Ήταν ο Νάρκισσος, γιος του ποταμίσιου θεού Κηφισσού και της Νύφης Λειριώτης. Νέος όμορφος και δυνατός. Μακριά μαλλιά, δέρμα κατάλευκο και σώμα σμιλεμένο μα τρυφερό καθώς δίχως καθόλου ηρωικός ή πολεμικός να είναι, κυνηγούσε στα δάση και λόγω της εξαιρετικής ομορφιάς του, οι νύμφες τον καταδίωκαν ανάμεσα στα πεύκα και αποζητούσαν τη συντροφιά και ερωτικό σμίξιμο μαζί του. Εκείνος όμως, δεν επέτρεπε σε καμία νύμφη να τον προσεγγίσει και όλες τις έδιωχνε μακριά με την άσχημη και εγωιστική συμπεριφορά του. Ανάμεσα σε αυτές τις νύμφες που ερωτεύθηκαν άκαρπα τον όμορφο νέο, ήταν και η Ηχώ. Η Ηχώ όμως, είχε τιμωρηθεί από την Αρχόντισσα του Ολύμπου, την Ήρα, γιατί με την πολυλογία της την καθυστερούσε και της αποσπούσε την προσοχή τη στιγμή που προσπαθούσε να ξετρυπώσει το Δία που έσμιγε ξανά με κάποια θνητή. Ήταν τιμωρημένη λοιπόν να μην μπορεί να μιλά παρά να επαναλαμβάνει τα τελευταία λόγια του συνομιλητή της!
Έτσι έβλεπε το Νάρκισσο μα δεν μπορούσε να του μιλήσει. Τον παρακολουθούσε κρυμμένη ανάμεσα στα φυλλώματα των δένδρων να κυνηγά. Ώσπου μια μέρα, ο Νάρκισσος, αντίκρισε στα νερά μιας λίμνης το είδωλο του. Θαμπώθηκε από την ομορφιά του, παράτησε το σκοπό του και βάλθηκε να κοιτάζει συνέχεια το είδωλο του που καθρεπτιζόταν στα στάσιμα νερά της λίμνης. Ερωτεύτηκε τον εαυτό του! Έπεσε στο έδαφος και δε χόρταινε να βλέπει το πρόσωπο του! Προσπαθούσε πολλές φορές να αγγίξει το είδωλό του, να το φιλήσει. Μα, όλες οι προσπάθειές του, ήσαν μάταιες! Και όσο αναφωνούσε και αναστέναζε από τον καημό του, «αλίμονο…», τιμωρημένος θαρρείς από τις Νύμφες να παιδευτεί σε έρωτα δίχως ανταπόκριση, η Ηχώ, επαναλάμβανε: «Αλίμονο!»
Μα, μαράζωνε αντικρίζοντας στο είδωλο του, στάσιμος σαν τα νερά της λίμνης, δίχως να νοιάζεται πια για τροφή, ώσπου βλέποντας το είδωλο του να ασχημαίνει, και το σώμα του να χάνει το σφρίγος και τους χυμούς του φώναξε:
« Είναι κανείς εδώ;»
Τότε η Ηχώ, ανταπάντησε καταδικασμένη να επαναλαμβάνει συνεχώς μα μονάχα την τελευταία λέξη του συνομιλητή της: «Εδώ, εδώ, εδώ». Και ο δύστυχος Νάρκισσος, έχοντας το μυαλό του ναρκωθεί από τον έρωτα προς το είδωλο του και τη στασιμότητα, νόμισε πως ήταν το είδωλο που απάντησε πίσω από τον υδάτινο καθρέπτη και βούτηξε για να σμίξει με τον έρωτά του, μα με το Θάνατο, αγκαλιάστηκε στα υδάτινα βάθη.
Και στη θέση όπου καθόταν για να αντικρίζει το είδωλό του στην όχθη της λίμνης, οι Θεοί για να λησμονηθεί ο Μύθος του, έκαναν να φυτρώσει ένα λουλούδι που φέρει το όνομά του.
Οβίδιος
«Μεταμορφώσεις»
Η τραγική ιστορία του Νάρκισσου αποτέλεσε πηγή έμπνευσης των καλλιτεχνών και έγινε αντικείμενο μελέτης φιλοσοφικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Η ψυχιατρική και η ψυχολογία δανείζονται την τραγωδία του για να περιγράψουν σχηματικά μια διαταραχή προσωπικότητας, δηλ το σταθερό και άκαμπτο μοντέλο συμπεριφοράς που εκδηλώνεται σε όλα τα πλαίσια των διαπροσωπικών σχέσεων και ονομάζεται ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά που είναι λειτουργικά, καθώς συμβάλουν στη θωράκιση της προσωπικής ταυτότητας και προωθούν την ψυχική ισορροπία. Η υγιής αυτοεκτίμηση και η υποκειμενική αίσθηση της αξίας μας, δίνει το κίνητρο να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας αποτελεσματικά και να δράσουμε κυνηγώντας στόχους που διασφαλίζουν την ψυχική μας εξέλιξη.
Τα ναρκισσιστικά στοιχεία της προσωπικότητά μας γίνονται παθογενή, όταν η ενασχόληση με την ικανοποίηση των προσωπικών αναγκών και επιθυμιών είναι διαρκής και ακόρεστη και φτάνει στο όριο του ακραίου εγωκεντρισμού που συνιστά συναισθηματική αναπηρία, δηλ αδυναμία τόσο αυτογνωσίας και όσο και ενσυναίσθησης. Τα χαρακτηριστικά προσωπικότητα που στοιχειοθετούν την ύπαρξη της ναρκισσιστικής διαταραχής είναι:
•Έντονη αίσθηση ότι μοναδικότητας και μεγαλείου. Οι ναρκισσιστές διακατέχονται από μια διάθεση υπερβολής και υπεροψίας, όταν αναφέρονται στον εαυτό τους, μιλώντας για ταλέντα και επιτεύγματα που, συχνά, είναι κατασκευάσματα της φαντασίας. Δε διστάζουν να αρνηθούν ή να διαστρεβλώσουν ακόμη και βιώματα του παρελθόντος για να ωραιοποιήσουν την εικόνα τους.
•Έντονη ανάγκη για θαυμασμό. Επιζητούν να γίνονται το επίκεντρο της προσοχής. Είναι ιδιαίτερα γοητευτικοί και ευχάριστοι στις κοινωνικές τους συναναστροφές και διεκδικούν πολλές φορές με ανώριμο τρόπο «τα φώτα» επάνω τους.
•Φαντασιώνονται ότι θα γίνουν ιδιαίτερα επιτυχημένοι, ότι θα αποκτήσουν δύναμη και λάμψη ή ότι θα ξεχωρίσουν λόγω της ομορφιάς τους. Επιδιώκουν να συναναστρέφονται με άτομα πετυχημένα και ξεχωριστά, επειδή πιστεύουν ότι μόνο αυτές οι σχέσεις τους αξίζουν.
•Δεν αναγνωρίζουν τις επιθυμίες, τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων. Θεωρούν ότι οι άλλοι οφείλουν πάντα να βάζουν τους ιδίους ως προτεραιότητα και να υποχωρούν. Απαιτούν ιδιαίτερη μεταχείριση και δε διστάζουν να εκμεταλλεύονται τους άλλους για να πετύχουν τους στόχους τους.
•Δεν παραδέχονται ποτέ τα λάθη τους και σπάνια ζητούν «συγνώμη». Έχουν την τάση να επιρρίπτουν στους άλλους τις ευθύνες για ό, τι δεν πάει καλά. Αντιδρούν οργισμένα στην κριτική ή την απόρριψη, και αυτή η συμπεριφορά αποκαλύπτει το πόσο εύθραυστη είναι η αυτοεκτίμησή τους και πόσο απατηλή η κατασκευασμένη τελειότητα της εξωτερικής τους εικόνας.
Ο Νάρκισσος ερωτεύεται την αντανάκλαση της εικόνας του και «τυφλώνεται» από την ομορφιά της, παραβλέποντας όλα τα άλλα στοιχεία του εσωτερικού του κόσμου. Επικεντρώνεται στην πηγή που συμβολίζει τον εξωτερικό κόσμο και μένει εξαρτώμενος από το καθρέφτισμα στα νερά της, αρνούμενος την επαφή με τις βαθύτερες ανάγκες του. Σταδιακά, αποξενώνεται από τον ψυχικό του κόσμο, και μοιραία, χάνει τον εαυτό του και καταδικάζεται σε ψυχικό και σωματικό θάνατο. Η μεταμόρφωσή του σε λουλούδι συμβολίζει αυτόν ακριβώς τον εφήμερο χαρακτήρα της ομορφιάς, καθώς πάρα την εντυπωσιακή όψη του, μαραίνεται γρήγορα.
