Κριτική στην κυβέρνηση για την απόφασή της να μην ενσωματώσει τις λύσεις που προτείνουν οι Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης στη χώρα, άσκησε ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας από το βήμα του 5ου Τακτικού Συνεδρίου της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, επισημαίνοντας ότι πλέον ήρθε η ώρα για τη μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση.
Ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε πως ήδη οι αιρετές Περιφέρειες διανύουν πλέον τον έβδομο χρόνο λειτουργίας τους και τα προβλήματα είναι γνωστά στην Κυβέρνηση αφού όλοι οι Περιφερειάρχες τα έχουν επισημάνει και αναδείξει επανειλημμένως. «Θα περιμέναμε να προετοίμαζαν με βάση αυτά τα ζητήματα τη μεταρρύθμιση του ‘Καλλικράτη’, με αυτονόητο τελικό στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης. Άλλωστε, οι Περιφέρειες απέδειξαν ότι διαθέτουν και συνέχεια και σταθερότητα και αποτελεσματικότητα. Αποδείξαμε, ότι ρόλος μας είναι κυριολεκτικά κομβικός, καθώς χειριστήκαμε κρίσιμα αναπτυξιακά ζητήματα, αλλά και θέματα καθημερινότητας, που έχουν άμεσο αντίκτυπο στη ζωή των πολιτών. Κι όλα αυτά, την ώρα που σε κεντρικό επίπεδο στη χώρα, άλλαζαν κάθε χρόνο κυβερνήσεις και πρωθυπουργοί», σημείωσε ο κ. Τζιτζικώστας.
Ο κ. Τζιτζικώστας εξήγησε τι σημαίνει βελτίωση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, με πέντε συγκεκριμένα παραδείγματα:
1. Θωράκιση της οικονομικής ανεξαρτησίας και της θεσμικής αυτοτέλειας της αυτοδιοίκησης.
2. Φορολογική αποκέντρωση, για να έχουν απευθείας τα δικά τους έσοδα οι Περιφέρειες και να μην εξαρτώνται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
3. Μεταφορά αρμοδιοτήτων σε τομείς όπως για παράδειγμα τα μεγάλα έργα, οι συγκοινωνίες και η υγεία μαζί με τους αντίστοιχους απαραίτητους πόρους, από την Κυβέρνηση και τα Υπουργεία προς τις Περιφέρειες.
4. Εξορθολογισμός και μείωση του αδιανόητου αριθμού ελέγχων και των αδιανόητα πολλαπλών υπηρεσιών που ελέγχουν τις Περιφέρειες.
5. Εφαρμογή στην πράξη της Μητροπολιτικής Διοίκησης από τις Περιφέρειες.
«Σ’ αυτά τα ζητήματα, μεταξύ άλλων, πρέπει να επικεντρωθούμε, αν πραγματικά θέλουμε η μεταρρύθμιση του ‘Καλλικράτη’ να έχει ουσία, περιεχόμενο και να παράγει αποτέλεσμα. Η μεταρρύθμιση αυτή πρέπει να αποτελέσει το ορόσημο της μετάβασης από τη Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση», υπογράμμισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Περιγράφοντας ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας το μοντέλο της Περιφερειακής Διακυβέρνησης είπε ότι «πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα, το οποίο μεταξύ άλλων, θα φέρει και πιο κοντά τη χώρα μας στο εδραιωμένο εδώ και χρόνια σύγχρονο μοντέλο της Ευρώπης των Περιφερειών. Άλλωστε, σήμερα σ’ ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο, οι Περιφέρειες μετεξελίσσονται σε ατμομηχανές της ανάπτυξης κι αυτό γιατί οι πολιτικές και οι δράσεις σε περιφερειακό επίπεδο είναι πιο στοχευμένες, εστιάζουν στα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής, ενώ και τα επιχειρησιακά προγράμματα γίνονται ολοένα και πιο ευέλικτα και αποδοτικά. Αυτό είναι ένα πραγματικά σύγχρονο και αποδοτικό μοντέλο, καθώς οι πολιτικές διαμορφώνονται και υλοποιούνται από κάτω προς τα πάνω και ο σχεδιασμός και η εξειδίκευση γίνονται μαζί με τις τοπικές κοινωνίες, λαμβάνοντας υπόψη τις προτεραιότητες, τα πλεονεκτήματα και τις ανάγκες σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο».
Ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι η Κυβέρνηση αντί να ακολουθήσει το δρόμο της κοινής λογικής «ξαφνικά αποφάσισε να μετατρέψει την αυτοδιοίκηση σε εργαστήρι πειραματικού επαναστατισμού, αδιαφορώντας για το κόστος που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη για τη χώρα, την οικονομία και την κοινωνία. Αντί να προχωρήσει σε μια ουσιαστική μεταρρύθμιση, οδηγεί την αυτοδιοίκηση σε απορρύθμιση».
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της απορρύθμισης, ο κ. Τζιτζικώστας έφερε την απλή αναλογική: «Έχουν ως στόχο την ικανοποίηση ιδεοληψιών ή αποτελούν μια κυνική απόπειρα ομηρίας της αυτοδιοίκησης; Με βεβαιότητα μπορώ να πω, ότι και δεν αγγίζουν ζητήματα ουσίας και θα οδηγήσουν σε ένα μόνιμο εγκλωβισμό ακυβερνησίας τις περιφέρειες και τους δήμους. Μπορεί η απλή αναλογική σε κάποιους να ηχεί ωραία, στην αυτοδιοίκηση όμως θα έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη λειτουργική και διοικητική της απορρύθμιση. Στο επίπεδο του κοινοβουλίου και της κεντρικής κυβέρνησης, η απλή αναλογική αν και βαθιά προβληματική, δεν οδηγεί στα ίδια αδιέξοδα, καθώς όταν δεν επιτυγχάνεται συναίνεση και δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση, υπάρχει πάντα η λύση των εκλογών. Στην αυτοδιοίκηση αυτή η λύση δεν υπάρχει. Θα προκληθεί λοιπόν, είτε ένα ατέρμονο αλισβερίσι παρασκηνιακών πολιτικών ανταλλαγμάτων, είτε η αυτοδιοίκηση θα βρεθεί μόνιμα εγκλωβισμένη σε ακυβερνησία. Αυτό δυστυχώς, θα έχει άμεσο αντίκτυπο στη ζωή των πολιτών, καθώς περιφέρειες και δήμοι χειρίζονται κρίσιμα ζητήματα καθημερινότητας, ενώ ταυτόχρονα θα υπάρξει και αναπτυξιακό έλλειμμα, καθώς πόροι και σημαντικά έργα θα λιμνάζουν».
Ο Περιφερειάρχης σημείωσε ότι είναι υπέρμαχος των συνεργασιών, κάτι που αποδεικνύεται κι από την καθημερινή πρακτική της διοίκησής του στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, όπου διοικητικές αρμοδιότητες έχουν ανατεθεί και σε περιφερειακούς συμβούλους που δεν ανήκουν στην παράταξή του.
«Η επιδίωξη της συνεργασίας είναι ζήτημα ουσίας, η απλή αναλογική είναι ένα κυβερνητικό παιχνίδι εξουσίας. Οι συναινέσεις και οι συνεργασίες χτίζονται, δεν επιβάλλονται με νόμους. Πρέπει να υπάρχει η βούληση, η διάθεση, η εμπιστοσύνη, αλλά και η νοοτροπία και η κουλτούρα συνεργασίας. Αυτά δεν έχει νόημα να τα επιβάλλεις, αλλά να τα καλλιεργήσεις. Και η κυβέρνηση κάνει και ένα δεύτερο λάθος, γιατί η οπτική της είναι μονοδιάστατη. Για να μπορέσει να κάνει έργο μια διοίκηση, απαιτείται ικανότητα, μεθοδικότητα, σκληρή δουλειά, αλλά και ισχυρή πολιτική βούληση. Είναι διαφορετικό πράγμα μια διοίκηση να διαθέτει όλα αυτά τα προαπαιτούμενα και επιπρόσθετα να επιδιώκει και τελικά να πετυχαίνει ευρύτερες συναινέσεις, και τελείως διαφορετικό να επιβάλλεται η ‘συναίνεση’ ως η μία και μόνη προϋπόθεση για να κινηθεί οτιδήποτε σε μία Περιφέρεια ή ένα Δήμο», τόνισε ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του ο κ. Τζιτζικώστας κάλεσε την Κυβέρνηση να αποφύγει τις κινήσεις εντυπωσιασμού και τις ιδέες περί απλής αναλογικής και να ασχοληθεί με την ουσία και την κοινή λογική: «η αυτοδιοίκηση δεν χρειάζεται ούτε κινήσεις εντυπωσιασμού, ούτε νέο εκλογικό σύστημα με απλή αναλογική. Κοινή λογική χρειάζεται και μια μεταρρύθμιση που θα ξεκλειδώσει τις δυνάμεις της και θα απελευθερώσει τις δυνατότητες που διαθέτει, για να είναι ακόμα πιο αποτελεσματική και χρήσιμη στους πολίτες και τον τόπο. Οι Περιφέρειες, με την απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, την ολοκλήρωση μεγάλων έργων υποδομής, αλλά και τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής, απέδειξαν ότι έχουν πολλές δυνατότητες και συγκριτικά πλεονεκτήματα που πρέπει να εκμεταλλευτούμε. Η κεντρική διοίκηση αντί να υπονομεύει την αυτοδιοίκηση πρέπει επιτέλους, να την εμπιστευθεί γιατί μόνο με ισχυρές Περιφέρειες θα βγει τελικά η Ελλάδα από την κρίση».
Ο κ. Τζιτζικώστας πρότεινε μάλιστα την άμεση διεξαγωγή Συνεδρίου της Αυτοδιοίκησης με τη συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων της χώρας, για τη διαμόρφωση ενός ενιαίου μετώπου διεκδίκησης μιας ουσιαστικής μεταρρύθμισης για την Αυτοδιοίκηση.
