασία μας σε παλαιότερη συνεδριακή εκδήλωση, με θυμήθηκε όταν με διέκρινε ανάμεσα στο πλήθος, παρόλο ότι από τότε πέρασαν περισσότερο από δέκα χρόνια.
Ο διακεκριμένος λόγιος της Πέλλας, σφράγισε την επαναγνωριμία μας, με κάτι πιο ουσιαστικό: Με ιδιόχειρη αφιέρωση, μου προσέφερε την τελευταία του πνευματική εργασία, ένα ογκώδες σύγγραμμα που αναφερόταν στη συμβολή των σαρακατσαναίων στους απελευθερωτικούς αγώνες του Έθνους.
Ξεφύλλισα το βιβλίο με ξεχωριστό ενδιαφέρον. Αργότερα βυθίστηκα στην ανάγνωσή του. Με συνεπήρε. Από τις σελίδες του πέρασαν έξαφνα ένας-ένας, όλοι εκείνοι που υπήρξαν τα ινδάλματα της παιδικής και της εφηβικής μου ηλικίας: Ο Κατσαντώνης, ο Λεπενιώτης, ο Καραϊσκάκης, ο Χασιώτης, ο Λιάκατας, ο Τσίγκας, ο Γκούρος, ο Δίπλας, ο Κατσαρός, ο Γαρέφης και αμέτρητες άλλες ηρωικές μορφές της ιστορίας.
Το περιεχόμενο του βιβλίου, δείχνει τεχνίτη του λόγου και συναρπάζει με τις λεπτομερείς αναφορές του.
Ακούραστος ο συγγραφέας, δούλεψε με συνέπεια την πλούσια βιβλιογραφία που είχε στη διάθεσή του για να φτάσει σε αποτέλεσμα εξαίρετο και αλάνθαστο.
Οι λεπτομέρειες που καλύπτουν τις βιογραφίες των ηρώων, φανερώνουν πεπειραμένο τεχνίτη του λόγου, ανεβάζουν το επίπεδο του έργου του και το καθιστούν αναμφισβήτητο αριστούργημα.
Η τεχνική του λόγου απαράμιλλη. Ο συγγραφέας ξέρει να γράφει, ξέρει και να λέει αυτό που θέλει να πει.
Το βιβλίο πλαισιώνεται από άφθονες φωτογραφίες. Κάποιες από αυτές πρωτοτυπούν, όλες τους όμως έχουν ιστορική αξία.
Στον επίλογο του συγγράμματος ο συγγραφέας, παρασυρμένος από την παραδοσιακή πατριδολατρία των σαρακατσαναίων, επιδίδεται σε συστάσεις προς τους συμπατριώτες του προτρέποντάς τους να συνεχίσουν την προσφορά τους προς την πατρίδα. Θα έλεγε κανείς, ως εκ περισσού.
Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου θα συναντήσει ο προσεκτικός αναγνώστης τη σκηνική εργασία του συγγραφέα που αναφέρεται στην ηρωική δράση και το τραγικό τέλος του Κώστα Γαρέφη. Ευτύχησα να παρακολουθήσω το ερασιτεχνικό ανέβασμα του έργου που έγινε κατά τη διάρκεια του εφετινού ανταμώματος στο Περτούλι. Με όλες του τις ατέλειες το έργο συγκίνησε τις εκατοντάδες των παρισταμένων, πολλοί των οποίων προσπαθούσανε να κρύψουν τα δάκρυά τους.
Ορ. Σιδηρόπουλος