Του Καθηγουμένου της Ι.Μονής Θεοτόκου
Καλλίπετρας Αρχιμ.Παλαμά Κυριλλίδη
Στο πρόσφατο φίλο της εφημερίδας ΛΑΟΣ (25-7-2015), ο σπουδαίος θεολόγος και πολύ αξιοσέβαστος μας κ. Παύλος Σαββίδης αναφέρθηκε στο εκκλησάκι που υπήρχε πίσω από την παλιά Ψαραγορά (όπως τη θυμούνται οι παλαιότεροι) ή αλλιώς Δημοτική Αγορά όπως είναι σήμερα γνωστή.
Το άρθρο του κ.Σαββίδη γράφτηκε εν αγνοία μας και πραγματικά μας εξέπληξε η ευαισθησία του πολύ αγαπητού μας “δασκάλου” (με την γενική έννοια) αφού με προσωπική του διάθεση ασχολήθηκε με το θέμα.
Σπεύδω να προσθέσω λίγες πληροφορίες που έχω κατά καιρούς συλλέξει από την τοποθέτησή μου στην ηγουμενία της Μονής Θεοτόκου Καλλίπετρας που σχετίζεται άμεσα με το εκκλησάκι αυτό.
Στο χώρο της Δημοτικής Αγοράς υπήρξε ένα μετόχι της Μονής Καλλίπετρας. Μεγάλο σε έκταση. Υπήρχε και ναός τουλάχιστον του 18ου αιώνα αφιερωμένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου όπως και η Μονή. Φαίνεται πως η ιδιαιτέρως ανθούσα Μονή της Καλλίπετρας χρειαζόταν έναν τέτοιο χώρο, περιτειχισμένο, με κελλιά και αυλή, ναό και χώρους φιλοξενίας για τις πολλές ανάγκες της στο κέντρο της πόλης και πολύ κοντά στον Αγ. Αντώνιο. Μάλιστα ένας εκ των ηγουμένων της ο Ησαΐας ο Ζακύνθιος μετέβη εκεί για εξεταστεί από γιατρό, έκανε τη διαθήκη του και την επομένη αποβίωσε στο χώρο αυτό, σύμφωνα με δημοσίευση του κ.Παύλου Πυρινού.
Μετά τη σφαγή των πατέρων, από τη Ρουμανοβλαχική Προπαγάνδα (1908), η Μονή ερήμωσε και η διαχείριση του Μετοχίου πέρασε στον Αγ. Αντώνιο. Το Μετόχι τότε μετατράπηκε σε Χάνι και δόθηκε προς ενοικίαση σε ιδιώτη. Ως Χάνι απέσπασε πολλούς επισκέπτες γιατί είχε ευρύχωρο πάρκινγκ (!) για τα κάρα και σιντριβάνι για να πίνουν νερό τα ζώα σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στα «ΧΡΟΝΙΚΑ Ιστορίας και Πολιτισμού» της Εταιρείας Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας (Ε.Μ.Ι.Π.Η.).
Κάπου μετά τον πόλεμο θέλησε ο Δήμος Βεροίας να κάνει έναν χώρο για την σκεπαστή Αγορά του. Προσφέρθηκε το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Αγ.Αντωνίου να παραχωρήσει το χώρο του Μετοχίου. Και όντως κατεδαφίστηκε η Εκκλησία (!!!) και τα κτίσματα που κατελάμβαναν μεγάλο χώρο έως την οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τότε χτίστηκε το μικρό εκκλησάκι που αναφέρει ο κ.Σαββίδης στο σημείωμά του. Στις παιδικές μου αναμνήσεις θυμάμαι ότι με την ευλαβέστατη μητέρα μου όταν πηγαίναμε για την Ψαραγορά ανάβαμε κερί και προσκυνούσαμε σε αυτό το εκκλησάκι.
Τις τελευταίες δεκαετίες με τη σειρά της κατεδαφίστηκε εκείνη η Ψαραγορά και ανεγέρθηκε η Δημοτική Αγορά. Μάλιστα αγοράστηκε και σε συμβολική τιμή από το Δήμο Βεροίας το οικόπεδο που μέχρι τότε ήταν απλώς παραχωρημένο.
Προσπάθειες των γειτόνων κράτησαν διάφορα πιθανά σημεία για να ξαναστηθεί το εκκλησάκι! Όμως το εκκλησάκι έκτοτε δεν ξανάγινε! Σημειωτέων ότι ο χώρος δεν ευδοκίμησε ποτέ. Ούτε όταν το ανέλαβε ιδιώτης. Ούτε σήμερα. Ο κ.Σαββίδης ορθώς κάνει υπαινιγμό ότι ίσως να σχετίζεται η αποτυχία αυτού του χώρου γιατί είναι ακριβώς σε ιερό χώρο όπου υπήρχε ναός και τελούνταν η θεία λειτουργία! Μπορεί σε μερικούς να φανεί ως ακραία ευλάβεια η θέση αυτή. Όμως στην Ορθόδοξη Παράδοση είναι απολύτως σαφές ότι ο καθαγιασμένος χώρος δεν πρέπει να βεβηλώνεται.
Ένα από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα είναι ο Ναός του Σωτήρος στη Μόσχα. Χτίστηκε από τον Τσάρο και λειτούργησε ως ο μεγαλύτερος Ναός της Ρωσίας. Με την μπολσεβίκικη επανάσταση κατεδαφίστηκε ως σύμβολο της τσαρικής εξουσίας. Η νέα διοίκηση της Ρωσίας θέλησε να ανεγείρει κτίριο στον ίδιο χώρο, άλλα το πρώην σταθερό έδαφος που κρατούσε τον μεγαλύτερο ναό των Ρώσων, έβγαζε τόσο νερό που δε μπορούσε να θεμελιωθεί κτίριο. Κατασκεύασαν τότε στον ίδιο χώρο κολυμβητήριο εξαιτίας των υδάτων. Μετά από 3 χρόνια λειτουργίας και αφού πνίγηκαν σε αυτό δεκάδες άτομα αναγκάστηκαν να το σφραγίσουν! Μετά την αποκατάσταση της ανεξιθρησκίας και την πτώση του ολοκληρωτικού καθεστώτος, η κυβέρνηση της Ρωσίας ανέλαβε την ανοικοδόμηση του Ναού του Σωτήρος στο ίδιο σημείο και με τα σχέδια που σώζονταν. Τώρα ο Ναός είναι σε λειτουργία και δέχεται χιλιάδες προσκυνητές χωρίς νερά και χωρίς προβλήματα θεμελίωσης!
Από την ανάληψη των καθηκόντων μας στη Μονή της Θεοτόκου Καλλίπετρας το 2003 μας προσέγγισαν οι περίοικοι της περιοχής του Μετοχίου και μας ενημέρωσαν για τις λεπτομέρειες που εκθέσαμε παραπάνω. Έκτοτε έγιναν πολλές αιτήσεις από μέρους μας (τουλάχιστον 5-6) προς το Δήμο για να μας παραχωρήσει ένα μικρό σημείο και να στηθεί ως σημείο μνήμης του Μετοχίου ένα μικρό εκκλησάκι. Χρειάστηκε η επίμονη προσπάθεια της δημοσιογράφου κας Ελ. Φανάρα για να κινηθούν οι αρμόδιοι και προς μεγάλη ικανοποίηση επί δημαρχίας της κας Χαρούλας Ουσουλτζόγλου έγινε αποδεκτό το αίτημα από το Δημοτικό Συμβούλιο και επί δημαρχίας του κου Κων.Βοργιαζίδη εκδόθηκε η οικοδομική άδεια για την κατασκευή του.
Βέβαια το σημείο που παραχωρήθηκε δεν είναι το ιδανικότερο: στην πίσω πλευρά, σε έναν μικρό στριμωγμένο χώρο όπου παλιότερα ήταν οι κάδοι απορριμμάτων. Έστω κι έτσι. Εμείς είμαστε ευγνώμονες!
Το παρήγορο σε σχέση με το σημείωμα του κ.Σαββίδη που προτρέπει το Δήμαρχο να δώσει την άδεια είναι ότι ήδη έχει δοθεί και ήδη εγκρίθηκαν όλες οι ατελείωτες γραφειοκρατικές φάσεις που απαιτούνταν για την κατασκευή ενός χώρου 2 τετραγωνικών από Πολεοδομία και τις λοιπές υπηρεσίες!
Αναμένεται βέβαια η ολοκλήρωση του έργου αλλά η δεινή οικονομική κατάσταση του τόπου μας δε μας δίδει την ευκαιρία να προχωρήσουμε ταχύτερα στην εκτέλεση του έργου...
