Μια περιεκτική και εύστοχη ενημέρωση για τον ιό του Δυτικού Νείλου έκανε ο γιατρός της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Π.Ε. Ημαθίας κ. Στέργιος Παπαδημητρίου, στην εκπομπή «Πρωινές Σημειώσεις» της Σοφίας Γκαγκούση, στον ΆΚΟΥ 99.6.
Ο ιός βρίσκεται αυτή την εποχή στο υψηλό σημείο μεταδοτικότητας λόγω της επέλασης των κουνουπιών που μεταφέρουν τον ιό και τον μεταδίδουν με ένα απλό τσίμπημα.
Οι υψηλές θερμοκρασίες, οι βροχοπτώσεις και γενικότερα οι καιρικές συνθήκες ευνοούν την εξάπλωση του ιαού από τον οποίο κινδυνεύουμε, μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου και τον Οκτώβριο περίπου, που πέφτουν οι θερμοκρασίες.
«Θεωρώ ότι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών είναι αναπόσπαστο μέρος ενός ολοκληρωμένου προγράμματος καταπολέμησης των κουνουπιών. Πρώτον, για την προστασία των ανθρώπων από τη νόσο και τις ασθένειες για τις οποίες τα κουνούπια είναι φορείς. Δεύτερον, για την αποφυγή της παραπληροφόρησης και τη δημιουργία σύγχυσης ή και πανικού, καθώς και την κατάδειξη των τρόπων και των μεθόδων με τους οποίους μπορούν οι ίδιοι οι πολίτες να αντιμετωπίσουν τέτοια φαινόμενα».
- Ποια σημεία πιστεύετε ότι έχουν παραπληροφορήσει τον κόσμο;
Το τι είναι ακριβώς, ο ιός του Δυτικού Νείλου. Είναι ένα νόσημα, το οποίο υπάρχει στην Ελλάδα από το 1960. Το νόσημα μεταδίδεται από το τσίμπημα του κουνουπιού και ιδίως του κοινού κουνουπιού. Το πρώτο κρούσμα απομονόθηκε στην Ουγκάντα από το 1937. Έκτοτε έχουμε σποραδικές επιδημίες σε όλο τον κόσμο ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Να θυμηθείτε ότι ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι ο πιο διαδεδομένος αρμποιός σε όλο τον κόσμο. Μεγαλύτερες επιδημίες έχουν καταγραφεί και στη Ρουμανία, τη Ρωσία, το Ισραήλ, αλλά και στις Η.Π.Α.
- Αναρωτιέται κανείς, γιατί δεν υπάρχει εμβόλιο τόσα χρόνια, με τόσα κρούσματα;
Δεν υπάρχει. Τώρα γίνονται κάποιες προσπάθειες να βγει το εμβόλιο, το οποίο το περιμένουμε με θετικά αποτελέσματα. Όσον αφορά στον κύκλο της ζωής του ιού, είναι ενζωοτικός, δηλαδή είναι μεαξύ κουνουπιών και πτηνών, γιατί πολλές φορές ο κόσμος έχει παραπληροφορηθεί ότι ο ιός μεταδίδεται με τα κουνούπια. Η δεξαμενή του ιού είναι τα πτηνά και ιδιώς τα μεταναστευτικά. Το κουνούπι μπορεί να πετάξει το πολύ ένα χιλιόμετρο, ένα μεταναστευτικό πτηνό όμως πετάει με 100 χιλιόμετρα την ώρα.
-Τα κουνούπια μολύνονται από τα πτηνά;
Συνήθως τσιμπάνε τα θηλυκά κουνούπια, γιατί θέλουν να αναπαραχθούν. Άρα ο ιός μεταδίδεται από τα πτηνά στα κουνούπια. Τα μολυσμένα κουνούπια μπορούν να μείνουν μολυσμένα για όλη τους τη ζωή. Εδώ να τονίσω, ότι ο κίνδυνος τοπικής μετάδοσης του ιού εξαρτάται από κάποιους συγκεκριμένους παράγοντες, δηλαδή να έχουμε με την ταυτόχρονη παρουσία του ιού, ικανό φορτίο του ιού στα άγρια πτηνά. Δεν πρέπει να παραβλέψουμε τις περιβαλλοντικές συνθήκες, που μπορεί να ευνοήσουν την εξάπλωση του ιού.
- Εκτός από τους ανθρώπους μολύνονται και τα ζώα;
Οι άνθρωποι και τα άλογα και γενικά τα ζώα μολύνονται και δεν μεταδίδουν τον ιό σε άλλα είδη. Όταν μολυνθεί ένας άνθρωπος, το 80% δεν θα εμφανίσει κανένα σύμπτωμα ενώ ένα 20% θα εμφανίσει συμπτώματα κοινής γρίπης (κόπωση κλπ), θα κάνει «τον κύκλο του» και θα φύγει. Το πολύ 1% θα εμφανίσει υψηλό πυρετό, εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα ή μηνιγγοεγκεφαλίτιδα.
- Αυτό πώς μπορεί να το διακρίνει κάποιος;
Οι επαγγελματίες υγείας της περιοχής είναι αρκετά ευαισθητοποιημένοι. Οτι κάποιος συνάνθρωπός μας έχει συμπτώματα μηνιγγοεγκεφαλίτιδας, δεν σημαίνει ότι πρέπει να νοσεί από τον ιό του δυτικού Νείλου. Πρέπει βεβαίως να απευθυνθεί αμέσως και να εξεταστεί από έναν έμπειρο γιατρό. Αν έχουμε όντως υποψία κρούσματος για τον ιό του δυτικού Νείλου, ακόμα και να βγει θετικό, πρέπει να έχουμε επιβεβαίωση. Η επίσημη επιβεβαίωση έρχεται από το πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και από το ΚΕΕΛΠΝΟ, μετά από 8-10 μέρες. Η έκβαση όλων αυτών των ανθρώπων είναι πάρα πολύ καλή, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη θεραπεία, χρησιμοποιούνται διάφορα αντιβιοτικά. Ο ιός, επίσης, δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, ούτε με το άγγιγμα, ούτε με το φιλί, ούτε με τη σεξουαλική επαφή. Οι ασθενείς που νοσούν δεν νοσηλεύονται σε θάλαμο απομόνωσης, ούτε μεταφέρουν τον ιό στο νοσηλευτικό προσωπικό. Να τονίσω επίσης ότι ο ιός δεν μεταδίδεται εύκολα από τη μητέρα στο έμβρυο, ούτε έχει αποδειχθεί ότι μεταδίδεται κατά τον μητρικό θηλασμό.
- Αν μας τσιμπήσει ένα κουνούπι, πόσες μέρες θα περάσουν για να καταλάβουμε ότι κάτι δεν πάει καλά;
Είναι ο χρόνος της επώασης, όπως λέμε εμείς οι γιατροί, 2-14 μέρες. Βέβαια, πολύ σπάνια έχει αναφερθεί και ένα μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο των 30 ημερών, αλλά όλοι οι άνθρωποι δεν είμαστε το ίδιο. Ο καθένας έχει την δική του ξεχωριστή προσωπικότητα και νοσηρότητα. Οι ευπαθείς ομάδες ή οι ομάδες υψηλού κινδύνου, οι άνθρωποι άνω των 50 ετών και αυτοί που έχουν άλλα προβλήματα υγείας, όπως καρδιοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ή έχουν υποβληθεί σε κάποια μεταμόσχευση, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί αυτή την περίοδο και όχι μόνο για τον ιό του δυτικού Νείλου, αλλά και για οποιαδήποτε ίωση κυκλοφορεί το καλοκαίρι. Δεν πρέπει να παραβλέψουμε και τις έντονες βροχοπτώσεις που είχαμε αυτό το διάστημα και τα έντονα καιρικά φαινόμενα, τα οποία ευνοούν την εμφάνιση τέτοιων φαινομένων στην περιοχή μας.
- Στην ενημέρωση που κάνατε στη Νάουσα, είπατε ότι προβλέπετε να αυξηθεί ο αριθμός των συνανθρώπων μας που θα νοσήσουν από τον ιό. Αυτό πού στηρίζεται;
Λόγω των αυξημένων αναγκών και των έντονων βροχοπτώσεων, αναμένουμε να έχουμε κι άλλα κρούσματα στην περιοχή. Βέβαια, εμείς το απευχόμαστε αυτό κι όπου χρειάζεται θα πραγματοποιούνται εντομολογικές παρεμβάσεις, όλα πάντοτε με ασφαλή τρόπο για το οικοσύστημα.
- Τα εντομοαπωθητικά πώς τα χρησιμοποιούμε στα μικρά παιδιά;
Πάντα προτείνω τα εγκεκριμένα σκευάσματα από το φαρμακείο της γειτονιάς μας, τα οποία έχουν οδηγίες χρήσης και ο φαρμακοποιός ξέρει πώς να τα χρησιμοποιήσουμε. Πολλές μητέρες κάνουν το λάθος και «αλείφουν» πρώτα το αντικουνουπικό και από πάνω το αντηλιακό. Το σωστό είναι να βάζουμε πρώτα το αντηλιακό να απορροφηθεί καλά από το δέρμα και μετά το αντικουνουπικό. Πρέπει να πάρουμε κάποια μέτρα προστασίας για τα βρέφη και τα παιδιά, είτε σε ατομικό επίπεδο, έιτε στο σπίτι.
-Ποια μέτρα προστασίας ενδείκνυνται;
Τα αυγά των κουνουπιών γνωρίζετε ότι ζουν μέσα στο νερό. Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι να αποφεύγουμε να κυκλοφορούμε το βράδυ με έντονα αρώματα, να αποφύγουμε να ποτίζουμε ή να κόβουμε το γρασίδι τις νυχτερινές ώρες, γιατί δημιουργούνται στάσιμα νερά, να βάλουμε σίτες στα παράθυρα. Η χρήση του κλιματιστικού και του ανεμιστήρα απωθεί τα κουνούπια, όπως και οι μπλε φωτισμοί. Όσον αφορά τα βρέφη, πρέπει να βάλουμε κουνουπιέρες. Στις αυλές και τα μπαλκόνια μας, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, να αλλάζουμε και να πετάμε το νερό από τα πιατάκια των γλαστρών. Να μην πλένουμε και να μην αφήνουμε τα νερά από τα μπαλκόνια και τις αυλές μας και οπουδήποτε υπάρχουν κουβαδάκια ή πισίνες να τα αποστραγγίζουμε. Οπουδήποτε έχουμε βαρέλια στην αυλή μας τα οποία συγκρατούν το νερό να τα απομακρύνουμε και να επισημάνω ότι δεν πρέπει να αφήνουμε εστίες νερών που λημνάζουν. Είναι το μέρος όπου αποθέτουν τα κουνούπια τα αυγά τους.
