Τι και αν προσπαθούσε ο φυσικός στο σχολείο να μας διδάξει το νόμο της αδράνειας, εμείς ήμασταν αλλού.
Που να ξέραμε τότε ότι η δύναμη της αδράνειας δεν έχει εφαρμογή μόνο στο χώρο της φυσικής, αλλά απλώνεται σε όλη την κοινωνία. Κάθε βήμα της προς τα εμπρός πρέπει να υπερνικήσει την αντίρροπη δύναμη της αδράνειας που εμφανίζεται ταυτόχρονα με αυτή, μια δύναμη που θέλει να διατηρήσει τη στατική κατάσταση των πραγμάτων. Και άντε το πράγμα πήρε προς, το ζήτημα δε σταματά εκεί. Στη συνέχεια της κίνησης αυτή έχει να υπερνικήσει μια άλλη, νέα αντίρροπη δύναμη, αυτή της τριβής και πάει λέγοντας.
Η στασιμότητα, λοιπόν θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι η «ιδανική» κατάσταση των πραγμάτων. Κάπως έτσι σκέφτονται ορισμένοι και θεωρούν ότι αν αφήσουν τα πράγματα στη θέση που τα βρήκαν, τότε έχουν προσφέρει την καλύτερη δυνατή υπηρεσία σε όλους μας.
Σωστά αν είσαι συνηθισμένος να ζεις στο τέλμα της καθημερινότητας και την απραξία. Αλλά η κίνηση είναι συνώνυμη της ζωής και η ακινησία ή απραξία συνώνυμη του «θανάτου».
Το μόνο που με παρηγορεί, αν μπορεί να το πει κανείς αυτό παρηγοριά, είναι το γεγονός ότι οπαδοί της «ακινησίας» υπάρχουν παντού και όχι μόνο στην πόλη μας.
Έτσι λοιπόν τι αν και τα Δημήτρια διοργανώνονται εδώ και 52 χρόνια στη Θεσσαλονίκη, τι και αν η Θεσσαλονίκη θέλει να είναι η «πρωτεύουσα» των Βαλκανίων, κάποιοι εκεί στο δημοτικό της συμβούλιο θέλουν η πόλη να τραβήξει χειρόφρενο και αν τα καταφέρει να βάλει και όπισθεν. Έτσι σε συνεδρίαση του δημοτικού της συμβουλίου και μιλώντας για τον προγραμματισμό των φετινών Δημητρίων, ορισμένοι δημοτικοί σύμβουλοι εξέφρασαν την άποψη ότι το προτεινόμενο αφιέρωμα στη ρωσική πρωτοπορία είναι περιττό και να ασχοληθεί ο θεσμός με το Ζάλογγο !!!
Και θέλουν η Θεσσαλονίκη να είναι «πρωτεύουσα» των Βαλκανίων, τρομάρα τους. Δηλαδή κατά την κρίση τους ενδιαφέρει τους Βαλκάνιους καλλιτέχνες και φίλους της τέχνης το Ζάλογγο και όχι η ρωσική πρωτοπορία. Το μεγαλείο της εξωστρέφειας ! Εδώ δεν αντέχω να μην κάνω μια μικρή αναφορά στη ρωσική πρωτοπορία. Αυτό που «ενόχλησε» και ενοχλεί με αυτήν, είναι το γεγονός ότι αν την δούμε από «πολιτική» άποψη, η ρωσική πρωτοπορία πρότεινε ένα διαφορετικό τρόπο να δούμε τα πράγματα. Κρατήστε το αυτό μας αφορά.
Να έρθουμε λοιπόν και στην πόλη μας.
Κάπου εκεί σκάνε μύτη και οι «ντόπιοι» οπαδοί της «αδράνειας». Στο όνομα της οικονομίας και της «χρηστής» διαχείρισης – ωραίοι όροι αν δεν θέλεις να κάνεις τίποτα – μας λένε ότι μπορούμε ως πόλη να είμαστε αυτάρκεις στο χώρο της τέχνης γιατί εμείς μπορούμε και πολύ καλύτερα. Καθρέφτη καθρεφτάκι μου δηλαδή … ή αν θέλετε η τοπική εκδοχή της εσωστρέφειας.
Δεν κατανοούν όμως το απλό, για να κερδίσεις πρέπει να επενδύσεις, να ρισκάρεις. Μένοντας στη λογική να κερδίσουμε τα ελάχιστα, νομοτελειακά χάνουμε τα «πολλά» και ίσως αυτά που έχουμε.
Γιατί η εσωστρέφεια μπορεί να προσφέρει μια οικονομία περιορισμένης κλίμακας στο παρόν, αλλά δεν εισφέρει τίποτα στο μέλλον, το αντίθετο.
Γιατί ξεχνούν το κυριότερο … ε δεν είμαστε και ο «ομφαλός» του κόσμου!
Πολιτισμός λοιπόν εγχώριας παραγωγής και κατανάλωσης πάνω στα γνωστά μοτίβα. Η δοκιμασμένη και πάντα επιτυχημένη κατ’ αυτούς συνταγή, οτιδήποτε νέο είναι απορριπτέο.
Και το πράγμα να σταματούσε στον πολιτισμό άντε παλεύεται, το πρόβλημα είναι ότι πάει παρακάτω. Στη λογική και κάτω από την επήρεια της αδράνειας το πρόβλημα και στην πόλη μας παίρνει διαστάσεις. Οτιδήποτε νέο που δυνητικά μπορεί να συμβάλλει στην αμφισβήτηση ή την αναθεώρηση της υφιστάμενης τάξης των πραγμάτων, πολεμιέται σε οποιοδήποτε επίπεδο και με όλα τα μέσα.
Δεν αντέχουν οι κάθε είδους «ευνοημένοι» του συστήματος μια «άλλη» οπτική σε οτιδήποτε – η περίπτωση της «ρωσικής πρωτοπορίας» που λέγαμε - γιατί απλά φοβούνται ότι αν το πουλόβερ αρχίζει να ξηλώνεται από κάπου, τελικά κινδυνεύουν να χάσουν όλα όσα τόσο απλόχερα αυτό τους προσφέρει.
Έτσι οτιδήποτε νέο στο χώρο του πολιτισμού, στην κοινωνία, στην οικονομία και όπου αλλού τρομάζει τους απανταχού οπαδούς της αδράνειας και το πολεμούν. Έτσι λχ αν πάμε στην οικονομία – πιο επίκαιρο θέμα δε μπορώ να φανταστώ - θα τους ακούσουμε να λένε ότι θα πρέπει να κάνουμε όποια θυσία και αν απαιτηθεί, προκειμένου να επανέλθει το κλασσικό και δοκιμασμένο κατ’ αυτούς αναπτυξιακό μοντέλο. Οποιαδήποτε «νέα ματιά» είναι από ανόητη έως προδοσία. Να επανέλθει δηλαδή το κατά την κρίση τους δοκιμασμένο αναπτυξιακό μοντέλο, αλλά αν από αυτό όλοι εμείς δεν έχουμε να κερδίσουμε τίποτα παρά μόνο αυτοί και πάλι, σιγά το πράγμα. «Το μοναστήρι να ‘ναι καλά, και από καλογήρους, χίλιους» θα σκέφτονται κοιτάζοντας μας …
Βέβαια για να είμαστε ακριβοδίκαιοι θα πρέπει να πούμε ότι για να στραβώσει τόσο το πράγμα, βάλαμε και εμείς το χεράκι μας. Εθισμένοι σε μια πλαστή ευμάρεια ξεχάσαμε να δουλεύουμε και κυρίως να οραματιζόμαστε. Εναποθέσαμε το σήμερα αλλά κυρίως το αύριο, στους κάθε είδους επαγγελματίες «…σώστες».
Εκεί λοιπόν πολιτισμός έχει να δώσει τη μεγάλη του μάχη. Να μας κάνει με τον τρόπο του, να κοιτάξουμε τον κόσμο ως πρωταγωνιστές και όχι ως θεατές, έξω εφήμερα πανηγύρια. Να δούμε και να πιστέψουμε ότι υπάρχει και άλλη οπτική, ένας άλλος δρόμος να βαδίσουμε.
Να έχουμε τη γενναιότητα να αλλάξουμε και εμείς και να μην βάζουμε στην κλίνη του Προκρούστη τα πάντα εκτός από τον εαυτό μας. Να πούμε «όχι ευχαριστώ» σε όλους αυτούς που με σκοπιμότητα μας οδήγησαν εδώ που είμαστε και τώρα έχουν το θράσος να μας λένε ότι μπορούν να μας οδηγήσουν σε ένα ιδανικό αύριο.
Να θυσιάσουμε επιτέλους κάτι για να έχουμε την προσδοκία να κερδίσουμε το κάτι παραπάνω.
Σημείωση : Επειδή ζούμε την εποχή των παρεξηγήσεων να διευκρινίσω ότι η κριτική μου στην ιδέα περί Ζάλογγου, εδράζεται στο γεγονός ότι αυτό μπορεί να μας συγκινεί ως Έλληνες, αλλά η απήχηση του σε ένα διεθνές επίπεδο είναι αναλογικά μικρή και ασφαλώς ένα ιστορικό γεγονός δε μπορεί να υποκαταστήσει ένα καλλιτεχνικό δρώμενο. Σημασία έχει να γνωρίζουμε πάντα σε ποιους απευθυνόμαστε, τι είναι αυτό που τους ενδιαφέρει και τι θέλουμε από αυτούς.
