Οι νωποί καρποί (φρούτα), είναι λιγότερο θρεπτικοί, αλλά περισσότερο υγιεινοί. Γαληνός
Παλαιότερα, μία τροφή εκτιμόταν κυρίως από την περιεκτικότητά της σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη και ιδίως από την περιεκτικότητά της σε θερμίδες.
Αυτοί ήταν οι δείκτες ποιότητας της τροφής. Σήμερα, είναι γνωστό, ότι υπάρχει ένας ολόκληρος νέος κόσμος χημικών συστατικών ποιότητας, τα οποία αποδίδονται με πολλές ονομασίες, όπως φυτοχημικά, βιοενεργά, φαρμακοθρεπτικά, ιατρικές τροφές, θεραπευτικά τρόφιμα κ.ά. Αυτά τα χημικά συστατικά περιέχονται κυρίως στα φρούτα και τα λαχανικά.
Τα μήλα περιέχουν ένα μεγάλο αριθμό τέτοιων χημικών ενώσεων, όπως φαινόλες, φλαβονοειδή, ανθοκυανίνες, καροτένια, βιταμίνη Ε, βιταμίνη C, όλη τη σειρά των βιταμινών Β, εκτός της βιταμίνης Β12.
Οι νωποί καρποί όμως χαρακτηρίζονται από χαμηλή περιεκτικότητα ανόργανων θρεπτικών στοιχείων, εκτός από το κάλιο και το βόριο, που βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα. Απ’όλους τους νωπούς καρπούς, τα μήλα περιέχουν τη μικρότερη ποσότητα καλίου. Περιέχουν 0,50% κάλιο, όταν όλοι οι άλλοι νωποί καρποί περιέχουν από 1% και πάνω. (μπανάνες 1,3%, κεράσια 0,99%, ροδάκινα 1,16%, ακτινίδια 1,15%, βερίκοκα 1,50%, δαμάσκηνα 1%, λωτοί 0,99%). Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας των νωπών καρπών σε κάλιο, δεν ενδείκνυται η κατανάλωσή τους από ασθενείς που πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια. Έτσι οι ασθενείς αυτοί στερούνται ουσίες υψηλής βιολογικής αξίας και οι οποίες αποτελούν τους φρουρούς της υγείας.
Τα μήλα είναι οι μόνοι νωποί καρποί που μπορούν να καταναλώνονται με μέτρο από τους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια. Μάλιστα η ποικιλία Golden delicious, έχει το χαμηλότερο επίπεδο καλίου (0,40%). Οι μετρήσεις στα μήλα έγιναν σε δυο διαφορετικές χρονιές και τα αποτελέσματα συνέπεσαν σχεδόν απόλυτα.
Βρέθηκε ότι στο αίμα των πασχόντων από νεφρική ανεπάρκεια, το ανόργανο μικροθρεπτικό στοιχείο «Νικέλιο», βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα που έχει σαν συνέπεια να μειώνεται σοβαρά η απορρόφηση του σιδήρου και η εκδήλωση σιδηροπενίας.
Τα μήλα από τις πρώτες ενδείξεις περιέχουν το στοιχείο νικέλιο, αλλά σε ποσότητα που ποικίλει, ανάλογα με την περιεκτικότητά του στο έδαφος.
Από μια έρευνα που ξεκίνησε από τα Ινστιτούτα Φυλλοβόλων Δένδρων και Εδαφολογίας Θεσ/νίκης, και πραγματοποιήθηκε στις περιοχές Μπλάνας και Λαζαράσκας της Νάουσας, προέκυψαν τα παρακάτω στοιχεία:
α) Το έδαφος της Λαζαράσκας ήταν πλουσιότερο σε νικέλιο από αυτό της Μπλάνας (27.82ppm έναντι 2.25ppm).
β) Τα φύλλα δύο ποικιλιών ροδακινιάς είχαν χαμηλότερο επίπεδο νικελίου από τα αντίστοιχα τεσσάρων ποικιλιών μηλιάς (1.3ppm, έναντι 3.50ppm της μηλιάς).
γ) Οι καρποί μήλων από την περιοχή της Λαζαράσκας, είχαν διπλάσια ποσότητα νικελίου από των αντίστοιχων της Μπλάνας (0.44 έναντι 0.22 της Μπλάνας)
δ) Και στις δύο περιοχές, η ποικιλία Red chief, παρουσίασε το υψηλότερο επίπεδο νικελίου.
Ο προσδιορισμός περιοχών μηλοπαραγωγικών με υψηλό επίπεδο νικελίου θα αναβαθμίσει την ποιότητα των μήλων.
Τα μήλα, με τη χαμηλή τους περιεκτικότητα σε κάλιο και την υψηλή τους περιεκτικότητα σε νικέλιο, ίσως ανακουφίσουν τους σκληρά δοκιμαζόμενους συνανθρώπους μας με νεφρική ανεπάρκεια.
Δ. Κ. Στυλιανίδης
Επ. Δ)ντής Ινστιτούτου
Φυλλοβόλων Δένδρων
Θ.Ε. Σωτηρόπουλος
Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης
και Φυτογενετικών Πόρων
Τμήμα Φυλλοβόλων
Οπωροφόρων Δένδρων