Της Χρύσας Μπέκα, Ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας
Ένα μικρό παιδί ήθελε να παίξει στην παραλία με την άμμο.
Η μητέρα του, είπε ‘’Όχι! Η άμμος είναι υγρή και θα λερώσεις τα ρούχα σου!’’
Υστέρα το παιδί, ήθελε να πάει κοντά στη θάλασσα.
Η μητέρα είπε ‘’Όχι, αποκλείεται! Γλιστράει και μπορεί να πέσεις!’’
Έπειτα, το παιδί ήθελε να τρέξει στο δρόμο και η μητέρα του είπε ‘’Όχι! Μπορεί να χαθείς στο κόσμο!’’
Κατόπιν το παιδί ζήτησε παγωτό, γιατί κάποιος πουλούσε εκεί κοντά.
Η μητέρα είπε ‘’Όχι! Γιατί πάντα δημιουργεί προβλήματα στο λαιμό και είναι κακό για την υγεία!’’
Κι ύστερα είπε η μητέρα σε κάποιον που στέκονταν εκεί κοντά ‘’Έχεις ξαναδεί πιο νευρωτικό παιδί;!’
Osho
«Θάρρος - Η χαρά
του να ζεις επικίνδυνα»
Ερχόμαστε στη ζωή με πρωταρχικό στόχο να είμαστε ο εαυτός μας και να συναντήσουμε ένα κοινωνικό περιβάλλον που θα αποδεχθεί και θα ενθαρρύνει την ανάγκη να «είμαι» αυτό που ακριβώς είμαι, με τις ικανότητες και τους περιορισμούς μου.
Ωστόσο, από νωρίς αντιλαμβανόμαστε ότι όταν αρχίζουμε να είμαστε ο εαυτός μας, αναστατώνουμε τους ενήλικους, επειδή οι επιθυμίες και οι συμπεριφορές μας δεν ταιριάζουν με τις δικές τους προσδοκίες. Συνειδητοποιούμε, λοιπόν, ότι το να ακολουθούμε την έμφυτη τάση μας για εξερεύνηση και δημιουργικότητα είναι κατακριτέο.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί γονείς, αντί να ενθαρρύνουν τα παιδιά ν’ ανακαλύψουν ποια είναι, αναλώνονται στο να τα «διδάξουν» ποια θα έπρεπε να είναι,. Η επίγνωση ότι η ελευθερία της έκφρασης καταλύεται, είναι οδυνηρή και έχει ως φυσικό επακόλουθο τις εκρήξεις θυμού που αποτελούν ένδειξη του πόνου απόρριψης Πρόκειται για τη φάση που συνήθως ονομάζουμε «κρίση της παιδικής ηλικίας» και «κρίσεις της εφηβείας». Η απαγόρευση του να είμαι ο εαυτός μου γεννά την επανάσταση και την αντίσταση στις καθιερωμένες αρχές που, συνήθως, καθρεφτίζονται στο πρόσωπο των γονέων. Με άλλα λόγια, αισθάνομαι ότι απορρίπτεις αυτό που είμαι, θυμώνω, αντεπιτίθεμαι και σε τιμωρώ για τον πόνο που μου προκάλεσες, απορρίπτοντας όλα εκείνα που εσύ, ως γονέας, πρεσβεύεις.
Όταν τα παιδιά εκείνα φτάνουν στην ενηλικίωση, διαπιστώνουν πόσο μάταιος είναι ο αγώνας για άνευ όρων αποδοχή και προσπαθούν να θάψουν όλο αυτό τον εσωτερικό πόνο δημιουργώντας ένα προσωπείο, μια καινούρια ταυτότητα με στόχο να προστατέψουν τον εαυτό τους από το ενδεχόμενο μιας νέας απόρριψης. Αυτή η persona είναι μια άμυνα, η θωράκιση από τον πόνο μη αποδοχής και η απόπειρα να μην απογοητεύσουμε τους άλλους.
Ωστόσο, το γεγονός ότι τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές που κρίθηκαν ως μη αποδεκτές, συνειδητά, δεν επαναλαμβάνονται, δεν σημαίνει ότι παύουν και να υπάρχουν. Απλώς, απωθούνται στο ασυνείδητο και εξακολουθούν να λειτουργούν σε υπερτονική μορφή. Οι κρυφές επιθυμίες ή ανάγκες έρχονται σε σύγκρουση με τη συνείδηση και δημιουργούν μια εσωτερική διαμάχη που εξωτερικά μεταφράζεται ως νευρωτικό άγχος, το οποίο στην ουσία αντιπροσωπεύει τους φόβους και τις απογοητεύσεις της παιδικής ηλικίας.
Αυτό που ονομάζουμε νεύρωση είναι όλες οι ματαιώσεις και ο ψυχικός πόνος που έχει τις ρίζες του στην ιστορία των παιδικών χρόνων του ατόμου και που εξακολουθεί να διατηρείται σε λανθάνουσα μορφή στον ενήλικα. Το νευρωτικό άτομο εμφανίζει έντονο άγχος και έχει την τάση να λειτουργεί περισσότερο συναισθηματικά, παρά με βάση τη λογική επεξεργασία των δεδομένων. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζει φόβους, ψυχαναγκασμούς, εμμονές και άγχη που προκύπτουν από τη συνεχή αρνητική θεώρηση του μέλλοντος. Πρόκειται για στάση ζωής που διδάσκεται από το πρώτο περιβάλλον με το οποίο έρχεται σε επαφή το παιδί, δηλ. την οικογένεια, η οποία αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία όλων των μετέπειτα κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, καθώς μεταδίδει τα πρώτα μηνύματα, τις αξίες και τη γενικότερη τοποθέτηση στη ζωή. Νευρωτικοί γονείς πιθανώς θα γαλουχήσουν παιδιά με νευρωτικές συμπεριφορές. Όπως φαίνεται και στο παράδειγμα της ιστορίας. Η μητέρα βλέπει τον αυθορμητισμό και την έμφυτη τάση για εξερεύνηση του παιδιού της μέσα από το πρίσμα της δικής της νεύρωσης και αξιολογεί την φυσιολογική συμπεριφορά του, ως νευρωτική. Οι προσωπικές τις φοβίες λειτουργούν παραμορφωτικά στην αντίληψή της με συνέπεια να καταπνίγει τις φυσιολογικές ανάγκες του παιδιού της και να διδάσκει τις δικές της νευρωτικές εκδηλώσεις, διαιωνίζοντας την δική της νεύρωση και στην επόμενη γενιά.
