Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 16 Μαΐου η παρουσίαση του βιβλίου – διδακτορικής διατριβής της Αναστασίας Μ. Πάπαρη με θέμα «Η Χωρική Ταυτότητα της Ευρωπαϊκής Πόλης μέσα από τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης» στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Δ. Βέροιας. Αναγνώστηκαν μηνύματα των α) Σπύρου Μερκούρη, προέδρου της Αθήνα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα 1985 και β) Αλεξάνδρας Καραδήμου – Γερόλυμπου, ομότ. καθηγήτριας πολεοδομίας Τμήματος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. Την έκδοση προλόγισαν οι α) Αντώνης Μπουσμπούκης, ομότ. Καθηγητής Α.Π.Θ. και β) Κωνσταντίνος – Βίκτωρ Σπυριδωνίδης, Αναπλ. Καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. Παρευρέθηκαν: Εκπρόσωπος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. κ. Παντελεήμονα, ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Ημαθίας κ. Κων/νος Καλαϊτζίδης, ο Δήμαρχος κ. Κων/νος Βοργιαζίδης, εκπρόσωπος της Ν.Ε. του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος κ. ά.
Η συγγραφέας επιθυμεί να ευχαριστήσει τις τοπικές αρχές, που την τίμησαν με την παρουσία τους, την Ν.Ε. του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, υπό την αιγίδα της οποίας τέθηκε η εκδήλωση, τους καθηγητές κ. Αντ. Μπουσμπούκη και Κων/νο – Βίκτωρα Σπυριδωνίδη, που με τον λόγο και τη συμμετοχή τους στη συζήτηση, που ακολούθησε, συνέβαλαν ουσιαστικά στην κατανόηση του θέματος από το ακροατήριο, την Κοινωφελή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης (Κ.Ε.Π.Α.) Δ. Βέροιας και τον Αντιδήμαρχο κ. Γιώργο Σοφιανίδη, την κ. Π. Φιρτινίδου, διευθύντρια του Δημοτικού Ωδείου, το κιθαριστικό σύνολο του Δημοτικού Ωδείου Βέροιας υπό τον κ. Απ. Μπέκιο και τους χορηγούς (Εκδοτικός Οίκος ‘Γράφημα’, το ανθοπωλείο ‘Δημήτρης’, το αρτοποιείο ‘Κόγιας’ και το εστιατόριο ‘Masna’ - Εληά). Εκφράζει επίσης τις θερμές ευχαριστίες της σε όσους την τίμησαν με την παρουσία τους, καθώς και στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, που συνέβαλαν με υποδειγματικό τρόπο στην ενημέρωση του κοινού και στην καταγραφή της εκδήλωσης.
Το βιβλίο, λόγω του μεγέθους του (796 σελίδες κείμενο και 163 γραφήματα, διαγράμματα και σχήματα, 87 εικόνες και φωτογραφίες, 74 πίνακες, 24 σχέδια και 101 χάρτες, σύνολο 1.140 σελίδες με σημειώσεις, βιβλιογραφία και παραρτήματα), διατίθεται σε μορφή ψηφιοποιημένου δίσκου (CD / e-Book) από τη συγγραφέα. Εκτός από την διδακτορική διατριβή, ανα-σελιδοποιημένη με ένθετο το σύνολο του οπτικού υλικού, το CD περιλαμβάνει επίσης: α) μια παρουσίαση με 66 slides σε power-point με υλικό για τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από τη γέννησή του (1985) μέχρι και τη νέα περίοδο 2020 – 2033 (οφέλη, κλειδιά επιτυχίας κλπ.), περί τους 80 συνδέσμους για τις δέκα πόλεις – Πολιτιστικές Πρωτεύουσες από το 2011 μέχρι και το 2015, άρθρο της συγγραφέα στο συνέδριο του ΤΕΕ/ΤΚΜ με τίτλο ‘Αστικότητα, Καταληπτότητα, Αστική Χωρική Ταυτότητα: Αποκαλύπτοντας τις κρυμμένες ποιότητες του Δημόσιου Αστικού Χώρου’, καθώς και μια ολιγόλεπτη ταινία για τον θεσμό της Π.Π.Ε. Τηλ: 23310 67846, Κιν.: 6979484159 & Ε-mail: anastpapa@teemail.gr.
Η εκδήλωση άρχισε με την εκτέλεση τεσσάρων τραγουδιών από το κιθαριστικό συγκρότημα του Δημοτικού Ωδείου Βέροιας, υπό τη διεύθυνση του κ. Απ. Μπέκιου.
Στην ομιλία του ο κ. Αντ. Μπουσμπούκης αναφέρθηκε στα περιεχόμενα της εργασίας, στην αξία του πολιτισμού και του αστικού πολιτισμού, στη σχέση τους με την πόλη, στις ετυμολογικές συγγένειες των δύο εννοιών, στην Ευρώπη ως ιστορική οντότητα χωρών με επιρροές από την ελληνική φιλοσοφία και τέχνη. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός, όπως και η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, βρέθηκαν στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, με αφετηρία την Ελλάδα και σταθερή αναφορά στην κλασική, την ελληνιστική και τη νεότερη πολιτισμική παραγωγή.
Ο κ. Κων/νος – Βίκτωρ Σπυριδωνίδης επεσήμανε τη σπουδαιότητα, αλλά και την αδυναμία στήριξης στη χώρα μας της έρευνας, ως προϋπόθεση για κάθε παρέμβαση στον αστικό χώρο. Ανέλυσε την πολιτισμική κατάσταση της εποχής μας, ως εποχής με πολλές δυνατότητες επιλογών, αλλά και με αδυναμίες κοινωνικής έκφρασης του ανθρώπου. Η διαφορετικότητα, από έννοια περιθωριοποιημένη την εποχή του λειτουργισμού, καταλαμβάνει κεντρική θέση στην ανθρώπινη συμπεριφορά, μεταβάλλοντας και τις προτεραιότητες στις πολιτιστικές πολιτικές.
Η κ. Αναστ. Πάπαρη, με τη βοήθεια οπτικοποιημένου υλικού, παρουσίασε τις βασικές συνιστώσες της διατριβής της, εστιάζοντας στους αρχικούς και μεταγενέστερους στόχους του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, στα οφέλη, που αποκομίζουν οι πόλεις από την εφαρμογή του, στις καινοτομίες της έρευνας, με κυριότερη αυτή της επιστημολογικής θεμελίωσης της έννοιας της ‘αστικής χωρικής ταυτότητας’. Παρουσίασε τα προγράμματα χωρικών παρεμβάσεων στις τέσσερις πόλεις που ανέλυσε, την Αθήνα 1985, τη Γλασκόβη 1990, την Λισσαβόνα 1994 και τη Θεσσαλονίκη 1997 και τα συσχέτισε με την αστική δομή τους, για να καταλήξει σε συμπεράσματα για την χωρική ταυτότητα κάθε πόλης πριν και μετά την εφαρμογή του θεσμού, σε μονογραφικό και συσχετιστικό επίπεδο. Πρότεινε έναν οδηγό χωρικού προγραμματισμού για τις υποψήφιες για το χρίσμα πόλεις, καθώς και τον εμπλουτισμό των κριτηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την έννοια της ‘ευρω-τοπικής’ χωρικής ταυτότητας. Περιέγραψε, επίσης, τα πρόσθετα περιεχόμενα του ψηφιακού δίσκου (CD).
Στους χαιρετισμούς, που προηγήθηκαν, ο κ. Σπύρος Μερκούρης αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη προς τους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στη διοργάνωση της Αθήνα-1985, στην αρχική φιλοσοφία του θεσμού, στις αρχές, που θα πρέπει ο θεσμός να διατηρήσει στο χρόνο, καθώς και στην αξία της διδακτορικής διατριβής, ως τη μοναδική στην Ευρώπη, που συσχετίζει, πέρα από τις άλλες πλευρές, επίσης και κυρίως τις χωρικές επιπτώσεις από την εφαρμογή του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας στη χωρική δομή των πόλεων. Πρότεινε η διατριβή να αποτελεί ‘τη Βίβλο’ των υποψηφίων πόλεων για το χρίσμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Το κείμενο του κ. Σπ. Μερκούρη διάβασε ο κ. Γ. Δημόπουλος, αρχιτέκτων μηχανικός, υποψήφιος διδάκτωρ του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου.
Η κ. Αλεξάνδρα Καραδήμου – Γερόλυμπου αναφέρθηκε στην καινοτομία της έρευνας, την επιστημολογική θεμελίωση της ‘αστικής χωρικής ταυτότητας’, την οποία η ερευνήτρια απέσπασε από ένα περιγραφικό επίπεδο για να την θεμελιώσει με επιστημονική εγκυρότητα και επάρκεια. «Η έρευνα παρέχει έναν τρόπο αξιοποίησης του δημόσιου χώρου της ευρωπαϊκής πόλης, όπου συντίθενται χωρικά η τοπική / περιφερειακή με την ευρωπαϊκή χωρική ταυτότητα, δημιουργώντας ένα νέο δημιούργημα, την ‘ευρω-τοπική’ χωρική ταυτότητα, που (θα πρέπει να) αποτελεί ένα από τα κριτήρια επιτυχούς προγραμματισμού των πόλεων – υποψηφίων Π.Π.Ε. Είναι αυτή η ιδιότητα του δημόσιου χώρου, που παρέχει στον κάτοικο και τον επισκέπτη μιας πόλης το ‘αίσθημα του ανήκειν’, ένα αίσθημα, που θα πρέπει να προσλαμβάνει ο Ευρωπαίος πολίτης όποια πόλη της Γηραιάς Ηπείρου και εάν επισκέπτεται». Το μήνυμα της κ. Καραδήμου - Γερόλυμπου διάβασε η κ. Ανδρονίκη Φλιάταρη, αρχιτέκτων μηχανικός, υποψήφια διδάκτωρ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Ακολούθησε προβολή της ταινίας, με εμφάνιση προσωπικοτήτων, όπως ο Sir Bob Scott, o Robert Palmer, o Jack Lang κ. ά., που πρόσφεραν στον θεσμό. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με συζήτηση.
