«Οι εξαγωγές είτε μεγάλες είτε μικρές διαμορφώνουν νοοτροπία, θρέφουν την εξωστρέφεια. Σε μια χώρα μικρή και με οικονομικά προβλήματα, όπως είναι σήμερα η Ελλάδα, αποτελούν τη μόνη διέξοδο», τονίζει ο Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βόρειας Ελλάδας Γεδεών Βούλη στη viosimi.gr και τη Χιονία Βλάχου - Μπλιάτκα. Ο κ. Βούλης αν και αναφέρεται στα μεγάλα προβλήματα των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων προτρέπει ανεπιφύλακτα σε «όσους παράγουν οτιδήποτε να το παραγάγουν σωστά και βουρ… για εξαγωγές».
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη.
Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα στις ελληνικές εξαγωγές και κατά πόσο η κρίση επιδείνωσε την κατάσταση;
Το σημαντικότερο πρόβλημα των επιχειρήσεων –εξαγωγικών και μη- είναι η έλλειψη ρευστότητας και κεφαλαίων κίνησης καθώς και το υψηλό κόστος χρήματος. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της υφιστάμενης κατάστασης στην αγορά σήμερα είναι ότι υπάρχει μεγάλος όγκος σχολάζουσας παραγωγικής δυναμικότητας στις ελληνικές επιχειρήσεις. Το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων σήμερα –ακόμα και των εξαγωγικών- υπολειτουργεί και υπάρχουν επενδύσεις και υποδομές οι οποίες αξιοποιούνται στο ελάχιστο, καθώς δεν υπάρχουν τα αναγκαία κεφάλαια κίνησης, προκειμένου να επανεκκινηθεί η λειτουργία της επιχείρησης.
Η κατάσταση αυτή δυσχεραίνεται από τη μειωμένη ανταγωνιστικότητα λόγω των συνθηκών στο εσωτερικό της χώρας. Συγκεκριμένα, σε ότι αφορά το κόστος παραγωγής, ενώ το μισθολογικό κόστος έχει μειωθεί, ενδεχομένως περισσότερο απ’ ότι πρέπει, έχουν αυξηθεί όλα τα υπόλοιπα (μη μισθολογικό κόστος, κόστος ενέργειας, κόστος δανεισμού, γραφειοκρατικό κόστος). Κοινός παρονομαστής στην αύξηση του κόστους παραγωγής είναι η υπερβολικά μεγάλη φορολογία με τους έμμεσους φόρους.
Η κρίση, όπως συνέβη σε όλους τους τομείς της οικονομίας, επηρέασε σημαντικά το ελληνικό brandname στην ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά. Ενώ μετά το 2004 το ελληνικό brandname βρισκόταν ψηλά, χάρη στους Ολυμπιακούς αγώνες, δυστυχώς δεν το εκμεταλλευτήκαμε προτιμώντας την ασφάλεια της εσωτερικής αγοράς και ακολουθώντας τον κανόνα της ήσσονος προσπάθειας. Δυστυχώς την περίοδο της κρίσης που ακολούθησε, η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό αμαυρωνόταν και συνεχίζει και σήμερα να αμαυρώνεται με αρνητικά δημοσιεύματα, γεγονός που στοιχίζει τα μέγιστα στους Έλληνες εξαγωγείς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει ο ΣΕΒΕ για ποια από τα ελληνικά προϊόντα ενδιαφέρονται περισσότερο οι ξένες αγορές;
Πλην των καυσίμων, που το 2014 αποτελούν το 38% των εξαγωγών αγαθών μας, πρώτος εξαγωγικός κλάδος στις διεθνείς αγορές είναι οι μηχανές & συσκευές, με εξαγωγές €2 δις. και μερίδιο 7% στις εξαγωγές μας. Ακολουθούν οι βιομηχανικοί κλάδοι του αλουμινίου, με εξαγωγές €1,2 δις., τα φαρμακευτικά με €1 δις. και οι πλαστικές ύλες με €997 εκατ.
Τα παρασκευασμένα και τα νωπά φρούτα και λαχανικά και φυσικά το ελαιόλαδο αποτελούν διαχρονικά την ναυαρχίδα των αγροτικών εξαγωγών μας. Επιπλέον, ο κλάδος των ιχθυηρών έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και δυναμική. Είναι γνωστή η πρωτιά μας παγκόσμιες εξαγωγές ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας, όπως οι τσιπούρες και τα λαβράκια, η οποία διατηρείται και το 2014.
Ποιες είναι οι χώρες προορισμοί για τους Έλληνες εξαγωγείς;
Σε ό,τι αφορά την γεωγραφική κατανομή, 48% των εξαγωγών μας απευθύνεται σε ευρωπαϊκές χώρες και το υπόλοιπο 52% σε τρίτες χώρες. Από τις ευρωπαϊκές αγορές, κυριότεροι εταίροι είναι η Ιταλία (μερίδιο 9%), η Γερμανία (6%), η Βουλγαρία (5%), Κύπρος (5%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (4%), ενώ από τις τρίτες χώρες στις πρώτες θέσεις βρίσκονται η Τουρκία (μερίδιο 12%), οι ΗΠΑ (3%), η Σαουδική Αραβία (3%), η Αίγυπτος (2,8%) και η ΠΓΔΜ (2,6%).
Το πρόβλημα που δημιουργεί το ρωσικό εμπάργκο κυρίως στους παραγωγούς είναι αντιμετωπίσιμο; Εσείς κάνετε κάποιες ενέργειες για να λυθεί το συγκεκριμένο πρόβλημα;
Είναι γεγονός ότι η Ρωσία αποτελεί για την Ελλάδα στρατηγικό εταίρο. Το 2014 η Ρωσία βρίσκεται στην 19η θέση στους εξαγωγικούς μας προορισμούς στα αγαθά, ωστόσο οι εξαγωγές μας μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 12%. Το πρόσφατο εμπάργκο της Ρωσίας σε προϊόντα του αγροδιατροφικού κλάδου σε εισαγωγή από χώρες της ΕΕ είχε άμεση επίπτωση και στην Ελλάδα, κυρίως λόγω του ότι η Ρωσία αποτελεί τον Νο. 1 εταίρο μας (μερίδιο 13%) στις εξαγωγές ελληνικών νωπών καρπών και φρούτων στον κόσμο. Συνέβη μάλιστα σε μια περίοδο που η Ελλάδα και οι εξαγωγείς του αγροδιατροφικού κλάδου επεδίωκαν να αναπτύξουν και να διευρύνουν περαιτέρω το μερίδιό τους στη συγκεκριμένη αγορά.
Αίτημα του ΣΕΒΕ προς την Κυβέρνηση από την έναρξη του εμπάργκο τον περασμένο Αύγουστο είναι να εξαντληθεί κάθε διαπραγματευτική δυνατότητα με τη Ρωσική πλευρά, ώστε να ανακληθεί κάθε ισχύον μέτρο και να μην επιβληθεί κανένα νέο μέτρο απαγόρευσης εισαγωγής ελληνικών προϊόντων στη Ρωσία. Ήδη κάτι ακούστηκε από την Ρωσία για ευελιξία στα Ελληνικά νωπά, παρακολουθούμε στενά το θέμα και ελπίζουμε ότι τα υφιστάμενα προβλήματα θα αντιμετωπιστούν το συντομότερο δυνατό, ώστε να μην υπάρχουν περαιτέρω κωλύματα στις επιχειρηματικές συναλλαγές μεταξύ Ελλάδας - Ρωσίας.
Το ρευστό πολιτικό και οικονομικό τοπίο σας δημιουργεί προβλήματα;
Είμαστε ιδιαίτερα προβληματισμένοι για τη μείωση της ρευστότητας στην αγορά. Το γεγονός ότι οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας εξυπηρετούνται με τις ίδιες δυνάμεις σημαίνει ότι ρευστότητα αντλείται ουσιαστικά από την ιδιωτική οικονομία. Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός της πολύ αρνητικής εικόνας που η χώρα μας αποκτά στις διεθνείς αγορές δημιουργεί φαινόμενα όπου προμηθευτές μας απαιτούν προπληρωμή προκειμένου να προμηθεύσουν πρώτες ύλες, ενώ πελάτες μας ανησυχούν κατά πόσο θα μπορέσουμε να είμαστε εντάξει στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουμε. Ενώ ήδη εδώ και χρόνια οι διεθνείς ασφαλιστικές δεν ασφαλίζουν ελληνικές πιστώσεις. Γι’ αυτόν το λόγο είναι απαραίτητο να υπάρξει κάποια συμφωνία το ταχύτερο δυνατό, ώστε να υπάρξει σταθερό περιβάλλον.
Στη συγκεκριμένη συγκυρία θα προτρέπατε έναν νέο να κάνει μία εξαγωγική επιχείρηση;
Απόλυτα Ναι. Η ανάπτυξη της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι απολύτως αναγκαία. Οι εξαγωγές είτε μεγάλες είτε μικρές διαμορφώνουν νοοτροπία, θρέφουν την εξωστρέφεια. Σε μια χώρα μικρή και με οικονομικά προβλήματα αποτελούν τη μόνη διέξοδο. θα πρότεινα λοιπόν ανεπιφύλακτα σε όσους παράγουν οτιδήποτε να το παραγάγουν σωστά και βουρ… για εξαγωγές!