Στις 17 Απριλίου 2014 υποβλήθηκε επίσημα από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας στην Ευρωπαική Επιτροπή το νέο Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014-2020.
Κονδύλια ύψους 20 δισ. ευρώ θα διατεθούν για την Ελλάδα από το Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) 2014 - 2020, το νέο ΕΣΠΑ, ενώ μέρος των πόρων αυτών καλείται να αξιοποιήσει η Αυτοδιοίκηση.
Το νέο ΕΣΠΑ ή ΣΕΣ (Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης) αποτελεί το σημαντικότερο επενδυτικό πόρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την επόμενη προγραμματική περίοδο 2014 – 2020. Οι απαιτήσεις του νέου προγράμματος είναι πολύ μεγαλύτερες του τρέχοντος ΕΣΠΑ, ωστόσο το βασικό χαρακτηριστικό του, ακόμα και στα χρηματοδοτικά εργαλεία που προορίζονται για δήμους, ο έντονος ανταγωνιστικός τους χαρακτήρας. Κατά συνέπεια, για να μπορέσουν οι δήμοι να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες αυτές προκλήσεις χρειάζονται, πριν από όλα, έγκυρη, έγκαιρη και ολοκληρωμένη πληροφόρηση.
Μια καιτοτομία του νέου συμφώνου είναι το πρόγραμμα CLLD (Community-led Local Development), που είναι ο διάδοχος του προγράμματος Leader και πλέον δεν θα αφορά μόνο στον γεωργικό τομέα και τις αγροτικές περιοχές, αλλά και αστικές με πληθυσμό μέχρι 150.000 κατοίκους όπως και του προγράμματος ITI (Integrated Territorial Investment), που θα αφορά σε συνεργασίες και δράσεις ακόμη και μεταξύ Περιφερειών.
Κύριο λοιπόν αναπτυξιακό εργαλείο για την υλοποίηση του προγράμματος της κίνησης στον Δήμο Βέροιας για τα επόμενα χρόνια είναι το Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) 2014-2020 (νέο ΕΣΠΑ). Το ΣΕΣ έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από το ΕΣΠΑ. Βάζει στο επίκεντρό του την καινοτομία, ενώ δίνει νέα χρηματοδοτικά εργαλεία στους ΟΤΑ, με μεγάλη ευχέρεια για την υλοποίηση τοπικών στρατηγικών ανάπτυξης. Ενδεικτικά αναφέρουμε, την Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων, την Ολοκληρωμένη Εδαφική Επένδυση, την Ολοκληρωμένη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη.
Οι τομείς μεγαλύτερου ενδιαφέροντος είναι όλες οι μορφές τουρισμού, τα logistics, η περιβαλλοντική βιομηχανία, ο τομέας της υγείας, η παραγωγή και εξοικονόμηση ενέργειας, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών και δημιουργικές βιομηχανίες, η ολοκλήρωση διευρωπαϊκού οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, δράσεις για τη βιοποικιλότητα και τη φύση, διαχείριση αποβλήτων, δράσεις για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, την απασχόληση. Ιδιαίτερα για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στόχος είναι οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης για νέους, γυναίκες, μακροχρόνια άνεργους, η μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, η τριτοβάθμια εκπαίδευση, σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία κλπ.
Από νωρίς λοιπόν θα πρέπει να είναι έτοιμοι οι φορείς της αυτοδιοίκησης προκειμένου να καταθέσουν προτάσεις στη νέα προγραμματική περίοδο.
Ο Δήμος Βέροιας πρέπει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του νέου βασικού αναπτυξιακού εργαλείου για τα επόμενα επτά χρόνια. Δεν πρέπει να χαθεί πολύτιμος χρόνος κατά τον αρχικό σχεδιασμό στη νέα περίοδο.
Πρόκληση και «στοίχημα» για το Δήμο μας αποτελεί η νέα προγραμματική περίοδος, που σε αντίθεση με τα προηγούμενα κοινοτικά πλαίσια στήριξης αναμένεται να ξεκινήσει από την πρώτη χρονιά του προγράμματος, εντός του 2014.Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είμαστε ως δήμος από νωρίς έτοιμοι προκειμένου να καταθέσουμε προτάσεις και να ωριμάσουν μελέτες και έργα, στο πλαίσιο πάντα των οδηγιών και των αυστηρών όρων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε περιβάλλον ύφεσης, μεγάλης ανεργίας και βαθιάς κοινωνικής κρίσης, οποιαδήποτε προσπάθεια για ανάπτυξη πρέπει να στοχεύει στην αύξηση της απασχόλησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας – αυτή μπορεί και πρέπει να είναι και η μεγάλη συμβολή της τοπικής αυτοδιοίκησης στην επανεκκίνηση της πατρίδας μας.
Το ποσό που θα διαχειριστεί ο Δήμος μας είναι μεγάλο, αλλά αυτό που πρέπει κυρίως να προσέξουμε είναι να υπάρχει συγκεκριμένη στόχευση και όχι απλά ανάλωση κονδυλίων.
Τα ζητήματα της Κοινωνικής πολιτικής και της Απασχόλησης επιβάλλεται να εξεταστούν κατά προτεραιότητα και ως τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί ο Δήμος μας να αποτελέσει τον βασικό πυλώνα υλοποίησης των αναγκαίων Κοινωνικών πολιτικών για την ανακούφιση των ασθενέστερων στρωμάτων και την διαφύλαξη της κοινωνικής ισορροπίας και τούτο διότι οι διαδικασίες σχεδιασμού του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 γίνονται σε μια περίοδο φορτισμένη από την οικονομική κρίση αλλά και τη συγκυρία της νέας δημοτικής αρχής που θα προκύψει από τις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Αυτό επιβάλλει τώρα, περισσότερο από ποτέ, να λειτουργήσουμε με σοβαρότητα και ευθύνη. Ο συνδυασμός της Δύναμης Πολιτών με επικεφαλής τον Αντιπεριφερειάρχη Κώστα Καραπαναγιωτίδη έχει επίγνωση των προβλημάτων και των δημοσιονομικών δεσμεύσεων και στο πλαίσιο αυτό η νέα δημοτική αρχή μπορεί να απαντήσει, στο βαθμό που της αναλογεί, στις ανάγκες και στις προσδοκίες για το ξεπέρασμα της σημερινής κρίσης.
Αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την πόλη μας η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την βελτίωση της καθημερινότητας και την προοπτική ανάπτυξης με χρονικό ορίζοντα δεκαετίας. Εσφαλμένοι χειρισμοί, αβλεψίες (έχει πρόσφατα παραδείγματα η πόλη μας κατά την εκπόνηση και κατασκευή μεγάλων έργων δωρητών μας) ή καθυστερήσεις μελετών θα έχουν ολέθριες συνέπειες για την πόλη μας και το μέλλον των παιδιών της.
Το διακύβευμα των εκλογών της 18ης Μαΐου είναι μεγάλο και απόκειται στην κρίση των δημοτών μας η επιλογή της ασφαλούς και έμπειρης επιλογής της νέας δημοτικής αρχής. Ο χρόνος πλέον είναι πιεστικός και αδυσώπητος…
*Ο Γιώργος Μπιλέκας είναι δικηγόρος, αντιπρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Βέροιας και υποψηφίος Δημοτικός Συμβούλος του Δήμου Βέροιας με τον συνδυασμό «ΔΥΝΑΜΗ ΠΟΛΙΤΩΝ-ΚΑΡΑΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ»
