Γράφει ο Μιχάλης Μπούργος, Σύμβουλος Αναπτυξιακού - Χωρικού Σχεδιασμού
Στο προηγούμενο άρθρο μου που δημοσιεύτηκε στο φύλλο της Τρίτης 14 Μαρτίου 2017, παρουσιάστηκε συνοπτικά το αρχικό στάδιο αλληλεπίδρασης των πολιτών με τα προγράμματα ΕΣΠΑ. Έγινε αναφορά στην επεξεργασία και τη λήψη της απόφασης για συμμετοχή οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου στην αξιοποίηση των αναπτυξιακών χρηματοδοτήσεων, μία σημαντική διαδικασία, καθώς σε αυτό ξεκινά ουσιαστικά η επεξεργασία και η ωρίμανση της επιχειρηματικής ιδέας.
Ωστόσο, η ιδέα αυτή θα αποκτήσει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, στόχους, προτεραιότητες, υποστηρικτικά χρηματοδοτικά εργαλεία και θα διασυνδεθεί με υποδομές, διαδικασίες και χρονοδιαγράμματα υλοποίησης στο επόμενο «Στάδιο Β», αυτό της «τεκμηρίωσης και της συγγραφής του Επιχειρηματικού Σχεδίου για συμμετοχή σε Πρόγραμμα».
Τις περισσότερες φορές το Στάδιο αυτό ξεκινά μετά τη δημοσιοποίηση των «Οδηγών» συγκεκριμένου Προγράμματος, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο. Σύνθετα επιχειρηματικά σχέδια και έργα καινοτομίας σκόπιμο είναι να ξεκινούν το σχεδιασμό τους νωρίτερα, ώστε να αποδειχτεί επαρκής ο περιορισμένος χρόνος που είναι διαθέσιμος στους ενδιαφερόμενους από την ημέρα δημοσίευσης του Προγράμματος μέχρι και την καταλυτική ημερομηνία εκδήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή σε αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, το Επιχειρηματικό Σχέδιο οφείλει να προσαρμόζεται σε τυποποιημένη φόρμα, που συμπεριλαμβάνεται στο υλικό κάθε Προγράμματος και Δράσης, καθώς και στις προτεραιότητες, τους στόχους και τις αξιολογήσεις που αυτό προβλέπει.
Αναλυτικότερα, για να γνωρίζει κάποιος με σιγουριά αν μπορεί να αξιοποιήσει τις ενισχύσεις ενός Προγράμματος και τι χρειάζεται να κάνει για αυτό, είναι απαραίτητο να έχει δημοσιευτεί νωρίτερα η σχετική «Πρόσκληση» από τον αρμόδιο Φορέα. Από την ημερομηνία της δημοσίευσης παρέχεται συγκεκριμένο διάστημα ορισμένων βδομάδων –ακολουθεί και παράταση- στο οποίο ο Ενδιαφερόμενος μπορεί να συγκεντρώσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά, να εξειδικεύσει το οικονομικό αντικείμενο της πρότασής του και να τεκμηριώσει συγκεκριμένα δεδομένα και στρατηγικές του Σχεδίου του. Τελικά, καταστρώνεται ένα συγκεκριμένο Επιχειρηματικό Σχέδιο, το οποίο πρακτικά και ενισχύεται.
Όπως έχει τονιστεί και στο προηγούμενο άρθρο, στο στάδιο που προηγείται της υποβολής, ο υποψήφιος μπορεί και πρέπει να ελέγξει αν ο ίδιος καλύπτει τις προϋποθέσεις και αν το πρόγραμμα υποστηρίζει ουσιαστικά τις προτεραιότητες του σχεδιασμού του. Να εκτιμήσει προσωπικά τα θετικά και αρνητικά του προγράμματος που τον αφορούν, τις πραγματικές ανάγκες του που είναι σκόπιμο να υποστηρίξει, τις κρίσιμες επενδύσεις που θα λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά, καθώς και τον προσδιορισμό, την ταξινόμηση των προμηθειών, υπηρεσιών και τον εξοπλισμό που θα προμηθευτεί.
Ως προς τις επιλέξιμες δαπάνες, να σημειωθεί ότι ο ΦΠΑ, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν είναι επιλέξιμος και πρέπει να πληρωθεί άμεσα, από τον ίδιο το Δικαιούχο. Ωστόσο, πρακτικά του επιστρέφεται από την εκκαθάριση. Μπορεί να γίνει επιλέξιμη δαπάνη μόνο όταν δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να εξαιρεθεί από τα έξοδα της δραστηριότητας.
Μεγάλη προσοχή χρειάζονται οι «Κρυφές Δαπάνες»: Διαφήμιση-Προβολή, Τεχνογνωσία, Διαχείριση Πελατολογίου, Υπηρεσίες Γραμματείας, κ.α. Συχνά δεν λαμβάνονται υπόψη από τους δικαιούχους των προγραμμάτων και δεν συνυπολογίζονται στο Σχέδιό τους, αν και είναι υπηρεσίες που θα αναγκαστούν να κοστολογήσουν στη φάση της λειτουργίας τους. Αποτέλεσμα: χάνουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν και για αυτές.
Γενικότερα, τα Πρόγραμμα αυτά χρηματοδοτούν ένα ποσοστό του συνολικού Σχεδίου. Ως αρχικό κεφάλαιο -ακόμα και στις περιπτώσεις που η δημόσια χρηματοδότηση φτάνει το 100%- θα πρέπει να έχει εξασφαλιστεί το κεφάλαιο κίνησης, της τάξης του 10-30% της συνολικής δαπάνης, μέχρι την εκταμίευση των δόσεων της επιδότησης και εκκαθάρισης του σχετικού ΦΠΑ.
Για την σύνταξη της πρότασης χρειάζεται να λαμβάνονται υπόψη τα κριτήρια αξιολόγησης για να εξασφαλίζεται η μεγαλύτερη δυνατή βαθμολογία.
Ο σχεδιασμός ενισχύει ιδιαίτερα τις συνέργειες επιχειρήσεων μεταξύ τους, δομών της Κοινωνικής – Αλληλέγγυας Οικονομίας, καθώς και συνεργασίες φορέων της έρευνας και της διοίκησης μαζί τους. Αντίθετα, δεν χρηματοδοτούνται πτωχευμένες επιχειρήσεις και η απασχόληση συζύγων και πρώτου – δεύτερου βαθμού συγγενών.
Στις περισσότερες περιπτώσεις πλέον οι προτάσεις ένταξης κατατίθενται μόνο ηλεκτρονικά, και ο «Φυσικός Φάκελος» με τα δικαιολογητικά υποβάλλεται μετά την έγκριση της ένταξης.
Τι ακριβώς συμβαίνει μετά; Στο επόμενο άρθρο, για το Στάδιο Γ, με την «Εφαρμογή του Σχεδίου», που προϋποθέτει νωρίτερα τη θετική αξιολόγησή του.
