Συνεχίζεται για 18η χρονιά η σειρά των ομιλιών «Αστέρια και Άνθρωποι στη Νέα Χιλιετία», που διοργανώνει το Παράρτημα Νάουσας της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος Βόλου. Το ερχόμενο Σάββατο στις 8μμ στο "Χρ. Λαναράς" (αίθουσα Βέτλανς) θα μιλήσει ο καθηγητής Αστρονομίας Α.Π.Θ. Σταύρος Αυγολούπης με θέμα: Η αριστοτελική αστρονομική θεώρηση του Σύμπαντος με τη ματιά της σύγχρονης αστρονομίας.
Η UNESCO με πρόταση και του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών» του ΑΠΘ, ανακήρυξε το 2016 σε «Παγκόσμιο Έτος Αριστοτέλη», διότι συμπληρώθηκαν 2400 χρόνια από τη γέννηση του φιλοσόφου Αριστοτέλη στα Αρχαία Στάγειρα της Χαλκιδικής το 384 π.Χ.
Η Αστρονομία ανήκει στις Φυσικές Επιστήμες και ο Αριστοτέλης θεωρείται ως ο πιο γνωστός φυσικός φιλόσοφος. Ο δάσκαλός του ο Πλάτωνας συμπεριελάμβανε μάλιστα την Αστρονομία στους τέσσερις κλάδους των Μαθηματικών και τη θεωρούσε κύριο συστατικό της Εκπαίδευσης. Από το «Περί Ουρανού» έργο του Αριστοτέλη επιλέχθηκαν μερικά αποσπάσματα και έτσι δημιουργήθηκαν τέσσερις ενότητες που αναφέρονται:
Α) στο Αριστοτελικό Γεωκεντρικό – Ανθρωποκεντρικό Κοσμολογικό
Σύστημα
Β) στη σφαιρικότητα της Γης
Γ) στις περί μεσότητας αντιλήψεις του Αριστοτέλη, και
Δ) στην ¨πεμπτουσία¨ του Αριστοτέλη ως Πέμπτη Θεμελιώδη Δύναμη, που
κυβερνά το Σύμπαν.
Οι ενότητες αυτές σχολιάζονται, τελικά, με τη ματιά της σύγχρονης Αστρονομίας.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΑΥΓΟΛΟΥΠΗ
Ο Σταύρος Αυγολούπης υπηρέτησε Καθηγητής Αστρονομίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στην ερευνητική κατεύθυνση «Παρατηρησιακή Αστρονομία και η Αστρονομία στην Εκπαίδευση».
Διήλθε όλες τις πανεπιστημιακές βαθμίδες εξέλιξης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο υπηρέτησε χωρίς καμία διακοπή για 41 ολόκληρα έτη.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται κυρίως σε δύο κατευθύνσεις:
Α) Στην κατεύθυνση «Παρατηρησιακή Αστρονομία», όπου δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στη μελέτη των μεταβλητών αστέρων. Για τη μελέτη των αστέρων της κατηγορίας αυτής πραγματοποίησε ο ίδιος περισσότερες από 5500 ώρες νυχτερινής παρατήρησης κυρίως με το τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου Στεφανίου Κορινθίας, αλλά και με τα τηλεσκόπια του Αστεροσκοπείου SAAO της Νότιας Αφρικής και του Αστεροσκοπείου Kitt Peak της Αριζόνας της Αμερικής.
Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής έχει αναπτύξει πολλές ερευνητικές συνεργασίες με διάφορα Κέντρα Δορυφορικών Τηλεσκοπίων (EXOSAT, GINGA, IUE, HST, EUVE κ.α.), καθώς και με διάφορα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα χωρών του εξωτερικού (Αγγλίας, Αμερικής, Βουλγαρίας, Ιαπωνίας, Β. Ιρλανδίας, Ουκρανίας, Ρωσίας κ.λπ.), όπως αυτά αναφέρονται στις δημοσιεύσεις του.
Με τις πολυετείς αστρονομικές παρατηρήσεις του στην ερευνητική αυτή κατεύθυνση σημείωσε δύο κυρίως πολύ ξεχωριστές σημαντικές διεθνείς επιτυχίες:
α) Την ανακάλυψη του πενταετούς κύκλου δραστηριότητας του αστέρα EV Lac. Έτσι ο αστέρας αυτός, με το όνομα EV Lac, είναι ο μοναδικός μέχρι σήμερα διεθνώς γνωστός αστέρας, για τον οποίο βρέθηκε κύκλος δραστηριότητας, όπως αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία και αυτό έχει ιδιαίτερα μεγάλη σπουδαιότητα στο χώρο της Αστροφυσικής, διότι τον μόνο κύκλο αστρικής δραστηριότητας που γνωρίζαμε ήταν ο γνωστός ενδεκαετής κύκλος δραστηριότητας του Ήλιου μας , και
β) Την πρώτη διεθνώς καταγραφή έκλαμψης σε αστέρα της μεγάλης κατηγορίας μεταβλητών αστέρων RS CVn από το Αστεροσκοπείο Στεφανίου Κορινθίας. Η έκλαμψη αυτή που παρατηρήθηκε σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη καταγραφή της από τον Ιαπωνικό δορυφόρο GINGA στις ακτίνες X, άνοιξε νέους ορίζοντες για την επιστήμη της Αστρονομίας στη μελέτη των μεταβλητών αστέρων αυτής της κατηγορίας, όπως τονίστηκε από την αντίστοιχη Διεθνή Αστρονομική Κοινότητα (IAU).
Β) Στην κατεύθυνση «Η Αστρονομία στην Εκπαίδευση», όπου δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο γνωστικό αντικείμενο της «Δημόσιας Κατανόησης των Θετικών Επιστημών» με έμφαση στην Αστρονομία. Μελετώνται επίσης ερευνητικά και ορισμένες θεματικές περιοχές που αφορούν το Περιβάλλον σε σχέση κυρίως με την εκπαίδευση.
Έχει γράψει περισσότερες από 100 πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες δημοσιευμένες σε έγκριτα Διεθνή Περιοδικά με κριτές και σε Περιοδικά Διεθνών Συνεδρίων με κριτές, 12 Βιβλία για φοιτητές, εκπαιδευτικούς, μαθητές και για το ευρύ κοινό, 6 Κεφάλαια σε Συλλογικούς Τιμητικούς Πανεπιστημιακούς Τόμους, 10 εργασίες σε Συνέδρια και Ελληνικά Περιοδικά με κριτές τους εκδότες τους ή τις επιτροπές έκδοσής των και περισσότερες από 50 εργασίες για κοινωνική προσφορά.
Το επιστημονικό αυτό έργο του έχει σημαντική διεθνή αναγνώριση με περισσότερες από επτακόσιες αναφορές άλλων ερευνητών στο ερευνητικό έργο του.
Διδάσκει ή δίδαξε, αλλά και οργάνωσε, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διάφορα μαθήματα Μαθηματικών και Αστρονομίας για τους φοιτητές του Τμήματος Φυσικής, του Τμήματος Μαθηματικών και του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο σπουδών.
Στο πλαίσιο των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο επιβλέπει ή επέβλεψε Πτυχιακές Εργασίες, Διπλωματικές Εργασίες και Διδακτορικές Διατριβές. Επέβλεψε, επίσης, μεταδιδακτορικούς ερευνητές σε προγράμματα «Υποτροφίες Αριστείας» της Επιτροπής Ερευνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Έχει συμμετάσχει σε πολλά επιστημονικά Διεθνή και Πανελλήνια Συνέδρια και υπήρξε μέλος των Οργανωτικών και Επιστημονικών Επιτροπών σε ορισμένα από αυτά, καθώς και προσκεκλημένος ομιλητής σε «κεντρικές συνεδριακές ομιλίες».
Είναι μέλος πολλών επιτροπών στο Πανεπιστήμιο και υπήρξε κριτής διεθνών διαπανεπιστημιακών ερευνητικών προτάσεων συνεργασίας σε προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας.
Διετέλεσε Διευθυντής του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής, καθώς επίσης και του Τομέα Θετικών Επιστημών και Νέων Τεχνολογιών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Είναι μέλος του «Συμβουλίου Περιβάλλοντος» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και του Επιστημονικού Συμβουλίου του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών (ΔΙΚΑΜ) » του Α.Π.Θ
Διετέλεσε μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων πολλών Επιστημονικών Εταιρειών και Ενώσεων Αστρονομίας και Μαθηματικών. Υπήρξε μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του «Ελεύθερου Πανεπιστημίου Χαλκιδικής», μέλος της «Επιτροπής ανέγερσης» του ανδριάντα του Αριστοτέλη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και είναι μέλος της Επιστημονικής-Οργανωτικής Επιτροπής του «Ανοικτού Πανεπιστημίου Δήμου Καλαμαριάς – Πολίτης . Πόλη . Πολιτεία »
Πραγματοποίησε πάρα πολλές ομιλίες σε όλη την Ελλάδα και για την προσφορά του αυτή στη διάδοση της γνώσης της Αστρονομίας τιμήθηκε από διάφορους Δήμους της χώρας μας, από Επιστημονικούς Συλλόγους και Εταιρείες, από το Σύλλογο Ελλήνων Λογοτεχνών κ.α.
Είναι παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών.
