Γράφει η Ευδοξία Δαβόρα
μουσικοπαιδαγωγός- μουσικοθεραπεύτρια
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, το είδος της μουσικής στην οποία εκτίθενται οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων ανάπτυξής τους, καθορίζει την ισορροπία των ψυχών τους. Ο Αριστοτέλης συμφώνησε λέγοντας: «Αν κάποιος ακούσει τη λανθασμένη μουσική, θα γίνει το λάθος είδος ανθρώπου. Αντίθετα, αν ακούσει τη σωστή μουσική, τείνει να γίνει το σωστό είδος ανθρώπου.
«Εάν συγκεκριμένοι τύποι μουσικής έχουν ευεργετική επίδραση στο μυαλό και στο σώμα, είναι λογικό ότι οι επιδράσεις από άλλους τύπους μουσικής μπορεί να είναι λιγότερο επιθυμητές. Υπάρχουν πολλά θετικά στοιχεία για τη μουσική και τα τεράστια οφέλη που μπορεί να προκύψουν από τη μελέτη της. Από την άλλη πλευρά όμως, διαφορετικές μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένοι τύποι μουσικής, μπορούν να έχουν αρνητικές συνέπειες για το μυαλό και το σώμα.
Η Dr Carol Torres αναφέρει ότι μια τεχνητή νεύρωση μπορεί να προκύψει από συνεχή έκθεση σε βλαπτική μουσική, η οποία μπορεί να επηρεάσει το αυτόνομο νευρικό σύστημα και να διαταράξει ορισμένους από τους ρυθμούς του σώματος. Ένα ερευνητικό πρόγραμμα, που διεξήχθη από τη νευρολόγο και φυσικό, διαιρούσε 36 ποντίκια σε 3 ομάδες (Α, Β και Γ) και τους υπέβαλε στη μουσική ως εξής: Την ομάδα A (καμία μουσική- ομάδα ελέγχου), την ομάδα Β (με αρμονική μουσική που ακολούθησε τους φυσικούς , μελωδικούς νόμους της μουσικής) και την ομάδα Γ (στην οποία ακουγόταν δυσαρμονική μουσική που δεν ακολούθησε τους φυσικούς νόμους της μουσικής). Τα επίπεδα ντεσιμπέλ που παίζανε για τις ομάδες Β και Γ ήταν τα ίδια και οι τρεις ομάδες είχαν όμοιες εργαστηριακές συνθήκες εκτός από τις μουσικές διαφορές. Στο τέλος των δύο μηνών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι νευρώνες των ποντικών της ομάδας Γ υπέστησαν βλάβη και μπερδεύτηκαν. Οι νευρώνες των ποντικών στις ομάδες Α και Β ήταν φυσιολογικοί.
Είναι καλό να καταστήσω σαφές ότι η ιατρική επίδραση της μουσικής δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συμπίπτει με την αισθητική της αξία. Υπάρχει «κακή» μουσική (από την άποψη της τέχνης) που είναι αβλαβής και από την άλλη υπάρχει μουσική από μερικούς από τους καλύτερους συνθέτες που μπορεί να είναι σίγουρα επιβλαβείς. Δεν είναι παράδοξο να δηλώνουμε ότι η μουσική επιβλαβούς χαρακτήρα, όσο πιο εκφραστική είναι αισθητικά τόσο πιο επικίνδυνη μπορεί να είναι. Ποια όμως μπορεί να θεωρείται καλή ή κακή μουσική;
Προκειμένου η μουσική να έχει θετικές επιδράσεις στο μυαλό και τον εγκέφαλο, πρέπει να είναι αρκετά σύνθετη ώστε να περιλαμβάνει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου. Θα πρέπει να είναι σύγχρονη και να παράγει ηχητικά κύματα που είναι σε αρμονία με τον εσωτερικό ρυθμό του σώματος. Θα έπρεπε να παίζεται σε ένταση που μπορούν να δεχτούν τα αυτιά των ακροατών, για να έχουν οποιεσδήποτε καλές επιδράσεις στο ρυθμό και τη λειτουργία του σώματος και του νου.
Πολύ δυνατή μουσική, μπορεί να διαταράξει τη συμμετρία μεταξύ του δεξιού και του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου. Η έντονη και μεγάλης διάρκειας μουσική, έχει ως αποτέλεσμα μια διαταραγμένη κατάσταση του νου. Η έκθεση σε σκληρή ή ενοχλητική μουσική σε νεαρή ηλικία, μπορεί να οδηγήσει σε μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς στα παιδιά. Οι ηχητικές δονήσεις που δρουν επάνω και διαμέσου του νευρικού συστήματος σοκάρουν τη ρυθμική ακολουθία των μυών, που τους αναγκάζουν να συστέλλονται και να θέτουν σε κίνηση τα χέρια, και τα πόδια. Σύμφωνα με μια μελέτη του Δρ. John Diamond, Αυστραλιανού ψυχιάτρου, οι μυς του σώματος είναι αδύναμοι όταν υποβάλλονται στο σταματημένο ανατρεπτικό ρυθμό, ή στη σκληρή ροκ/acid μουσική. Λέει επίσης ότι οι συνηθισμένες συχνότητες και οι ακανόνιστοι ρυθμοί είναι επιβλαβείς για το μυαλό και το σώμα. Η ‘’διαφθορά’’ στη μουσική έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα επίπεδα συγκράτησης του εγκεφάλου και οδηγεί σε επιθετικότητα και υπερκινητικότητα. Η έντονη επανάληψη των μουσικών σχημάτων μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα θυμού και πλήξης.
Έτσι, οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει η μουσική στο μυαλό μας ή στον εγκέφαλο εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το είδος της μουσικής που επιλέγουμε να ακούσουμε. Για να αντιμετωπίσουμε τις θετικές ψυχολογικές επιπτώσεις της μουσικής, θα πρέπει να ακούμε μόνο ‘’καλή’’ μουσική. Ένας ήχος που προκαλεί την εσωτερική μας μελωδία, είναι ο ήχος που έχει τη δύναμη να δημιουργήσει ηρεμία. Αυτή πιστεύω είναι και η μαγεία της μουσικής!
