Το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης κακοποιημένων γυναικών του Δήμου Βέροιας ΚΟΡΝΗΛΙΑ ΚΑΡΑΝΑΣΤΑΣΗ ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Οκτώβριο του 2013 και προσφέρει συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε γυναίκες θύματα βίας αλλά και υπηρεσίες νομικής συμβουλευτικής και πληροφόρησης. Στο σημείο αυτό πρέπει να πούμε πως απευθύνεται σε γυναίκες που υφίστανται σωματική κακοποίηση αλλά και σε γυναίκες που δέχονται ψυχολογική, συναισθηματική, οικονομική και λεκτική βία. Επίσης απευθυνόμαστε και σε θύματα trafficking (σωματεμπορίας) αλλά και σε γυναίκες που έχουν υποστεί βιασμό. Τα Κέντρα Συμβουλευτικής Κακοποιημένων Γυναικών στην Ελλάδα υλοποιούνται από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των φύλων και προωθούνται μέσω των Δήμων, επομένως οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν προς το κοινό και τηρείται αυστηρά η ανωνυμία και το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων της γυναίκας που απευθύνεται στο Κέντρο.
ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΟΥ
Το κέντρο μας ξεκίνησε επίσημα τη λειτουργία του το Νοέμβριο, μετράει δηλ. επτά μήνες ζωής. Αυτή τη στιγμή στελεχώνεται από ψυχολόγο την κα. Έφη Τσαπαροπούλου και κοινωνικό λειτουργό την κα. Χαρούλα Νατσιοπούλου. Από μέρα σε μέρα περιμένουμε και νομικό σύμβουλο ο οποίος θα μπορεί να κατευθύνει τις γυναίκες θύματα βίας σε νομικά ζητήματα.
Στους επτά μήνες λειτουργίας του Κέντρου μας έχουμε δεχθεί μέχρι στιγμής 30 περιστατικά γυναικών στην πλειοψηφία τους θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Επίσης παρατηρήθηκε πως το μορφωτικό επίπεδο των γυναικών αυτών κυμαίνονταν από αποφοίτους δημοτικού έως και αποφοίτους ΑΕΙ. Αυτό σημαίνει πως η κακοποίηση δεν εμφανίζεται μόνο σε γυναίκες χαμηλού μορφωτικού επιπέδου. Κάτι ακόμα που αφορά τα χαρακτηριστικά των γυναικών που απευθύνθηκαν σ΄εμάς είναι πως το οικονομικό τους status είναι ιδιαίτερα χαμηλό και στην πλειοψηφία τους είναι οι περισσότερες άνεργες.
ΤΙ ΚΑΝΕΙ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ
Το Κέντρο συνδέεται μέσω ενός δικτύου συνεργασίας με όλους τους φορείς που εμπλέκονται σε θέματα ενδοοικογενειακής βίας όπως ο Σύλλογος Κοινωνικής Παρέμβασης <<Έρασμος>>, η <<Πρωτοβουλία για το Παιδί>>, το Νοσοκομείο, η Εκκλησία, η Αστυνομία, η Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων και η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας. Ο σκοπός αυτού του δικτύου είναι η καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση και διαχείριση ανάλογων ζητημάτων που στοχεύουν στην προστασία γυναίκας- παιδιού που υφίστανται βία. Το Κέντρο λοιπόν στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας αφού αξιολογεί την κατάσταση και τις ανάγκες κάθε γυναίκας που απευθύνεται σε αυτό κρίνει ανάλογα και την παραπομπή της και στον αρμόδιο φορέα. Αυτό που έχουμε παρατηρήσει είναι ότι οι ίδιες δεν αποφασίζουν εύκολα να φύγουν από το σπίτι τους ή να καταγγείλουν το περιστατικό βίας με αποτέλεσμα να παραμένουν στην κακοποιητική σχέση. Αυτό συμβαίνει ακόμη και όταν η κακοποιημένη γυναίκα τυχαίνει να είναι και μητέρα παρόλο που κάποιες φορές αναζητεί υποστηρικτικό πλαίσιο για τα παιδιά της.
ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΓΥΝΑΙΚΑ
Πολλοί από εμάς όταν ακούμε πως μια γυναίκα κακοποιείται κάνουμε διάφορες σκέψεις. Για παράδειγμα νομίζουμε πως οι γυναίκες αυτές είναι χαμηλού κοινωνικοοικονομικού και μορφωτικού επιπέδου. Στην πραγματικότητα η κακοποίηση δεν κάνει διακρίσεις αλλά εμφανίζεται σε γυναίκες όλων των κοινωνικοοικονομικών τάξεων. Απλά οι στατιστικές προέρχονται από φτωχότερες τάξεις γιατί αυτές οι γυναίκες καταφεύγουν στις κοινωνικές υπηρεσίες. Βλέπουμε λοιπόν πως οι γυναίκες των ανώτερων κοινωνικά και οικονομικά τάξεων δεν κοινοποιούν την κακοποίησή τους για να μη βλάψουν το κοινωνικό τους προφίλ.
Επίσης η κοινωνία μας τείνει να χαρακτηρίζει τις κακοποιημένες γυναίκες ως ΄τρελές΄ και να θεωρεί πως αυτές ΄φταίνε΄ για αυτό που τις συμβαίνει. Σ΄αυτό το σημείο πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως κανείς δεν έχει δικαίωμα να ασκεί βία στο συνάνθρωπο του είτε αυτός είναι φίλος είτε είναι σύζυγος ή σύντροφος. Φανταστείτε πως για να αντέξει μια γυναίκα να ζει για χρόνια σ’ενα κακοποιητικό περιβάλλον βρίσκει διέξοδο σε άλλους τρόπους διαχείρισης της κατάστασης που βιώνει (π.χ η χρήση ψυχοφαρμάκων). Επομένως κάποιοι παρερμηνεύουν την κατάσταση αυτή και θεωρούν πως οι γυναίκες αυτές είναι ψυχικά ασθενείς.
Η ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΑΜΑΤΑΕΙ ΟΤΑΝ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ;
Όταν μια γυναίκα αποφασίσει να φύγει από το σπίτι πολλοί θεωρούν ότι αυτομάτως θα σταματήσει και η βία που υφίσταται. Σε πολλές περιπτώσεις γίνεται και αυτό αλλά πολλές φορές ο θύτης προσπαθεί να τη ΄φέρει πίσω΄ είτε με απειλές είτε δείχνοντας τον ΄καλύτερο΄ του εαυτό. Μια από τις πιο εντυπωσιακές διαπιστώσεις σχετικά με το φαινόμενο της κακοποίησης είναι ο κύκλος της βίας που αποτελείται από τρεις φάσεις, οι οποίες είναι:
α) δημιουργία της έντασης όπου η γυναίκα προσπαθεί να ηρεμήσει τον θύτη και γίνεται ιδιαίτερα περιποιητική μαζί του. Επίσης η γυναίκα είναι αυτή που προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες βλέποντας τον θύτη να της ασκεί καταπίεση και να την ενοχοποιεί για κάποια συμπεριφορά ή πράξη η οποία είναι η αφορμή για το ξέσπασμα του θυμού του,
β) η έκρηξη ή έντονο περιστατικό. Στη φάση αυτή η βία εξελίσσεται σε μένος, μανία και βαναυσότητα όπου μπορεί να προκληθούν ανεπανόρθωτες σωματικές βλάβες στο θύμα. Εδώ λοιπόν παρατηρούμε πως το θύμα παύει να αντιστέκεται πιστεύοντας πως αν κάνει κάτι τέτοιο θα χειροτερέψει τη θέση του,
γ) τέλος έχουμε την περίοδο συμφιλίωσης, αγάπης και ευγενικής συμπεριφοράς ή ΄μήνα του μέλιτος΄. Γίνεται αντιληπτό πως σε αυτή τη φάση ο θύτης μεταμορφώνεται σ’ έναν ΄άγγελο΄που δείχνει έμπρακτη μεταμέλεια, απολογείται συνεχώς για τις πράξεις του και πείθει τη γυναίκα πως δεν θα συμβεί ποτέ ξανά κάτι παρόμοιο. Βλέπουμε δηλαδή πως πραγματοποιείται ένα συμβιωτικό δέσιμο και η γυναίκα καταλήγει να γίνεται το ψυχολογικό θύμα.
ΓΙΑΤΙ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕΝΕΙ;
Αυτή είναι μία ερώτηση την οποία ακούμε πολύ συχνά. Οι λόγοι που μια γυναίκα δεν αποφασίζει να κάνει το βήμα και να φύγει από το κακοποιητικό περιβάλλον είναι πάρα πολλοί. Καταρχήν πολλές γυναίκες δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους ως θύμα. Επίσης πολλές από αυτές και να θέλουν να φύγουν φοβούνται τα αντίποινα από την πλευρά του θύτη. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι η έλλειψη οικονομικής ανεξαρτησίας, γι’αυτό τις περισσότερες φορές οι γυναίκες που έρχονται στο Κέντρο Συμβουλευτικής λένε: "Μα δεν έχω που να πάω. Πώς θα ζήσω"; Επίσης αξίζει να σημειωθεί πως γυναίκες που υφίστανται χρόνια κακοποίηση έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και νιώθουν ανήμπορες για οποιαδήποτε αλλαγή. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε πως στις κλειστές τοπικές κοινωνίες η γυναίκα θύμα βίας νιώθει ντροπή αλλά και ενοχές προς τον κοινωνικό περίγυρο. Πρέπει να πούμε πως αυτή η στάση ζωής επηρεάζεται και από τις θρησκευτικές αντιλήψεις της κάθε γυναίκας η οποία μπορεί να θεωρεί πως ο αυτοσκοπός κάθε γυναίκας είναι η οικογένεια και ότι αυτή δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ΄διαλυθεί΄. Τέλος, ένας άλλος λόγος που οι γυναίκες παραμένουν σε μία βίαιη σχέση είναι η αντίληψη που έχουν για τη θέση τους στην κοινωνία, ότι δηλαδή είναι κατώτερες από το σύζυγο τους.
ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΘΥΤΗ.
Ακούμε συχνά όταν γνωστοποιούνται περιστατικά κακοποίησης να αναρωτιούνται κάποιοι για τον θύτη και να λένε: μήπως είναι αλκοολικός; μήπως είναι ψυχικά διαταραγμένος; Θα ήταν σκόπιμο να πούμε πως στις περιπτώσεις αυτές οι γενικεύσεις και τα στερεότυπα δεν βοηθούν. Παρόλα αυτά βλέπουμε πως τα άτομα που ασκούν βία εμφανίζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά.
Μία διαπίστωση λοιπόν είναι πως ενώ οι θύτες είναι άνθρωποι με διαφορετικές προσωπικότητες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: ότι δεν μπορούν να διαχειριστούν σωστά τον εκνευρισμό τους. Ακόμη παρατηρείται πως ο θύτης μπορεί να δείχνει στον κοινωνικό του περίγυρο έναν άλλο εαυτό, δηλαδή να εμφανίζεται πολύ ευγενικός και κοινωνικός με τους άλλους κάτι που έρχεται σε αντίθεση με το πως λειτουργεί και εκφράζεται στη γυναίκα-σύζυγο του. Αξίζει να πούμε πως μέσω των γυναικών που απευθύνθηκαν στο κέντρο μας αλλά και σε άλλους φορείς που ασχολούνται με την κακοποίηση γυναικών φαίνεται πως οι θύτες έχουν μεγαλώσει οι ίδιοι σε περιβάλλον με βία με αποτέλεσμα να αναπαράγουν το ίδιο μοντέλο το οποίο τους είναι οικείο και μετέπειτα στην ενήλικη ζωή με το σύντροφο τους.
