Διαβάζοντας την ιστορία του Μεγ. Αλεξάνδρου μέσα από τις σελίδες του υπέροχου βιβλίου που έγραψε ο απόστρατος συνταγματάρχης πεζικού Θεόδωρος Σαράντης, συναντάμε ένα πολύ ενδιαφέρον σημείο, που άπτεται και της επικαιρότητας, σχετικά με τις τιμές που απέδωσε ο Αλέξανδρος στον επιστήθιο φίλο του Ηφαιστίωνα που πέθανε στα Εκβάτανα το 324 π.Χ., λίγους μήνες πριν από το θάνατο του Αλεξάνδρου. Και λέμε άπτεται της επικαιρότητας, γιατί ήδη αμέσως μετά την άρτια επιστημονική ενημέρωση που έκανε η αρχαιολόγος κ. Περιστέρη, «ξεφύτρωσαν» ορισμένοι, αρκετοί στο εξωτερικό και ευτυχώς λιγότεροι στο εσωτερικό, που αμφισβήτησαν την αξία του μνημείου στο λόφο Καστά της Αμφίπολης και την τεκμηριωμένη εκδοχή ότι το μνημείο αυτό έγινε προς τιμή του Ηφαιστίωνα. Διαβάζουμε, λοιπόν, στο βιβλίο του Θεόδ. Σαράντη, για το πόσο μεγάλες τιμές έκανε ο Αλέξανδρος στον παιδικό του φίλο. Γράφει:
«Το μόνο που απέμενε να κάνει ο Αλέξανδρος, ήτο να αποδώσει τις πρέπουσες τιμές στη μνήμη του Ηφαιστίωνος, του ακριβού του φίλου. Οι θεωροί, που μόλις είχαν επιστρέψει από το μαντείο του Άμμωνος, έφεραν την απάντηση του Θεού, ότι ο Ηφαιστίων ημπορεί να τιμάται ως ήρως, όχι όμως και να λατρεύεται ως Θεός. Μετά από αυτό, ο Αλέξανδρος είχε διατάξει να προσφερθούν οι πρώτες θυσίες στον ήρωα Ηφαιστίωνα. Είχε επίσης διατάξει τον τοποτηρητή του επί των οικονομικών στην Αίγυπτο, τον Κλεομένη τον Ναυκρατίτη, να ανεγείρει εις μνήμη του Ηφαιστίωνος, δύο μεγαλοπρεπή ηρώα, το ένα μέσα στην πόλη της Αλεξανδρείας και το άλλο επί της νήσου Φάρος, η οποία στο εξής θα έφερε το όνομα του Ηφαιστίωνος. Τα ηρώα έπρεπε να είναι επιβλητικά σε διαστάσεις, αρίστης τέχνης και πολυτελή. Το όνομα τέλος του Ηφαιστίωνος έπρεπε υποχρεωτικώς να αναφέρεται σε όλα τα έγγραφα των συναλλαγών και τα συμβόλαια». Αξίζει ιδιαίτερα να επισημανθεί το τελευταίο που αναφέρεται και που συμβαδίζει με το ότι η επιγραφή που βρέθηκε αποτελεί τρόπο τινά «απόδειξη παραλαβής» των υλικών ή χρημάτων ανέγερσης του μνημείου της Αμφίπολης από μέρος του Αντιγόνου του «μονόφθαλμου» ή κατ’ άλλους του Αντιπάτρου του Ιόλλα (ΑΝΤ ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ ΗΦΑΙΣΤΙΩΝΟΣ αναγράφει η επιγραφή).
Όσο για το κόστος του οικοδομήματος που κατασκευάσθηκε στη Βαβυλώνα για την καύση του Ηφαιστίωνος, ο Θεόδ. Σαράντης γράφει:
«Η μεγάλη στιγμή για να τιμήσει ο Αλέξανδρος τη μνήμη του Ηφαιστίωνος είχε φθάσει. Το τεράστιο οικοδόμημα που είχε αναλάβει να κτίσει ο Δεινοκράτης, για να χρησιμοποιηθεί ως πυρά, ήτο έτοιμο. Επρόκειτο περί ενός μνημείου ύψους 60 και πλέον μέτρων, με πέντε ορόφους, επί της κορυφής του οποίου υπήρχαν αγάλματα των Σειρήνων, από τα οποία, κατά τη νεκρώσιμο τελετή, θα εξεπέμποντο ύμνοι και ψαλμοί. Για την ανέγερση του κολοσσιαίου, πλην όμως εφήμερου εκείνου κτίσματος, είχαν δαπανηθεί 12.000 τάλαντα, εκ των οποίων τα 2.000 τα είχαν προσφέρει οι φίλοι του εκλιπόντος, οι άρχοντες της περιοχής και οι πρέσβεις».
Μετά λοιπόν από αυτά που έκανε ο Αλέξανδρος στην Ανατολή, πώς να μην δεχθούμε ότι και το μνημείο της Αμφίπολης που θυμίζει και την Ανατολή και με την επιγραφή που βρέθηκε, είναι απολύτως πιθανό για να μην πούμε βέβαιο να έγινε προς τιμήν του Ηφαιστίωνα;
Τ.Π.