Της Χρύσας Μπέκα, Ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας
«Ο άνθρωπος περπατούσε σ’ εκείνα τα σοκάκια της επαρχιακής πόλης. Είχε χρόνο και γι’ αυτό κοντοστεκόταν για λίγο μπροστά σε κάθε βιτρίνα, σε κάθε κατάστημα, σε κάθε πλατεία. Στρίβοντας σε μια γωνία βρέθηκε άξαφνα μπροστά σε ένα ταπεινό κατάστημα που η ταμπέλα του ήταν λευκή. Περίεργος, πλησίασε στη βιτρίνα και κόλλησε το πρόσωπο του στο κρύσταλλο για να καταφέρει να δει μέσα στο σκοτάδι...
Το μόνο που φαινόταν ήταν ένα αναλόγιο μ’ ένα χειρόγραφο καρτελάκι που έγραφε: «Το μαγαζί της αλήθειας». Ο άνθρωπος έμεινε έκπληκτος. Σκέφτηκε, ότι αν και διέθετε ανεπτυγμένη φαντασία, του ήταν αδύνατον να φανταστεί τί μπορεί να πουλούσαν.
Μπήκε. Πλησίασε την κοπέλα που στεκόταν στον πρώτο πάγκο και τη ρώτησε:
«Συγνώμη. Αυτό είναι το μαγαζί της αλήθειας;»
«Μάλιστα κύριε. Τί λογής αλήθεια θέλετε; Αλήθεια μερική, αλήθεια σχετική, αλήθεια στατιστική, πλήρη αλήθεια;»
Ώστε, λοιπόν, πουλούσαν αλήθεια. Ποτέ δεν είχε φανταστεί ότι ήταν δυνατόν κάτι τέτοιο. Να πηγαίνεις σ’ ένα μέρος και να παίρνεις την αλήθεια, ήταν υπέροχο.
«Θέλω πλήρη αλήθεια» αποκρίθηκε ο άνθρωπος χωρίς ταλάντευση.
«Είμαι τόσο απαυδισμένος από τα ψέματα και τις πλαστογραφίες» σκέφτηκε «Δε θέλω άλλες γενικεύσεις, ούτε δικαιολογίες, δε θέλω απάτες, ούτε κοροϊδίες.»
«Απόλυτη αλήθεια» διόρθωσε.
«Μάλιστα κύριε. Ακολουθήστε με.»
Η κοπέλα συνόδευσε τον πελάτη σ’ ένα άλλο μέρος του καταστήματος και δείχνοντας έναν πωλητή με αυστηρό ύφος, είπε:
«Ο κύριος θα σας εξυπηρετήσει.»
Ο πωλητής πλησίασε και περίμενε τον πελάτη να μιλήσει.
«Ήρθα να αγοράσω την απόλυτη αλήθεια.»
«Αχο! Συγνώμη, γνωρίζετε την τιμή;»
«Όχι. Πόσο κοστίζει;» αποκρίθηκε τυπικά. Στην πραγματικότητα ήξερε ότι θα πλήρωνε όσο όσο για να έχει όλη την αλήθεια.
«Για όλη την αλήθεια», είπε ο πωλητής «το αντίτιμο είναι ότι ποτέ πια δε θα έχετε την ησυχία σας.»
Ένα ρίγος διέτρεξε τη ράχη του ανθρώπου. Ποτέ δεν είχε φανταστεί ότι το κόστος θα ήταν τόσο υψηλό.
«Ε..ευχαριστώ... Συγνώμη...» ψέλλισε.
Έκανε μεταβολή και βγήκε από το κατάστημα κοιτώντας το έδαφος.
Ένιωσε λίγο θλιμμένος όταν κατάλαβε ότι δεν ήταν ακόμα προετοιμασμένος για την απόλυτη αλήθεια, ότι ακόμα χρειαζόταν ορισμένα ψέματα για να βρίσκει ανάπαυση, ορισμένους μύθους και εξιδανικεύσεις για να καταφεύγει, ότι ήθελε κάποιες δικαιολογίες για να μην αντιμετωπίζει τον ίδιο του τον εαυτό...
«Ίσως αργότερα...» σκέφτηκε…»
Jorge Bucay
«Να σου πω μια ιστορία»
Ενώ όλοι ισχυριζόμαστε πως αναζητούμε την αλήθεια και δε διστάζουμε να διαβεβαιώσουμε τους άλλους πως είμαστε πάντα ειλικρινείς, στην πράξη αποδεικνύεται ερευνητικά, ότι ο μέσος άνθρωπος λέει από τρία έως δέκα ψέματα, καθημερινά. Αυτό αποκαλύπτει ότι ίσως και η ίδια η δήλωση περί αναζήτησης της αλήθειας είναι ψευδής!
Από νωρίς έχουμε διδαχθεί πως η αλήθεια είναι ύψιστο αγαθό, ωστόσο, έρχεται πάντοτε με κάποιο αντίτιμο. Κουβαλάει μαζί της συνέπειες που φοβόμαστε ότι δεν έχουμε την ικανότητα να διαχειριστούμε, πληροφορίες για καταστάσεις που εκτείνονται πέρα από τον έλεγχό μας ή καινούρια δεδομένα που δεν μπορούμε να αποκωδικοποιήσουμε και να ερμηνεύσουμε. Η απόλυτη βίωση της αλήθειας μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνη και απειλητική για την ψυχική ισορροπία. Ως απόπειρα προστασίας από τη συναισθηματική αποδιοργάνωση αλλά και για τη διατήρηση μιας σταθερής και ενιαίας αίσθησης εαυτού, ασυνείδητα, ενεργοποιείται μια σειρά αμυντικών μηχανισμών, που ενισχύουν την προσαρμοστικότητα στις τρέχουσες συνθήκες. Οι άμυνες λειτουργούν ως παραμορφωτικοί καθρέφτες που βελτιώνουν την όψη της σκληρής πραγματικότητας, όταν δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί πιο λειτουργικός τρόπος διαχείρισής της.
Όλοι λίγο ή πολύ, ασυνείδητα, χρησιμοποιούμε στρατηγικές που παραποιούν την αλήθεια, όταν αυτή φαντάζει δυσβάστακτη. «Αρνούμαστε» να δούμε τις σκοτεινές πλευρές της πραγματικότητας, όταν δεν θέλουμε να αποδεχθούμε ότι ηττηθήκαμε… «Εξιδανικεύουμε» αυτό που αγαπάμε, όταν δεν επιθυμούμε να παραδεχθούμε τις αδυναμίες του και τους περιορισμούς του… «Απωθούμε» συναισθήματα και σκέψεις, όταν μια εμπειρία είναι τραυματική… «Εκλογικεύουμε» τα κίνητρα των πράξεων μας, όταν αυτές είναι αντίθετες με τα πυρηνικά πιστεύω μας…. «Αποσυρόμαστε» από κοινωνικές συναναστροφές και στρεφόμαστε στις εσωτερικές μας σκέψεις, όταν πιστεύουμε ότι είμαστε κατώτεροι από τους άλλους… «Προβάλουμε» τα αρνητικά μας συναισθήματα στους άλλους και τους καταλογίζουμε το αρνητικό κλίμα, όταν δεν θέλουμε να αποδεχθούμε ότι εμείς οι ίδιοι αισθανόμαστε την αντιπάθεια για εκείνους… «Απομονώνουμε» τη συναισθηματική φόρτιση από μια εμπειρία, όταν η ανάμνηση του περιστατικού και των συναισθημάτων που αυτό προκάλεσε είναι επώδυνη… Τρέφουμε την αυταπάτη ότι έχουμε «παντοδύναμο έλεγχο» στις καταστάσεις της ζωής μας, όταν επιζητούμε απεγνωσμένα το αίσθημα της ασφάλειας…
Η Αλήθεια περιμένει εκεί έξω. Απόλυτη, γυμνή, σκληρή και πλήρης. Αρκεί κανείς να έχει την τόλμη και τα κατάλληλα ψυχικά εργαλεία στις αποσκευές του για να την ανακαλύψει. Να επιλέξει με θάρρος να νικήσει τις αυταπάτες του για να απολαύσει μια καινούρια αίσθηση ελευθερίας.
