Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα είναι ο οδικός χάρτης για την πολύπλευρη ανάπτυξη της Περιφέρειας. Περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια:
• Πώς θα θέλαμε να είναι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας το 2019;
• Ποιες είναι οι ανάγκες και οι προτεραιότητές της;
• Ποιες είναι οι δυνατότητες και οι αδυναμίες της;
• Ποια πράγματα μπορούν να γίνουν στη συγκεκριμένη οικονομική και πολιτική συγκυρία;
Όπως όλοι το βιώνουμε αλλά και το πληροφορούμαστε από τα στατιστικά στοιχεία, η κατάσταση εδώ είναι απογοητευτική. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με τα γνωστά συγκριτικά της πλεονεκτήματα, που δε χρειάζεται κάθε φορά να τα επαναλαμβάνουμε, από πλευράς ανάπτυξης εμφανίζει σοβαρή υστέρηση καθώς κινείται στο 78% του μέσου όρου της Ελλάδας και στο 62% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλοι οι βασικοί τομείς παρουσιάζουν προβλήματα και χαμηλούς ρυθμούς. Η ανεργία «χτυπάει» ευρωπαϊκά και παγκόσμια ρεκόρ.
Και υπάρχει ευθύνη πολλών για όλα αυτά, μεταξύ άλλων και αυτών που τα τελευταία χρόνια διοίκησαν την Περιφέρεια.
Καλή λοιπόν και λεπτομερής η εισήγηση αλλά δεν φτάνει. Η εμπειρία και η ιστορία αποδεικνύουν ότι χρειάζεται κάτι περισσότερο. Χρειάζεται η πολιτική βούληση και η επίμονη προσπάθεια στην πραγματοποίηση των στόχων. Απαιτείται η σταθερή διεκδίκηση για τη διασφάλιση και την ομαλή ροή των πόρων από τα ευρωπαϊκά και τα εθνικά προγράμματα. Χρειάζονται έγκαιρες και ολοκληρωμένες προτάσεις (μελέτες). Και το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό που να το εμπνέει και να το καθοδηγεί μια ικανή πολιτική ηγεσία.
Για μια φορά ακόμη, προχωράμε χωρίς να γίνει ένας απολογισμός του προγράμματος 2007-2013 για να δούμε τι έγινε, τι δεν έγινε, τι έφταιξε που δεν έγινε, τι πρέπει να ξαναπρογραμματισθεί.
Κι επειδή συχνά κ. Περιφερειάρχη, αναφέρετε τον βαθμό απορροφητικότητας του ΕΣΠΑ σαν τον απόλυτο και μοναδικό δείκτη επιτυχίας, έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
Δεν είναι μόνο η απορροφητικότητα που κρίνει την επιτυχή και αποτελεσματική διαχείριση των προγραμμάτων στήριξης. Αλλά κι αν μείνουμε μόνο σ’ αυτήν, πρέπει να γνωρίζετε ότι μπορεί κανείς να την επηρεάσει προς τα πάνω με υπερένταξη (το λεγόμενο overbooking). Με εντάξεις επιπέδου 140% εύκολα μπορεί να πετύχει κανείς απορροφητικότητα 90% και περισσότερο. Μόνο που στη συνέχεια αναγκάζεται να κάνει απεντάξεις. Όπως συμβαίνει τώρα με τον Δήμο Αλεξάνδρειας της Ημαθίας, όπου τρία μεγάλα έργα -κολυμβητήριο, σταθμός μεταφοράς απορριμμάτων και ποδηλατοδρόμιο - απεντάσσονται γιατί δε «χωράνε». Με προφάσεις και δικαιολογίες βέβαια για «κάποιες ελλείψεις».
Συζητάμε και ξανασυζητάμε στη Βέροια για την αγορά Κουλούρας. Ατέρμονες συζητήσεις. Αναρωτιέμαι, γιατί η διοίκηση και ο Περιφερειάρχης, εφόσον αναγνωρίζουν την αξία και τη σημασία αυτής της υποδομής δεν κάνουν το θέμα υπόθεση της περιφέρειας παρά το αφήνουν αποτελματωμένο στα όρια της Ημαθίας;
Κύρια και πρωταρχικά, για μια πραγματική περιφερειακή ανάπτυξη χρειάζεται πραγματική αποκέντρωση θεσμών και πόρων. Κάτι που στη χώρα μας δεν αποτόλμησε η κεντρική εξουσία, ούτε με τον Καλλικράτη.
Γι’ αυτό και πολλά που σχεδιάζει και οραματίζεται η σημερινή εισήγηση, φοβόμαστε ότι κινδυνεύουν να μείνουν μόνο λόγια γιατί δεν υπάρχουν τα εργαλεία να μετατραπούν σε πράξη.