Της Χρύσας Μπέκα, Ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας
Η συμπόνια προς τον εαυτό είναι προϋπόθεση για την προσωπική ευτυχία. «Συμπονώ» τον εαυτό μου σημαίνει κατανοώ και αποδέχομαι τα επώδυνα συναισθήματά μου, συγχωρώ τον εαυτό μου για τις αποτυχίες του και διατηρώ την αίσθηση της εσωτερικής αξίας, ακόμη και όταν έχω κάνει λάθος ή επικρίνομαι έντονα για τις επιλογές μου. Η συμπόνια για τον εαυτό είναι παρόμοια με την συμπόνια που δείχνουμε στους άλλους, δηλ τη ευγένεια και την φροντίδα που θα δείχναμε σε ένα φίλο, αν αναγνωρίζαμε ότι βιώνει μια δύσκολη εμπειρία. Θα τον παρηγορούσαμε, αν πονούσε, θα τον συγχωρούσαμε, αν είχε πραγματικά μετανιώσει για κάποια λάθος ενέργεια, θα αποδεχόμασταν το γεγονός ότι δεν είναι τέλειος και θα αγκαλιάζαμε τις αδυναμίες του ως κομμάτι της συνολικής του εικόνας που δεν αμαυρώνει όλες τις υπόλοιπες θετικές πτυχές του. Με τον ίδιο τρόπο θα έπρεπε να διαχειριζόμασταν τις εσωτερικές μας κρίσεις. Ως κομμάτι της ανθρώπινης φύσης μας που θα συναντήσει στο δρόμο της απογοητεύσεις, απώλειες, λανθασμένες επιλογές και πραγματικότητες που θα επιβεβαιώσουν ότι οι ικανότητες και οι δυνάμεις μας είναι λιγότερες από αυτές που φανταζόμασταν ή επιθυμούσαμε. Αυτές οι συνθήκες είναι ανθρώπινες που σημαίνει ότι όλοι κάποια στιγμή της ζωής μας θα κληθούμε να τις διαχειριστούμε και θα ήταν περισσότερο χρήσιμο να τις αποδεχθούμε, αντί να σπαταλάμε την ενέργειά μας για να τις πολεμήσουμε.
Η συμπόνια προς τον εαυτό δεν θα πρέπει να συγχέεται με τον εγωισμό, τον ναρκισσισμό ή την έπαρση. Αποτελεί πράξη σεβασμού και αποδοχής της ανθρώπινης φύσης που είναι τέλεια ατελής. Αυτό σημαίνει την παραδοχή ότι όλοι έχουμε αδυναμίες και ατέλειες οι οποίες όμως δεν επισκιάζουν την αξία της μοναδικότητάς μας. Η συμπόνια προς τον εαυτό είναι ένα κράμα τριών παραγόντων που αλληλεπιδρούν:
•Την ευγένεια προς τον εαυτό, δηλ. την ζεστασιά και την αποδοχή του εαυτού μας, όταν αποτυγχάνει ή νιώθει ανεπαρκής, που αντιμάχεται την αυστηρή αυτοκριτική ή την άρνηση των γεγονότων που μας κάνουν να νιώθουμε ευάλωτοι.
•Την αποδοχή της ανθρώπινης φύσης δηλ. τη συνειδητοποίηση ότι οι αποτυχίες και οι ατέλειες είναι κομμάτια της ανθρώπινης εμπειρίας που βιώνονται κατά καιρούς από όλους και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν σταθμοί ζωής που προσφέρουν νέα μαθήματα.
•Την ενσυνειδητότητα δηλ. εστίαση της προσοχής μας στο παρόν και την παρατήρηση του τι συμβαίνει στο «εδώ και τώρα», χωρίς κριτική ή ανάλυση. Είμαστε παρατηρητές της εμπειρίας μας και αποδεχόμαστε τα συναισθήματά μας, χωρίς να προσπαθούμε να τα αλλάξουμε ή να τα πνίξουμε μέσα στη σιωπή.
Η συμπόνια προς τον εαυτό προϋποθέτει ότι αναγνωρίζω τον πόνο μου, δεν τον κρύβω από φόβο ή ντροπή, ούτε τον αρνούμαι προσπαθώντας να ενισχύσω το προσωπείο του άτρωτου. Είναι η συνειδητή επιλογή να προσφέρω στον εαυτό μου φροντίδα και σεβασμό και απαιτεί εφαρμογή σε όλες τις στιγμές της καθημερινότητας. Η αγάπη προς τον εαυτό είναι πράξη. Υπάρχει κάθε φορά που διατηρώ σχέσεις σεβασμού με τους άλλους, που πιστεύω στον εαυτό μου, που νικώ τους φόβους μου και τολμώ να κυνηγώ τα όνειρά μου. Σημαίνει να αγαπώ τον εαυτό μου δίχως όρους και να αγκαλιάζω τις αδυναμίες μου, χωρίς να χάνω την αίσθηση της συνολικής αξίας μου. Να εκτιμώ αυτό που είμαι και να απαιτώ όσα μου αναλογούν, χωρίς ενοχές. Να εμπιστεύομαι το ένστικτό μου και να ακολουθώ την καθοδήγησή του, χωρίς να επιτρέπω στην κριτική να γίνει εμπόδιο στο μονοπάτι μου. Να παίρνω την ευθύνη των επιλογών μου, χωρίς να έχω την ανάγκη της επιβεβαίωσης από τους άλλους. Να δίνω χώρο στην έμφυτη δημιουργικότητά μου και να έχω τη δύναμη να θεραπεύω τα τρωτά μου σημεία, χωρίς να απολογούμαι για την ύπαρξή τους. Απλώς, να επιθυμώ συνεχώς να μεταμορφώνομαι στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου, αναγνωρίζοντας τις ατέλειες μου ως κομμάτια που συνθέτουν την ξεχωριστή ταυτότητά μου.
