Σεμνός ο τίτλος του βιβλίου που μας χάρισε ο Παύλος Πυρινός: «Βεροιώτικα και Ναουσαίϊκα σημειώματα».
Πιστεύω πως με τον όρο «ντοκουμέντα» θα προσδιορίζαμε ακριβέστερα την αξία των «σημειωμάτων» που αναπτύσσονται στις σελίδες του βιβλίου.
Δεν είναι μόνο η γραφή που προσδίδει στο περιεχόμενο λογοτεχνικές περγαμηνές. Είναι και η αξία του σαν ιστορικό κείμενο.
Εμείς όμως θα δούμε το βιβλίο με τον χαρακτηρισμό που επέλεξε ο ίδιος ο συγγραφέας και θα προχωρήσουμε στην ανάλυση των «σημειωμάτων». Σταματώντας στην ενότητα «Ιστορικά» που αποτελεί ανεκτίμητο επιστημονικό ντοκουμέντο.
Η απλότητα με την οποία παραθέτονται όλα τα ιστορικά στοιχεία που φιλοξενούνται στις τριακόσιες σελίδες του βιβλίου, δε μας εμποδίζει να χαρακτηρίσουμε τις καταγραμμένες πληροφορίες θησαυρό πολύτιμο. Θησαυρός που οδηγεί σε γεγονότα ξεχασμένα ή άγνωστα, που έχουν όμως τη θέση τους στην ιστορία της περιοχής μας.
Θα ξεναγηθούμε στο χώρο των γεγονότων αυτών με την άνεση που μας παρέχει η παρουσίασή τους από την έμπειρη γραφίδα του συγγραφέα. Θα συναντήσουμε τις προσωπικότητες και τα γεγονότα που καταγράφονται και που έχουν επάξια θέση στην ιστορία μας. Θα σταθούμε στον ιατρό Αναστάσιο Περδίκη, λόγιο του 18ου αιώνα που καταγράφηκε στην ιστορία της γενέτειράς του Βέροιας ως ιατροφιλόσοφος.
Θα μιλήσουμε κατόπιν για τον εκπαιδευτικό Κωνσταντίνο Καμπίτογλου που γεννήθηκε, ανδρώθηκε και δραστηριοποιήθηκε ως δάσκαλος στη Βέροια.
Θα προχωρήσουμε στην πρόεδρο της νεοϊδρυθείσης και ιστορικής «Φιλοπτώχου Αδελφότητας Βεροίας» της Πηνελόπης Καμπίτογλου, που δίδαξε με το παράδειγμά της την φιλανθρωπία στην οποία αναδεικνύονται ανέκαθεν οι Βεροιείς και ιδίως οι Βεροιώτισες.
Προχωρώντας στα γεγονότα θα αναφερθούμε στην ίδρυση σχολείων αλληλοδιδακτικής στη Νάουσα και στη λειτουργία του πρώτου σχολείου των χρόνων της Τουρκοκρατίας στη Βέροια.
Στις επόμενες σελίδες του βιβλίου θα αποκομίσουμε πληροφορίες για την ίδρυση του προσκοπισμού στη Βέροια, με πρώτους προσκόπους τριάντα μαθητές του γυμνασίου. Πρωτεργάτης ένας Βεροιώτης ανθυπολοχαγός με την συμπαράσταση των ιδρυτικών μελών, μεταξύ των οποίων ήσαν πρόσωπα γνωστών οικογενειών που συνέβαλλαν έτσι στην κοινωνική, πολιτιστική και αναπτυξιακή πρόοδο της Βέροιας (Κατσαμπάκος, Κύρου, Δημάδης, Καρατζόγλου, Γουδής, Ζαφάρας, Σαρηκωστής, Δημητρακάκhς και άλλoi).
Κλείνουμε την αναφορά μας στο βιβλίο του Παύλου Πυρινού, με τις ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον Άγιο Αθανάσιο στο Ντουρμάνι. Πρόκειται για τον πλούσιο κάποτε οικισμό που σήμερα παραμένει μια δασική τοποθεσία. Την συντροφεύουν ο ναός με τα αξιόλογα αρχιτεκτονικά στοιχεία, οι αγιογραφίες στους τοίχους της εκκλησίας και το ιστορικό παρελθόν του χωριού Ντουρμάνι.
Ορ. Σιδηρόπουλος