Με την ευκαιρία του 4ου Διεθνούς Διαγωνισμού Καλλιτεχνικής αφίσας του «Μουσείου Τυπογραφίας Γιάννη & Ελένης Γαρεδάκη»
Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που παραβρέθηκα στη βράβευση των έργων του 4ου Διεθνούς Διαγωνισμού καλλιτεχνικής αφίσας του «Μουσείου Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη» στα Χανιά της Κρήτης στις 23 Ιουνίου, γιατί με την ευκαιρία αυτή επισκέφθηκα, εκτός από τις εγκαταστάσεις του Μουσείου Τυπογραφίας, τα γραφεία και τα αρχεία της καθημερινής εφημερίδας «Χανιώτικα Νέα», με φακέλους και αρχεία ιστορικών προσώπων της Κρήτης.
Επισκέφθηκα το Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου, μία δομή για την εκπαίδευση των μελών και του προσωπικού των επαρχιακών εφημερίδων που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από ένα σύγχρονο campus με 16 άριστα εξοπλισμένα δίκληνα δωμάτια, με αίθουσα συνελεύσεων, ηλεκτρονικών υπολογιστών, μεταφραστικού τμήματος, ένα μικρό Πανεπιστήμιο που περιμένει την πλήρη αξιοποίησή του.
Είναι ένα έργο του φίλου εκδότη που έπεισε τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης μακαριστό Ειρηναίο Γαλανάκη να παραχωρήσει το παλιό κτίσμα στον Επαρχιακό Τύπο και με τη βοήθεια χορηγιών που πέτυχε ο Γιάννης Γαρεδάκης από διάφορες πηγές με προσωπική επιμονή, έγινε ένα θαυμάσιο καλαίσθητο κτίσμα μέσα σε ένα υπέροχο κτήμα πάνω στην κεντρική οδό Χανίων – Λασιθίου στους πρόποδες των Λευκών Ορέων.
Αυτό όμως που είναι χάρμα οφθαλμών είναι το «Μουσείο Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη». Για αρκετή ώρα έμεινα έκθαμβος βλέποντας γνωστά σε μένα μηχανήματα της παλιάς τυπογραφίας. Στοιχεία, μέταλλα, διάστιχα, συνδετήρια, δοκιμαστήρια περνούσαν μπροστά από τα μάτια μου και μου έφερναν σαν κινηματογραφική ταινία τις ημέρες που πρωτοξεκινήσαμε στην αρχή της δεκαετίας του ’60 την έκδοση του «ΛΑΟΥ».
Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δεί πιεστήρια χειροκίνητα, αρχεία της πρώτης γραφής, που καθιστούν το Μουσείο ως μοναδικό στο είδος του που το επισκέπτονται σχολεία και φορείς απ’ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Δεν ξέρω πολλούς που στη ζωή τους μπόρεσαν να κάνουν τόσα πολλά πράγματα με τις δικές τους δυνάμεις για το κοινωνικό σύνολο. Επειδή ζούμε σε χρόνους χαλεπούς ένα τέτοιο έργο είναι παράδειγμα προς μίμηση. Δεν χρειάζονται μόνο τα χρήματα που διέθεσε, και είναι πάρα πολλά, αυτό που χρειάζεται είναι το μεράκι και η αγάπη για τη διάσωση και διατήρηση των ιστορικών αντικειμένων και σ’ αυτό βρήκε άξιους συνεργάτες ο Γιάννης Γαρεδάκης που διαθέτουν το χρόνο τους και την αγάπη τους όπως η Δ/ντρια του Μουσείου Έλια Κουμή και ο καλλιτέχνης τυπογράφος Αντώνης Παπαντωνόπουλος από την Πάτρα.
Θαύμασα το αποτέλεσμα του 4ου Διεθνούς Διαγωνισμού καλλιτεχνικής αφίσας και με μεγάλη χαρά είδα να συμμετέχουν καλλιτέχνες αναγνωρισμένης αξίας απ’ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, που ο καθένας απ’ αυτούς είχε να δείξει μεγάλο έργο στον τόπο του, οι περισσότεροι καθηγητές Σχολών Καλών Τεχνών, 600 και πλέον τον αριθμό.
Δύσκολο το έργο της κριτικής επιτροπής που αποτελείτο από πολύ αξιόλογους καθηγητές, μεταξύ των οποίων, κορυφαίοι ‘Ελληνες γραφίστες, όπως ο Δημήτρης Αρβανίτης, Τζανέττος Πετροπουλέας – πρόεδρος των Γραφιστών Αθηνών, η Ηλέκτρα Καμπουράκη – Πατεράκη και ο καλλιτέχνης τυπογράφος Αντώνης Παπαντωνόπουλος που είναι και βασικός συντελεστής στη δημιουργία του Μουσείου.
Παρόντες και όλοι οι εκπρόσωποι των αρχών, Περιφερειάρχης, Αντιπεριφερειάρχης, Δήμαρχοι, στρατιωτικές, θρησκευτικές κ.λ.π. αρχές.
Τέλος θέλω να τονίσω την παροιμιώδη κρητική φιλοξενία από το ζεύγος Γαρεδάκη με γλέντια και ριζίτικα τραγούδια.
Ένα νεοριζίτικο τραγούδι έγραψε για το Μουσείο Τυπογραφίας ο γνωστός Χανιώτης ποιητής και λογοτέχνης Βαγγέλης Κακατσάκης, το ποίημά του μελωποιήθηκε και πρωτοτραγουδήθηκε στο γλέντι που ακολούθησε μετά την εκδήλωση και το παραθέτουμε κλείνοντας την επίσκεψή μας στα Χανιά, μια από τις ωραιότερες πόλεις της χώρας μας.
«Χαίρονται και οι ιδρυτές…
Μυρίζουν οι βασιλικοί, μυρίζουν κι οι βαρσάμοι,
μα σαν μυρίζει ο τόπος ‘πα, τίποτα δε μυρίζει.
Μυρίζει το μελάνι του, μυρίζει η γραφή του
και χαίρονται οι Κρητικοί στης Βενετιάς τις στράτες.
Χαίρετ’ κι ο Γουτεμβέργιος, ο πρώτος τυπογράφος.
Χαίρονται και οι ιδρυτές ο Γιάννης και η Ελένη
για το Σχολειό που έφτιαξαν…».
Σχολειό, με την ευρύτερη έννοια της λέξης, το Μουσείο Τυπογραφίας που ίδρυσαν πριν από 13 χρόνια ο Γιάννης και η Ελένη Γαρεδάκη, γι’ αυτό ο λόγος στο παραπάνω νεοριζίτικο.
Μιχάλης Ζ. Πατσίκας
