Α΄ μέρος
Θυμάμαι τα πολεμικά έργα που βλέπαμε μετά τον Β. Παγκόσμιο Πόλεμο με τους βομβαρδισμούς και τις καταστροφές που προκαλούσαν. Πρόσεξα ότι οι αντίπαλοι στρατηγοί φρόντιζαν να μαθαίνουν για τη ζωή και τις στρατιωτικές ικανότητες του αντίπαλου στρατηγού. Ακόμα και οι καθημερινές συνήθειες του αντιπάλου θα έπαιζαν κάποιο ρόλο στα πολεμικά σχέδια κατά τις εκτιμήσεις τους. Δεν μπορώ να ξέρω αν αυτό ανήκει στα ενδιαφέροντα του δικού μας στρατού. Πάντως ένα είναι βέβαιο ότι για το δήμιο του Ελληνισμού ,το Μουσταφά Ριζά, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, γνωστού ως Κεμάλ Ατατούρκ. Δεν βρήκα κάποιο βιβλίο που να γράφει με λεπτομέρειες για τη ζωή και τη σταδιοδρομία του. Έχω ένα μεταφρασμένο στα ελληνικά από το Συμεών Σολταρίδη που κυκλοφόρησε το 1995 από τις εκδόσεις « ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ.» Το βιβλίο περιέχει ομιλίες και η έκδοσή του έγινε από το Ίδρυμα Τουρκικής Γλώσσας. Βέβαια όλοι οι Έλληνες συγγραφείς που ασχολήθηκαν με τη Μικρασιατική Καταστροφή και με την προσφυγιά κάνουν εκτενή αναφορά.
Το 1935 εκδόθηκε η επίσημη «Ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας» στην οποία γίνεται λόγος για τον Κεμάλ. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ριζά. Ο καθηγητής στρατιωτικής σχολής της Θεσσαλονίκης για να τον τιμήσει του έδωσε το δικό του όνομα Μουσταφά που σημαίνει :ώριμος, τέλειος. Με το δεύτερο Ατατούρκ( πατέρας των Τούρκων) το 1923, το οποίο έλαβε ως επίθετο. αναβαθμίστηκε για τη σωτηρία της πατρίδας του, Πατέρας του ήταν ο Αλί Ριζά ενώ μητέρα του η ζουμπεϋντέ. Την χρονολογία της γεννήσεώς του δεν την γνώριζε ούτε και ο ίδιος. Από την αδερφή του (Makboyle) έγινε γνωστό ότι γεννήθηκε το 1880. Τόπος της καταγωγής του λανθασμένα φέρεται η Θεσσαλονίκη. Ο κ. Χ. Τσιρκινίδης πιστεύει ότι γεννήθηκε σε κάποιο χωριό του Λαγκαδά- Θεσσαλονίκης. Ο Κεμάλ συνέχισε τις στρατιωτικές του σπουδές στο Μοναστήρι και στη Κωνσταντινούπολη και το 1905 αποφοίτησε με το βαθμό του Λοχαγού. Η στρατιωτική του σταδιοδρομία αρχίζει από την τοποθέτησή του στη Δαμασκό. Στην προσπάθειά του να σώσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία από την οικονομική κατάρρευση ίδρυσε μαζί με κάποιους φίλους του τη μυστική οργάνωση με την ονομασία Bartan ve Hurrijet που σημαίνει ( Πατρίδα και Ελευθερία), Ύστερα από 2 χρόνια περίπου, τον Οκτώβριο του 1907, μετατίθεται στο επιτελείο του Γ ΄ Σώματος Στρατού ,που είχε την έδρα του στη Θεσσαλονίκη. Εκείνη την εποχή εκεί γινόταν οι μυστικές συναντήσεις των αξιωματικών για την οργάνωση ΕΝΩΣΗ ΠΡΟΟΔΟΣ, κίνημα για το Σύνταγμα γνωστή ως κίνημα των Νεότουρκων, στις οποίες συμμετείχε και στις 29 Οκτωβρίου του ιδίου έτους έδωσε επίσημο όρκο και έγινε μέλος της. Η συνωμοτική αυτή οργάνωση εκδηλώθηκε το 1908 και δημιουργούσε τις υποψίες των Ελλήνων αξιωματικών(λοχαγών) οι οποίοι αντέδρασαν με την ίδρυση το επόμενο έτος 1909 στο Γουδί της Αθήνας την δική τους οργάνωση με την επωνυμία. ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ με αρχηγό το Συνταγματάρχη Ζορμπά.
Γρήγορα έρχεται σε αντίθεση με τους ηγέτες της επαναστατικής οργάνωσης, όπως τον Ενβέρ πασά, διότι ένιωθε τον εαυτό του παραμελημένο και διέκοψε προσωρινά την πολιτική του δραστηριότητα. Το 1911 μετατίθεται στο Γενικό Επιτελείο Στρατού στην Κωνσταντινούπολη . Την εποχή εκείνη οι Ιταλοί είχαν εισβάλει στην Τριπολίτιδα Αφρικής που τότε ανήκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία με το βαθμό του ταγματάρχη ως διοικητής των ανταρτικών μονάδων εναντίον των Ιταλών. Το 1912 με την έναρξη του Α Βαλκανικού πολέμου είχε νέα μετάθεση σε μονάδα της Καλλίπολης.
Το 1913 στάλθηκε στη Σόφια της Βουλγαρίας ως στρατιωτικός ακόλουθος. Εκεί προσπάθησε να αναπτύξει σχέσεις φιλίας της Τουρκίας με τη Βουλγαρία για να συμμετάσχουν στον επικείμενο πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας. Πίστευε ότι η Γερμανία θα κέρδιζε τον πόλεμο και θα αποκαθίσταντο οι εδαφικές απώλειες του Βαλκανικού πολέμου. Λέγεται ότι εκεί εξ αιτία της ερωτικής του αποτυχίας μίσησε τους χριστιανούς το οποίο μίσος θα διατηρήσει και θα εκφράσει στη διάρκεια του πολέμου.
Η φήμη του ως ικανού αξιωματικού δημιουργήθηκε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Με το βαθμό του συνταγματάρχη τοποθετήθηκε στη Μεραρχία η οποία ανάλαβε την υπεράσπιση της Καλλίπολης. (Φεβρουάριος-Αύγουστος του 1915). Εκεί οι στρατιωτικές δυνάμεις της Αγγλίας γνώρισαν την ήττα και την καταστροφή.
Το 1916 έλαβε μέρος στον πόλεμο του Καυκάσου και κατόρθωσε να ανακόψει την προέλαση του Ρωσικού στρατού.
Προς το τέλος του 1918 επειδή προέβλεπε την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας προέτρεψε το Σουλτάνο να διαλύσει την κυβέρνηση της τριανδρία των Νεότουρκων αλλά δεν τα κατάφερε. Έτσι την 29 Οκτωβρίου 1918,η Τουρκία στο λιμάνι του Μούδρου της Λήμνου θα υπογράψει την ταπεινωτική ήττα της με τους Άγγλους.
Σε ένα χρόνο περίπου θα αρχίσει το δράμα της Μ. Α. και του Πόντου.
Βιβλιογραφία
1. Έχω όπλο την αγχόνη, του Χ. Τσιρκινίδη από τις εκδόσεις Ερωδιός.
2. Μουσταφά Κεμάλ. Ιστορικά θέματα 28 Δεκ. του 2001.
3. Κεμάλ Ατατούρκ. Ομιλίες. Μετάφραση τους. Σολταρίδη.
Συνεχίζεται
