Της Χρύσας Μπέκα, Ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας
«Το αυτοκίνητο του Πωλ χάλασε έξω από ένα παλιό μοναστήρι. Ο Πωλ χτύπησε την εξώπορτα και οι μοναχοί τον καλοδέχτηκαν, τον φιλοξένησαν για τη νύχτα, επισκεύασαν το αυτοκίνητό του και του ευχήθηκαν καλό ταξίδι. Πριν φύγει, ο Πωλ ρώτησε τους μοναχούς να του πουν από πού προερχόταν ο υπέροχος ήχος που άκουγε όλη τη νύχτα. Εκείνοι του απάντησαν: «Δεν μπορούμε να σου το αποκαλύψουμε, επειδή δεν είσαι μοναχός».
Ο Πωλ συνέχισε το δρόμο του, αλλά δεν μπόρεσε ποτέ να ξεχάσει εκείνον τον ήχο. Αρκετά χρόνια αργότερα, έπαθε λάστιχο μπροστά από το ίδιο μοναστήρι. Οι μοναχοί τον καλοδέχτηκαν και πάλι, τον τάισαν και του έφτιαξαν το λάστιχο. Εκείνη τη νύχτα, ο Πωλ άκουσε ξανά τον ίδιο εκπληκτικό ήχο που είχε ακούσει πριν από χρόνια. Και πάλι ρώτησε, αλλά πήρε την ίδια απάντηση: «Δεν μπορούμε να σου πούμε. Δεν είσαι μοναχός». Τώρα όμως ο Πωλ κατάλαβε γιατί τον είχε ξαναφέρει εκεί η μοίρα: έπρεπε να μάθει οπωσδήποτε την πηγή αυτού του ήχου. «Εντάξει», είπε. «Θα γίνω μοναχός. Τι πρέπει να κάνω;»
Του είπαν ότι έπρεπε να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και να μετρήσει όλους τους Εσταυρωμένους σε όλες τις εκκλησίες του πλανήτη. Έτσι, άρχισε το ταξίδι του. Περπατούσε για τριάντα οκτώ ολόκληρα χρόνια, αντιμετωπίζοντας μεγάλες κακουχίες, περνώντας μέσα από πολεμικές ζώνες, ταξιδεύοντας σε μικρά χωριουδάκια που ήταν απομονωμένα μέσα στα βουνά. Κάποια στιγμή επέστρεψε στο μοναστήρι.
«Ταξίδεψα σε όλη τη Γη και βρήκα αυτό που μου ζητήσατε», είπε. «Βρήκα 362.578 Εσταυρωμένους σε όλες τις εκκλησίες του κόσμου».
Οι μοναχοί υποκλίθηκαν. «Συγχαρητήρια. Τώρα πια είσαι μοναχός, και θα σου δείξουμε το δρόμο για να βρεις την πηγή του ήχου».
Τον οδήγησαν σε μια ξύλινη πόρτα και του έδωσαν ένα κλειδί. «Ζήτα και θα βρεις», του είπαν. Πίσω από εκείνη την πόρτα βρήκε μια σκοτεινή σπηλιά και μια σειρά από άλλες πόρτες, με τα κλειδιά τους κρυμμένα κάπου στα σκοτάδια. Πολλές μέρες αργότερα, βρήκε το τελικό κλειδί και άνοιξε την τελευταία πόρτα, μένοντας έκθαμβος μπροστά στην πηγή εκείνου του παράξενου και υπέροχου ήχου, που άξιζε όλους τους κόπους και όλα τα ταξίδια…
Όμως, δεν μπορώ να σου πω τίποτε περισσότερο, επειδή δεν είσαι μοναχός… »
Dan Millman
«Ποιος είναι ο σκοπός σου;»
Ο επίλογος της ιστορίας, απογοητευτικός για κάποιους, δελεαστικός για άλλους, βάζει τον αναγνώστη στο ρόλο του ήρωα της ιστορίας, ο οποίος, επειδή δεν μπορούσε να γνωρίσει περισσότερα για τον υπέροχο ήχο που απολάμβανε, επέλεξε να αφιερώσει τη ζωή του στο σκοπό να ανακαλύψει την προέλευσή του. Έμεινε εθισμένος στην ανάγκη παρατείνει την απόλαυση και να αποκτήσει το ιδιαίτερο προνόμιο να κατακτήσει για πάντα τη μαγεία της μελωδίας. Ο ήχος μετατράπηκε σε εμμονή, που καταλήγει να δεσμεύει, αντί να απελευθερώνει. Η προσκόλληση στην απόλαυση της μελωδίας έγινε φυλακή, καθώς περιορίζει τη σκέψη και εξαναγκάζει τον ήρωα της να ακολουθήσει μια αυστηρώς προδιαγεγραμμένη πορεία για να πετύχει το στόχο του.
Το ηθικό δίλλημα που παρουσιάζει η ιστορία είναι το κατά πόσο κανείς επιλέγει να αξιοποιήσει το δώρο τη στιγμής ή επαναπροσδιορίζει την δράση του μένοντας εξαρτημένος στην ψευδαίσθηση να διατηρήσει, αυτό που του χαρίστηκε. Ο ήρωας απέτυχε να αντιληφθεί το δεδομένο της παροδικότητας που, όταν αναγνωρίζεται, οδηγεί στην αποδέσμευση από τις δυνάμεις των αποκτημάτων και στην πνευματική απελευθέρωση. Μόνο, όταν αποδέχεσαι το αναπόφευκτο της αλλαγής, μπορείς να είσαι γειωμένος στο παρόν, χωρίς προσδοκίες για το τι θα φέρει το μέλλον. Απολαμβάνεις τα γεγονότα, αντί να παγιδεύεσαι μέσα τους. Συμμετέχεις στο χορό της απόλαυσης, χωρίς να επιδιώκεις να την κατακτήσεις για πάντα.
Ευτυχία είναι να απολαμβάνω τη στιγμή που ζω στο έπακρο, με την ένταση και την ευχαρίστηση που θα την απολάμβανα, αν ήταν η τελευταία, και είμαι έτοιμος να αποδεχθώ ότι κάποια στιγμή, αυτό που σήμερα ζω, θα αναγκαστώ να το αποχωριστώ. Η επίγνωση του εφήμερου της ύπαρξης και της «συνάντησης» με τους άλλους μετουσιώνεται σε μια φιλοσοφία ζωής, να υποδέχομαι την τρέχουσα εμπειρία, ως την πιο πολύτιμη στιγμή που βιώνω, χωρίς να ξεχνώ ότι, αυτή η σημαντική στιγμή, σύντομα θα τερματιστεί. Χωρίς να ξεχνώ ότι, η ευτυχία δεν είναι μια μόνιμη συνθήκη παρά μικρές και σύντομες στιγμές που διαγράφουν μια τροχιά και σβήνουν.
Κάθε οδύνη προέρχεται από την υπερεκτίμηση της απόλαυσης που προσφέρει ένα εξωτερικό ερέθισμα, ένας ήχος, ένα μελλοντικό σχέδιο, μια σχέση, επειδή η ενέργειά μας δεσμεύεται από το αντικείμενο, το οποίο τώρα αποκτά τη δύναμη να ορίζει τη συμπεριφορά μας. Η αποταύτιση από όλα εκείνα που βρίσκονται έξω από εμάς και η επικέντρωση στον εσωτερικό εαυτό μας είναι το κλειδί για μια ζωή με ισορροπία. Μένουμε εδώ, βιώνοντας, αντί να σχεδιάζουμε, απολαμβάνοντας, αντί να προσδοκούμε. Διαφορετικά, καταλήγουμε να αναπολούμε ή να ονειρευόμαστε, όσο η Ζωή μας προσπερνά.
