Άρθρο του Λάζαρου Κυρίζογλου, Δικηγόρου-Δημάρχου Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Προέδρου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας
Κύριοι δανειστές
Μ’ αυτό το γράμμα μου επιθυμώ να σας εκθέσω με συντομία ένα πολεμικό περιστατικό από την αρχαία Ελληνική ιστορία. Παρ΄ όλο που από τότε πέρασαν 2431 χρόνια, (βλέπετε η ανθρωπότητα υπήρχε και πριν ανακαλυφθούν οι χώρες σας και πριν ιδρύσετε τα κράτη σας), αν στη θέση του κράτους της αρχαίας Αθήνας και των συμμάχων της (Αθηναϊκή Συμμαχία) βάλετε τις χώρες σας και στη θέση των Μηλίων (κατοίκων του μικρού νησιού Μήλου) βάλετε την Ελλάδα, εύκολα μπορείτε να βγάλετε τα συμπεράσματά σας. Τώρα, αν μου λέγατε ότι και η Ελλάδα ανήκει στην Ε.Ε, θα σας απαντούσα ότι κανένας Έλληνας δε συμφωνεί με την άκαμπτη στάση σας.
Ο Θουκυδίδης λοιπόν, αρχαίος Έλληνας ιστορικός της στρατηγικής του πολέμου και της πολιτικής στρατηγικής, σ΄ ένα από τα βιβλία του γράφει :
«Εκστράτευσαν επίσης οι Αθηναίοι εναντίον της νήσου Μήλου με τριάντα δικά τους καράβια, έξι Χιώτικα και δύο Λεσβιακά (σύνολο 38 καράβια), και με χίλιους διακόσιους οπλίτες, τριακόσιους τοξότες και είκοσι ιπποτοξότες Αθηναίους και με περίπου χίλιους πεντακόσιους νησιώτες συμμάχους τους. Οι Μήλιοι είναι άποικοι των Λακεδαιμονίων και δεν ήθελαν να είναι υπήκοοι των Αθηναίων όπως οι άλλοι νησιώτες. Κατ΄ αρχάς δεν ετάχθησαν με κανένα μέρος (δηλ. ούτε με τους Αθηναίους ούτε με τους Λακεδαιμονίους) και έμειναν ήσυχοι, έπειτα όμως, επειδή οι Αθηναίοι λεηλατούσαν την χώρα τους, αναγκάσθηκαν ν΄ αρχίσουν φανερό πόλεμο. Αφού λοιπόν στρατοπέδευσαν στην χώρα τους με το στράτευμα αυτό οι στρατηγοί Κλεομήδης, ο γιος του Λυκομήδη και Τισίας, ο γιος του Τισιμάχου, προτού κάνουν οποιαδήποτε καταστροφή, έστειλαν πρέσβεις για να συνομιλήσουν με τους κατοίκους. Τους πρέσβεις αυτούς οι Μήλιοι (οι άρχοντες των Μηλίων) δεν τους παρουσίασαν στην εκκλησία του δήμου, αλλά τους προσκάλεσαν να συνομιλήσουν με τους πιο έγκριτους πολίτες, για τα ζητήματα της αποστολής τους. Τότε οι Αθηναίοι πρέσβεις είπαν τα εξής: « … Και πρώτα-πρώτα απαντήστε αν σας αρέσει η πρότασή μας».
Οι δε σύνεδροι (οι συνεδριάζοντες άρχοντες) των Μηλίων αποκρίθηκαν: «Η συγκατάβαση σας (η καλή σας διάθεση) να διεξαχθεί η συζήτησή μας με ησυχία δεν είναι κατακριτέα˙ ο πόλεμος όμως ο οποίος δεν πρόκειται να διεξαχθεί, αλλά διεξάγεται ήδη, είναι σε φανερή αντίθεση με την πρότασή σας αυτή. Γιατί βλέπουμε ότι εσείς ήλθατε (όχι μόνο ως συνομιλητές) αλλά και ως κριτές της συνομιλίας και ότι το τέλος αυτής (της συνομιλίας) κατά πάσα πιθανότητα θα μας φέρει, αν μεν υπερισχύσουμε (στην συζήτηση) με τη βοήθεια του δικαίου μας και ως εκ τούτου δεν παραδεχθούμε τα επιχειρήματα σας,πόλεμο˙ αν πάλι τα παραδεχθούμε (θα μας φέρει) δουλεία».
ΑΘΗΝΑΙΟΙ: «Αν κάνατε τη συγκέντρωση για να εξετάσετε τις υποψίες σας για όσα πρόκειται να συμβούν στο μέλλον ή άλλα παρόμοια και όχι τα γεγονότα που υπάρχουν ήδη και τα βλέπετε (δηλ. την άφιξη του Αθηναϊκού στόλου και στρατού στο νησί σας) και να σκεφθείτε για την σωτηρία της πόλης σας, ας σταματήσουμε˙ αν όμως συγκεντρωθήκατε γι’ αυτό, ας μιλήσουμε».
ΜΗΛΙΟΙ: «Οι λόγοι και οι υποψίες των ανθρώπων που έχουν φθάσει σε τέτοια κατάσταση (όπως εμείς) στρέφονται γύρω από πολλά (πηγαίνει ο νους τους σε πολλά) επιχειρήματα και σκέψεις˙ αυτό είναι φυσικό και άξιο συγγνώμης. Πάντως αυτή η συγκέντρωσή μας έγινε για την σωτηρία της πόλης και η συζήτηση, αν το νομίζετε σωστό, ας γίνει με τον τρόπο που προτείνετε».
ΑΘΗΝΑΙΟΙ: «Λοιπόν εμείς δε θα πούμε λόγους μακρούς που δεν γίνονται πιστευτοί, ούτε θα μεταχειρισθούμε ευλογοφανείς δικαιολογίες (μ’ άλλα λόγια δηλαδή δε ζητούμε προσχήματα για να καλύψουμε τα συμφέροντά μας˙ σαν ισχυροί, ζητούμε να εξασφαλίσουμε παντού τα συμφέροντά μας, σεις δε ως αδύνατοι οφείλετε να υποταχθείτε)… Περισσότερο οφείλουμε να επιδιώξουμε να πετύχουμε τα δυνατά (τα εφικτά) από όσα κι οι δυο μας πραγματικά έχουμε στο νου μας. Γνωρίζουμε δε κι εμείς κι εσείς ότι στις ανθρώπινες σχέσεις το μεν δίκαιο ισχύει μεταξύ εκείνων που διαθέτουν ίσες δυνάμεις (για την επιβολή του) και (όταν αυτό δε συμβαίνει) οι ισχυροί κάνουν όσα τους επιτρέπει η δύναμή τους και τα παραδέχονται οι αδύνατοι» (αυτή είναι η γνωστή βάση της θεωρίας του «δικαίου του ισχυροτέρου»).
ΜΗΛΙΟΙ: «Εμείς τουλάχιστον νομίζουμε, ότι συμφέρει (είναι ανάγκη να ομιλούμε περί συμφέροντος, αφού εσείς θέσατε σαν βάση της συζήτησης το συμφέρον και όχι το δίκαιο) να μην καταργήσετε το κοινό αγαθό (δηλαδή το δίκαιον, σαν απροκατάληπτο και αμερόληπτο, που επομένως παρέχει σε όλους την ίδια ωφέλεια), αλλά να αφήσετε τους εκάστοτε κινδυνεύοντες (όπως στην προκείμενη περίπτωση εμείς) να πιστεύουν μερικά ως δίκαια και μεταξύ αυτών το ότι, αν πείσει κανείς τους κριτές του, χωρίς να μεταχειρισθεί ανακρίβειες, θα ωφεληθεί. Αυτό είναι και δικό σας συμφέρον, αν ατυχήσετε, η τιμωρία σας θα είναι βαρύτατη και θα γίνετε παράδειγμα στους άλλους (να σας επιβάλλουν την πιο μεγάλη τιμωρία)».
ΑΘΗΝΑΙΟΙ: «Εμείς και αν καταλυθεί η ηγεμονία μας, δεν θα στεναχωρηθούμε για την κατάλυσή της˙ γιατί οι εξουσιάζοντες άλλους, όπως οι Λακεδαιμόνιοι, δεν είναι σκληροί προς τους ηττημένους (τη στιγμή αυτή, εξάλλου, ο αγώνας μας δεν είναι προς τους Λακεδαιμονίους), αλλά σκληροί είναι οι υπήκοοι αν τυχόν επιτεθούν και νικήσουν τους εξουσιάζοντες. Αλλά ως προς αυτό αφήστε μας να κινδυνεύουμε. Ας εκθέσουμε τώρα τους λόγους για τους οποίους θα δείξουμε ότι συγκεντρωθήκαμε για την ωφέλεια της δικής μας ηγεμονίας και για την σωτηρία της δικής σας πόλης. Γιατί θέλουμε να σας πάρουμε στην εξουσία μας, αλλά με τρόπο ώστε κι εμείς να μην κακοπάθουμε και εσείς να σωθείτε προς το συμφέρον και των δυο μας».
ΜΗΛΙΟΙ: «Και πως είναι δυνατόν να μας ωφελήσει το να γίνουμε δούλοι, όπως θα ωφελήσει εσάς το να γίνετε ηγεμόνες μας;»
ΑΘΗΝΑΙΟΙ: «Διότι εσάς μεν θα σας ωφελήσει, αν υποταχθείτε, πριν πάθετε τα αθεράπευτα (δηλαδή την πλήρη καταστροφή), εμείς δε, θα έχουμε κέρδος αν σας υποτάξουμε χωρίς να σας καταστρέψουμε».
(Η ευημερία των υποτελών ωφελεί τους ηγεμόνες, διότι τα υπέρογκα έξοδα της πόλεως των Αθηνών πληρώνονταν από το συμμαχικό ταμείο).
ΜΗΛΙΟΙ: «Ώστε το να παραμείνουμε ήσυχοι και να μείνουμε φίλοι σας και όχι εχθροί σας, χωρίς να ανήκουμε στη συμμαχία κανενός (αυτό που σήμερα ονομάζουμε ευμενή ή φιλική ουδετερότητα), δεν γίνεται δεκτό;»
ΑΘΗΝΑΙΟΙ: «Όχι (δηλαδή δεν γίνεται δεκτό), διότι η έχθρα σας δεν μας βλάπτει τόσο, όσο η φιλία σας. Διότι η μεν φιλία σας θα θεωρείται σαν αδυναμία μας, το δε μίσος σας θα είναι για τους υπηκόους μας τρανή απόδειξη της δύναμής μας».
ΜΗΛΙΟΙ: «Σε αυτή την περίπτωση όμως, αφού και εσείς και οι υπήκοοί σας εκτίθεστε σε τόσο μεγάλους κινδύνους, σεις μεν για να μην χάσετε την ηγεμονία σας, εκείνοι δε για να απαλλαγούν από αυτήν, εμείς οι διατηρούντες ακόμη την ελευθερία μας θα είμαστε πολλοί ανάξιοι και δειλοί, αν δεν επιχειρήσουμε τα πάντα, για να αποφύγουμε την υποδούλωση».
ΑΘΗΝΑΙΟΙ: «Όχι, αν πάρετε συνετές αποφάσεις˙ γιατί δεν αγωνίζεσθε εναντίον μας με ίσους όρους, ώστε να δείξετε ανδρεία και να μην ντροπιαστείτε˙ πιο πολύ πρόκειται να αποφασίσετε για την σωτηρία σας και να μην αντιστέκεστε στους πολύ πιο δυνατούς από σας».
ΜΗΛΙΟΙ: «Ξέρουμε όμως πως καμιά φορά η έκβαση ενός πολέμου εξαρτάται από την τύχη, που είναι κοινή και για τους δύο αντιπάλους και όχι από την αριθμητική διαφορά ανάμεσα στις δυνάμεις τους˙ και εμείς αν υποχωρήσουμε, χάνουμε αμέσως κάθε ελπίδα, ενώ αν αγωνισθούμε, θα διατηρήσουμε την ελπίδα να ορθοποδήσουμε (εφόσον διαρκεί ο πόλεμος θα είμαστε ελεύθεροι τουλάχιστον κατά τη διεξαγωγή του και θα έχουμε την ελπίδα να νικήσουμε)».
ΑΘΗΝΑΙΟΙ: «…Λοιπόν εσείς, που είστε αδύνατοι και εξαρτάστε από μια μόνο κλίση της ζυγαριάς μη θέλετε να πάθετε αυτό…»
ΜΗΛΙΟΙ: «Μάθετε καλά ότι και εμείς θεωρούμε δύσκολο τον αγώνα εναντίον της δυνάμεώς σας και (εναντίον) της (δηλαδή της θελήσεως των θεών που σαν τέτοια υποστηρίζει το δίκαιο), αν δεν φανεί δίκαιη (απέναντί μας)…»
ΑΘΗΝΑΙΟΙ: «…Γνωρίζουμε δε ότι και σεις και οποιοσδήποτε άλλος αποκτούσε τη δύναμή μας, το ίδιο θα έκανε…»…
Και οι μεν πρέσβεις των Αθηνών επέστρεψαν στο στρατόπεδο, οι δε στρατηγοί τους, αφού οι Μήλιοι δεν παραδέχονταν τίποτα, άρχισαν τον πόλεμο…Και οι Αθηναίοι σκότωσαν όλους τους Μήλιους άντρες όσους συνέλαβαν, τις δε γυναίκες και τα παιδιά έκαναν δούλους…».
Αν τώρα μου πείτε, τι σχέση έχει αυτό το πολεμικό γεγονός και ο διάλογος (διαπραγμάτευση που έγινε μεταξύ Αθηναίων-Μηλίων) με τις διεξαγόμενες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδος και των δανειστών της σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων και σε πολιτικό επίπεδο, θα σας πω ότι αυτό που υπάρχει σήμερα είναι μεν πολιτικό-οικονομικό ζήτημα αλλά τι είναι η πολιτική; Είναι η συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα.
Ξέρετε ποια ήταν η τύχη των Αθηναίων; Μέσα σε λίγα χρόνια η ύβρις, η αλαζονεία και η υπεροψία τους, τους οδήγησε σε οδυνηρές ήττες, σε ταπεινώσεις (στη Σικελία και στους Αιγός Ποταμούς) και τελικά σε υποταγή στους Λακεδαιμονίους. Από τότε δεν «σήκωσαν κεφάλι». Ακολούθησε μετά την στρατιωτική ήττα η πτώση και η παρακμή τους. Γνωρίζουμε, όλοι το γνωρίζουν, ότι είστε δυνατοί σήμερα, δεν φοβάστε όμως μήπως το μέλλον σας δε θα είναι πάντοτε αντίστοιχο προς το μέγεθος της οικονομικής δύναμής σας; Γιατί εμείς οι Έλληνες λέμε, κύριοι δανειστές, «έχει ο καιρός γυρίσματα».
Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Αλέξης Τσίπρας φυσικά και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να οδηγήσει τη χώρα, ώστε να έχει την τύχη των Μηλίων. Η ιστορία έχει τις προεκτάσεις της στο παρόν και το μέλλον ενός λαού. Η ιστορία με την έννοια αυτή διδάσκει τι πρέπει να κάνουμε και τι πρέπει να αποφύγουμε. Πρέπει να βρει λύση και να αποφύγει τη ρήξη με τους δανειστές, προτάσσοντας το συμφέρον της χώρας και αδιαφορώντας για το λεγόμενο πολιτικό κόστος. Μπορεί αυτή η επιλογή να είναι επώδυνη. Η ρήξη όμως θα είναι πολύ πιο επώδυνη και η ιστορία τότε θα τον καταγράψει ως μοιραίο για την Ελλάδα ηγέτη.
Για τους πολιτικούς και την πολιτική τίποτε δεν είναι άλυτο και αδύνατο. Με την πολιτική τα πάντα μπορούν να λυθούν. Το είπε και το δίδαξε 2400 περίπου χρόνια πριν ο Αριστοτέλης. Αρκεί οι πολιτικοί των δανειστών και των δανειζομένων να το θελήσουν. Ίδωμεν.
