Από τον Μανώλη Αντωνάκο, Γενικό Γραμματέα Δήμου Μοσχάτου-Ταύρου
Οι παλαιότεροι αυτοδιοικητικοί παράγοντες έλεγαν ότι ο προϋπολογισμός κάθε Δήμου αποτελεί εργαλείο πολιτικής βούλησης της κάθε Δημοτικής Αρχής προκειμένου να εφαρμόσει το πρόγραμμά της για την επόμενη χρονιά.
Στον προϋπολογισμό αποτυπώνονται οι κατευθύνσεις της Διοίκησης του Δήμου δίνοντας το στίγμα και την πορεία που θέλει να ακολουθήσει σύμφωνα πάντα και με τις προεκλογικές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έναντι των πολιτών.
Με οδηγό τον προϋπολογισμό κινείται η Δημοτική μηχανή για μια ολόκληρη χρονιά.
Τι θα γίνει όμως εφέτος;
Όπως όλοι γνωρίζουμε οι νέες Δημοτικές Αρχές αναλαμβάνουν την 1η Σεπτεμβρίου. Αυτό κανονικά θα έπρεπε να σημαίνει ότι η κάθε νέα Δημοτική Αρχή οφείλει να χαράξει μέσω του προϋπολογισμού του Δήμου την πολιτική της για την επόμενη χρονιά.
Δυστυχώς όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει εάν δεν υπάρξουν συγκεκριμένες αλλαγές στο υφιστάμενο πλαίσιο που έχει καθοριστεί από το Υπουργείο Εσωτερικών με το Νόμο 4172/2013 (άρθρο 77).
Συγκεκριμένα:
Με τον παραπάνω νόμο η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου οφείλει μέχρι 5 Σεπτεμβρίου να έχει λάβει απόφαση επί του σχεδίου προϋπολογισμού του επόμενου έτους, το οποίο έχει λάβει από την Εκτελεστική Επιτροπή. Στη συνέχεια οφείλει να ενσωματώσει το σχέδιο προϋπολογισμού στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών, προκειμένου το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ (άρθρο 4 ν.4113/2013 να παράσχει τη γνώμη του επ’ αυτού με βάση τα κριτήρια που έχει ορίσει το ΥΠΕΣ.
Μετά τις όποιες παρατηρήσεις ή τη σύμφωνη γνώμη του Παρατηρητηρίου, η Οικονομική Επιτροπή με νεότερη απόφασή της διαβιβάζει τον προϋπολογισμό στο Δημοτικό Συμβούλιο για ψήφιση.
Με βάση τα παραπάνω προκύπτει ότι οι σημερινές Δημοτικές Αρχές θα ετοιμάσουν τον προϋπολογισμό του 2015 για λογαριασμό των επόμενων Διοικήσεων των Δήμων αφού η Εκτελεστική Επιτροπή και η Οικονομική Επιτροπή της τρέχουσας δημαρχιακής περιόδου θα αποφανθούν επί του σχεδίου προϋπολογισμού του 2015 που θα σταλεί στο Παρατηρητήριο των Δήμων του Υπουργείου Εσωτερικών.
Όλα αυτά φυσικά είχαν σχεδιαστεί χωρίς να έχει υπολογιστεί το φετινό νέο δεδομένο ότι οι νέες Δημοτικές Αρχές αναλαμβάνουν την 1η Σεπτεμβρίου.
Υπογραμμίζουμε δε το γεγονός ότι η ημερομηνία της 5ης Σεπτεμβρίου εκ των πραγμάτων ακυρώνεται αφού μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου δεν θα έχουν συγκροτηθεί τα νέα όργανα των Δήμων. Τα νέα όργανα Προεδρείο Δ.Σ, Οικονομική Επιτροπή κλπ θα εκλεγούν στις 7/9 και μέχρι να δοθούν οι σχετικές εγκριτικές αποφάσεις από τις αποκεντρωμένες Διοικήσεις θα περάσουν τουλάχιστον 20 ημέρες.
Με λίγα λόγια οι σημερινές δημοτικές αρχές καλούνται να συντάξουν προϋπολογισμό για το 2015 μέχρι το τέλος Αυγούστου ώστε να λάβει ο προϋπολογισμός την τελική έγκριση από το νέο Δημοτικό Συμβούλιο μέχρι τις 15 Νοεμβρίου. Η έγκριση όμως αυτή θα είναι ουσιαστικά τυπική αφού θα έχει μεσολαβήσει η καθοριστική γνώμη του Οικονομικού Παρατηρητηρίου του Υπουργείου Εσωτερικών με βάση το αρχικά υποβληθέν σχέδιο προϋπολογισμού από την απερχόμενη Διοίκηση του Δήμου.
Είναι όμως δεοντολογικά και θεσμικά σωστό οι απερχόμενες αρχές να δεσμεύσουν τις νεοεκλεγείσες δημοτικές αρχές;
Φυσικά και όχι.
Είναι δυνατό μια νεοεκλεγμένη δημοτική αρχή να μην μπορεί να χαράξει από την αρχή της θητείας της τη στρατηγική της;
Τότε ας μη μιλάμε για δημοτικές αρχές που εκλέγονται αλλά για υπηρεσιακές διοικήσεις.
Αν αυτό δεν είναι μια μεγάλη αντίφαση τότε τι είναι;
Με βάση τα παραπάνω πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες από τα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης για να δώσει το Υπουργείο εύλογη πίστωση χρόνου ώστε η σύνταξη και ψήφιση των νέων προϋπολογισμών να γίνει εξ ολοκλήρου από τις νέες δημοτικές αρχές.
Η άποψη του Υπουργείου Εσωτερικών (Γενική Διεύθυνση Οικονομικών) όπως αυτή διατυπώθηκε με τη σχετική εγκύκλιο (24823/19-6-2014) με την οποία αφού επισημαίνει την υποχρέωση τήρησης των προθεσμιών και φέτος αναφέρει, επιχειρώντας να χρυσώσει το χάπι, τη δυνατότητα αναμόρφωσης του σχεδίου από τις νέες δημοτικές αρχές. Η άποψη αυτή δεν πείθει κανέναν αφού αυτή καθαυτή η οδηγία έχει λογιστική και όχι πολιτική αξία.
Άλλωστε αποκρύπτουν το γεγονός ότι εφόσον το προσχέδιο του προϋπολογισμού εγκριθεί από το Παρατηρητήριο όπως αυτό θα έχει υποβληθεί, ουσιαστικά θεωρείται εγκεκριμένος και δεσμευτικός προϋπολογισμός. Άρα η έγκριση από το Δ.Σ ουσιαστικά έχει τυπικό χαρακτήρα. Και λέμε τυπικό γιατί στο σχέδιο του προϋπολογισμού που θα έχει ήδη συνταχθεί από την προηγούμενη Δημοτική Αρχή συμπεριλαμβάνονται οι πιστώσεις για το ύψος των δημοτικών τελών και δικαιωμάτων, συμπεριλαμβάνονται οι πιστώσεις για το έργα του Τεχνικού Προγράμματος, το οποίο μάλιστα πρέπει να βγει σε διαβούλευση άμεσα και να διατυπώσουν γνώμη και οι δημοτικές κοινότητες όπου υπάρχουν με τη σημερινή τους σύνθεση και η επιτροπή διαβούλευσης επίσης με τη σημερινή της σύνθεση.
Και μην μας πουν ότι πιέζει ο χρόνος γιατί και όταν κάποιοι δήμοι πέρσι ήταν συνεπείς με τις προθεσμίες μέσα στο καλοκαίρι του 2013, οι αποκεντρωμένες διοικήσεις ενέκριναν τους προϋπολογισμούς τον Ιανουάριο του 2014.
Για να αποφευχθούν όλα αυτά τα προβλήματα και να μπορούν οι νέες αρχές να καθορίσουν το πλαίσιο λειτουργίας των Δήμων που διοικούν, πρέπει να τροποποιηθεί το άρθρο 77 Ν. 4172/2013 τουλάχιστον ειδικά για τη χρονιά ανάληψης καθηκόντων των νέων δημοτικών αρχών, δίνοντας εύλογη παράταση στο χρόνο σύνταξης των προϋπολογισμών.
Αυτά αν θέλουμε να μιλάμε για σεβασμό στη λαϊκή βούληση και στο θεσμό της Αυτοδιοίκησης.
