Πρόσφατα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθετήσαμε ένα ιδιαίτερα επικριτικό ψήφισμα για την Τουρκία, στο οποίο εκφράσαμε τον προβληματισμό μας για τη διαρκή οπισθοδρόμηση της γείτονος χώρας στη λειτουργία της Δημοκρατίας και στο σεβασμό των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η πραγματικότητα είναι πως τα τελευταία χρόνια η Τουρκία σέβεται όλο και λιγότερο τους δημοκρατικούς θεσμούς, αντιμετωπίζει προβλήματα στη λειτουργία της Δικαιοσύνης, δεν εφαρμόζει το Διεθνές Δίκαιο, δεν σέβεται τις σχέσεις καλής γειτονίας, προστατεύει όλο και λιγότερο τις θρησκευτικές ελευθερίες και δεν υπερασπίζεται στην πράξη τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Με λίγα λόγια δεν πληρεί τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, τα κριτήρια δηλαδή ένταξης στην ΕΕ. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι η Τουρκία όλα αυτά τα χρόνια έχει καταφέρει να κλείσει μόλις ένα από τα τριάντα τρία κεφάλαια της ενταξιακής πορείας.
Ζήτημα όμως υπάρχει και με τους βόρειους γείτονες μας στην πΓΔΜ.
Ενώ η Κομισιόν ζητάει να δοθεί ημερομηνία για την έναρξη διαπραγματεύσεων της πΓΔΜ με την ΕΕ είναι φανερό ότι ο προβληματισμός στο Ευρωκοινοβούλιο είναι διάχυτος.
Aν και η αντιπολίτευση επέστρεψε στα έδρανα του Κοινοβουλίου πριν από λίγο, γεννάται το ερώτημα: Λειτουργεί στην πΓΔΜ ο κοινοβουλευτισμός και η δημοκρατία;
Έπειτα έχουμε το πρόσφατο σκάνδαλο με τις τηλεφωνικές υποκλοπές στο οποίο εμπλέκεται στενός συγγενής του Γκρουεφσκι και η διερεύνηση του δεν έχει ακόμη φωτίσει σε βάθος το κίνητρο.
Και τρίτον - και πολύ σοβαρό - η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση αστάθειας, στο επίκεντρο μιας σύγκρουσης στην περιοχή, με την ύπαρξη στο έδαφος της ομάδων, που αν και αποτελούν στοιχείο της αλβανικής μειονότητας - της πολυπληθέστερης δηλαδή μειονότητας στη χώρα - στην πΓΔΜ , δρουν ως εξτρεμιστές ενώ την ίδια στιγμή στο Κοσσυφοπέδιο θάβονται με τιμές ηρώων.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι για να επέλθει η περίφημη σταθεροποίηση, είτε στην Τουρκία που θέλει να συμπεριφέρεται ως περιφερειακή “υπερδύναμη” σε μια άκρως ασταθή περιοχή, είτε στην πΓΔΜ που είναι εκ των πραγμάτων ασταθής για λόγους εθνολογικής σύνθεσης, αλλά και για λόγους πολιτικής κουλτούρας και λειτουργίας της Δημοκρατίας, θα πρέπει τα τηρηθούν πλήρως οι κανόνες που θέτει η ΕΕ στα υποψήφια μέλη της.
Είναι γνωστό ότι η ΕΕ δεν πρόκειται να κάνει διεύρυνση πριν το τέλος της θητείας του Jean Claude Juncker η οποία λήγει στο τέλος του 2019.
Είναι ξεκάθαρο ότι η Τουρκία και η πΓΔΜ θεωρούν πως η ΕΕ είναι ένα club ενίσχυσης προνομίων των κρατών - μελών της, χωρίς συγχρόνως να αντιλαμβάνονται ότι για να εισέλθεις σε αυτό το club πρέπει να πληρεί συγκεκριμένα κριτήρια και να τηρείς τους κανόνες του. Το στοίχημα για τις χώρες αυτές είναι αν μπορούν μέχρι το 2019, εκμεταλλευόμενες το χρόνο που έχουν μπροστά τους να βελτιώσουν τις συνθήκες λειτουργίας της Δημοκρατίας στο εσωτερικό τους και να έρθουν πιο κοντά στις αρχές και τις αξίες που διέπουν την ΕΕ.
Η Σερβία το έκανε , και η θεαματική της πρόοδος την κατατάσσει στην πρώτη γραμμή των χωρών που θα μπορούσαν να ενταχθούν στην ΕΕ μετά το 2019. Η πΓΔΜ και η Τουρκία δεν φαίνεται να ακολουθούν τον ίδιο δρόμο. Εάν δεν το πράξουν, κινδυνεύουν να μείνουν για δεκαετίες στον προθάλαμο της ΕΕ, χωρίς ποτέ να καταφέρουν να διασχίσουν την πόρτα.
*Η Μαρία Σπυράκη είναι Ευρωβουλευτής
της ΝΔ και του ΕΛΚ.
