Τα Συμόγιορτα Οι Προλήψεις – Το Κουρμπάνι *Του Μάκη Δημητράκη

Τα Συμόγιορτα Οι Προλήψεις – Το Κουρμπάνι *Του Μάκη Δημητράκη

Ο Φεβρουάριος αρχίζει με τρεις συνεχόμενες γιορτές, τα Συμόγιορτα, όπως τις ονομάζει ο λαός. Την πρώτη του μήνα του Αγίου Τρύφωνα, την επομένη της Υπαπαντής και στις τρεις του Αγίου Συμεών.

Ο Άγιος Τρύφων (Τρύφος, Τρύφωνας) προστατεύει τους αγρούς και ιδιαίτερα τα αμπέλια από τα τρωκτικά, τις κάμπιες, τα σκουλήκια, τις ακρίδες κ.ά. Ο Άγιος συνδέεται με τα αμπέλια και το κρασί γιατί καταγόταν από τη Λάμψακο της Φρυγίας, μιας περιοχής που ήταν από τους μεγαλύτερους αμπελότοπους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Οι αμπελουργοί αλλά και οι σταφιδοπαραγωγοί και οι άλλοι αγρότες αποφεύγουν αυστηρά να μπαίνουν στο αμπέλι ανήμερα της γιορτής του Αγίου για να κλαδέψουν. Αντίθετα εκκλησιάζονται ομαδικά και ραντίζουν τα αμπέλια και τα χωράφια τους με τον αγιασμό που τελείται στους ναούς.

Στην εικονογραφία του ο Αγ. Τρύφωνας, που είναι πολιούχος της Νίκαιας της Βιθυνίας, παριστάνεται με κλαδευτήρι στο χέρι ενώ στο βάθος της εικόνας υπάρχει κάποιος γεωργός που τιμωρήθηκε (του κόπηκε η μύτη) επειδή δεν τήρησε την αργία της γιορτής.

Το ελληνικό όνομα του Αγίου, που κατά το συναξάρι του ήταν φτωχός χηνοβοσκός, συσχετίζεται με τη λέξη «Τρυφερός» και στη Δυτική Μακεδονία θεωρείται προστάτης και του τριφυλλιού που καλλιεργούν για ζωοτροφή γι’ αυτό και τον αποκαλούν Άγιο Τρίφυλλα (Βλάστη).

Οι καταγόμενοι από τους πλούσιους αμπελότοπους της Ανατολικής Ρωμυλίας, ανήμερα της γιορτής, πραγματοποιούν την εντυπωσιακή τελετουργία του Κουρπανιού. Αυτό είναι αιματηρή θυσία ζώου προς τιμήν του Αγίου, προκειμένου να ευλογήσει την ανάπτυξη και παραγωγή των αμπελιών. Το ζώο που θυσιάζεται μαγειρεύεται και προσφέρεται στους πιστούς, αφού «ευλογηθεί» από τον ιερέα. Ακολουθεί γλέντι με παραδοσιακά όργανα και χορευτικά συγκροτήματα.

Το έθιμο διατηρείται κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα όπως στη Γουμένισα Κιλκίς, Νέα Αγχίαλο Θεσσαλονίκης και στην Ημαθία στον Τρίλοφο, Στενήμαχο και Αγία Βαρβάρα όπου λειτουργούν και τα εξωκλήσια τα αφιερωμένα στον Άγιο Τρύφωνα.

Η δεύτερη γιορτή είναι της Παναγίας της Υπαπαντής που λαϊκά λέγεται Παπαντή, Υπακοή, Αποπαντή ενώ στην Καππαδοκία ονομάζονταν «Αγκάλη Συμεών». Στην Κρήτη ανήμερα της γιορτής αργούν και γιορτάζουν οι μυλωνάδες γι’ αυτό ονομάζεται η Παναγία η Μυλιαργούσα.

Η λέξη Υπαπαντή προέρχεται από το από + απαντώ = προϋπαντώ άρα Υπαπαντή είναι η προϋπάντηση. Η γιορτή θεωρείται και Δεσποτική (αφορά τον Κύριο) αλλά και Θεομητορική (αφορά τη Θεοτόκο).

Είναι γνωστό το ιστορικό της εορτής και μας το αφηγείται ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Σαράντα ημέρες μετά τη γέννηση του βρέφους – σύμφωνα με το μωσαϊκό νόμο – το πρωτότοκο παιδί κάθε οικογένειας έπρεπε να αφιερωθεί στο Θεό και συγχρόνως οι γονείς να προσφέρουν μια μικρή θυσία. Έτσι έγινε και με τον Ιωσήφ και τη Μαρία που πήγαν στα Ιεροσόλυμα και στο Ναό τους προϋπάντησε (υποδέχθηκε) ο υπερήλικας πρεσβύτης (ιερέας) Συμεών, φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα.

Στην αρχή η Υπαπαντή γιορταζόταν στις 14 Φεβρουαρίου και ήταν μικρή γιορτή. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός την ανήγαγε σε Δεσποτική και από το 542 μ.Χ. επέβαλε να γιορτάζεται στις 2 του μήνα σε όλη την αυτοκρατορία.

Εποχικά η γιορτή της Υπαπαντής ανήκει στις γεωργικές γιορτές που τις προσέχουν και τις σέβονται οι αγρότες. Εύχονται καλή βλάστηση και τηρούν την αργία με αυστηρότητα για να μη πέσει χαλάζι. Καθώς αλλάζει ο καιρός οι άνθρωποι προβλέπουν τις μεταβολές για τις επόμενες μέρες. Χαρακτηριστικές είναι και οι παροιμιακές εκφράσεις «Καλοκαιριά της Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας» και «ό,τι καιρό κάνει της Υπαπαντής θα κάμει σαράντα μέρες».

Στις 3 Φεβρουαρίου είναι του Αγίου Συμεών (Αϊ-Συμιού) που έδωσε και την ονομασία «Συμόγιορτα». Ο Άγιος Συμεών ο Θεοδόχος (σήκωσε στα χέρια του τον Χριστό) θεωρείται ο τελευταίος Άγιος της Π. Διαθήκης και ο πρώτος της Καινής.

Τη μνήμη του Αγίου τιμούν ιδιαίτερα οι έγκυες γυναίκες για να μη «σημαδευτεί» το βρέφος. Δεν κόβουνε τίποτε με το μαχαίρι, ούτε ψαλίδι ανοίγει, ούτε ξύλα κόβουν με το τσεκούρι. Την παραμονή της γιορτής οι έγκυες πριν κοιμηθούν βγάζουν τα ρούχα ανάποδα και προς τα πίσω ώστε αν άθελά τους κάτι δεν πάει καλά, το σημάδι στο μωρό να βγει στο πίσω μέρος (πλάτη) για να μη φαίνεται.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ειδική συνεδρίαση  Λογοδοσίας της Δημοτικής Αρχής Νάουσας

Ειδική συνεδρίαση Λογοδοσίας της Δημοτικής Αρχής...

Ειδική δημόσια συνεδρίαση λογοδοσίας της Δημοτικής...

Νέα συνεδρίαση σήμερα του Δημοτικού Συμβουλίου Αλεξάνδρειας

Νέα συνεδρίαση σήμερα του Δημοτικού Συμβουλίου...

Τακτική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου...

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΝΕΑ  ΤΟΠΟΣΗΜΑ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΝΕΑ ΤΟΠΟΣΗΜΑ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Του Δημήτρη ΠυρινούΔρ ΙστορίαςΤα δημόσια πάρκα και...

Παράταση υποβολής δηλώσεων καθαρισμού οικοπέδων στην  πλατφόρμα akatharista.apps.gov.gr

Παράταση υποβολής δηλώσεων καθαρισμού οικοπέδων στην ...

Η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Καθαριότητας του Δήμου...

Για την φορολογική λειτουργία Φαρμακείου, ενημερώθηκαν  οι φαρμακοποιοί της Ημαθίας

Για την φορολογική λειτουργία Φαρμακείου,...

Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Ημαθίας, συνεχίζοντας τη...

Με λαμπρότητα κορυφώθηκαν οι εκδηλώσεις  για την 203η Επέτειο του Ολοκαυτώματος της Νάουσας

Με λαμπρότητα κορυφώθηκαν οι εκδηλώσεις για την 203η...

Με την πρέπουσα λαμπρότητα και σε κλίμα βαθιάς...

Μεταφορά ημέρας της  Λαϊκής Αγοράς Επισκοπής

Μεταφορά ημέρας της Λαϊκής Αγοράς Επισκοπής

Μεταφέρεται η Λαϊκή Αγορά της ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ Νάουσας από...

Επίσκεψη του ΚΔΑΠ Νάουσας  στο παραδοσιακό σπίτι του Νίκου Δραγουμάνου

Επίσκεψη του ΚΔΑΠ Νάουσας στο παραδοσιακό σπίτι του...

Ένα όμορφο πρωινό γεμάτο ιστορία και μνήμες από τα...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ # ΝΕΑ

Σχετικά άρθρα

Η είδηση της αιφνίδιας απώλειας του 66χρονου ηλεκτρολόγου Γιώργου Κουτσιώνη, το πρωί της Τετάρτης (29/5/2024), σκόρπισε θλίψη στην κοινωνία της Βέροιας.  Ο Γιώργος Κουτσιώνης υπήρξε άριστος επαγγελματίας και...

Θανατηφόρο τροχαίο σημειώθηκε σήμερα, πρωί Δευτέρας 1 Απριλίου, λίγο πριν τις 10.00, στην Πατρίδα Βέροιας, όταν  ΙΧ αυτοκίνητο που κινούνταν απο Βέροια προς Νάουσα , ξέφυγε απο τον έλεγχο, πέρασε στο αντίθετο...

Από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Καθαριότητας και Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Βέροιας, ανακοινώνεται ότι επικαιροποιήθηκε από την ΕΜΥ, το έκτακτο δελτίο επιδείνωσης καιρού, το οποίο για την περιοχή μας,...

Ο χαρακτηριστικός ήχος και το προειδοποιητικό μήνυμα από το 112 ελήφθη πριν λίγο(απόγευμα Δευτέρας 04/9) από τους κατοίκους σε όλη την Ημαθία. Το «καμπανάκι» από την Πολιτική Προστασία χτύπησε λόγω της...