Πραγματοποιήθηκε η μηνιαία Ιερατική Σύναξη της Ιεράς Μητροπόλεως

Το πρωί της Πέμπτης, 14ης Νοεμβρίου, στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο στη Βέροια πραγματοποιήθηκε η μηνιαία Ιερατική Σύναξη της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας.

Στην σύναξη οι Ιερείς ενημερώθηκαν από τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς μας Μητροπόλεως Αρχιμ. Αθηναγόρα Μπίρδα για διοικητικά και οργανωτικά θέματα και στη συνέχεια ο Ποιμενάρχης μας, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων ευχήθηκε στους Ιερείς για την έναρξη της νηστείας των Χριστουγέννων και μίλησε για τον Γέροντα Φιλάρετο Κωνσταμονίτη, αναφέροντας μεταξύ πολλών άλλων: Ἑορτάζουμε σήμερα τή μνήμη ἑνός μεγάλου πατρός τῆς Ἐκκλη­σίας μας, ἑνός μεγάλου ἱεράρχου, θεολόγου καί ἀσκητοῦ, τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀρχιεπι­σκό­που Θεσσαλονίκης, τοῦ Παλα­μᾶ, ὁ ὁποῖος ἁγίασε μέ τήν ἀσκη­τική του ζωή καί τήν παρουσία του στή Σκήτη τῆς Βεροίας καί τήν Ἱερά Μητρόπολή μας. Ὅπως εἶναι, ἄλλωστε, γνωστό μετά ἀπό αἴτημα, τό ὁποῖο ὑπέβαλε ἡ Ἱερά μας Μη­τρόπολη πρός τό Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο διά τῆς Ἐκκλη­σίας τῆς Ἑλλάδος, κατετάγησαν πρίν ἀπό 15 χρόνια στή χορεία τῶν Ἁγίων οἱ γονεῖς, οἱ ἀδελφοί καί οἱ ἀδελφές τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, πού μόνασαν ἐπίσης στή Βέροια.

Ἡ Ἐκκλησία ὅμως δέν ἔπαυσε ποτέ νά ἀναδεικνύει Ἁγίους, γιατί ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ δέν ἔπαυσε ποτέ νά ἐνεργεῖ καί νά ἁγιάζει τούς πιστούς πού ἀγωνίζονται. Καί ἕνας ἀπό αὐτούς ἦταν καί ἕνας δικός μας ἄνθρωπος, ὁ Γέροντας Φιλάρετος Κωνσταμονίτης ἀπό τή Φυτειά. Ἡ τοπική μας Ἐκκλησία ἔχει καταθέ­σει ἀπό ἐτῶν πλήρη φάκελο σχε­τικά μέ τήν Ἁγιοκατάταξή του στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ἀνα­μένουμε τήν ὁλοκλήρωση τῆς δια­δικασίας καί τήν ἔκδοση τῆς Πατρι­αρχικῆς καί Συνοδικῆς Πράξεως. Γι᾽ αὐτό καί, προκειμένου νά γνωρί­σουμε ὅλοι τόν ὅσιο Γέροντα Φιλά­ρετο, θά ἤθελα νά σᾶς παρουσιάσω μερικά στοιχεῖα ἀπό τόν φάκελο πού ὑποβάλαμε στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο.

Τό Μοναχολόγιο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κωνσταμονίτου τοῦ Ἁγίου Ὄρους περιλαμβάνει τήν ἀκόλου­θη ἀναφορά:

«Ὁ γέρων Φιλάρετος ἐγεννήθη εἰς τό χωρίον Φυτειά Βερροίας τῆς Μακεδονίας κατά τό ἔτος 1890 … Βαπτισθείς δέ ὠνομάσθη Ἀντώνιος. Ἐκοινοβίασε ἐν τῇ ἱερᾷ ἡμῶν μονῇ τόν Νοέμβριο τοῦ 1912 καί ἐκάρη μοναχός μεγαλόσχημος τόν Ἀπρί­λιον τοῦ ἔτους 1921 καί πρεσβύτε­ρος τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1924. Ἐξελέγη ὡς Καθηγούμενος τόν Μάρτιον τοῦ 1949 καί ἐγκαθιδρύθη τήν 21ην Μαΐου τοῦ ἰδίου ἔτους.

Τῇ 28ῃ Ἰανουαρίου 1963, ἡμέρᾳ Κυριακῇ τοῦ ἀσώτου καί μνήμῃ τοῦ ὁσίου καί θεοφόρου πατρός ἡμῶν Ἐφραίμ τοῦ Σύρου ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ».

Ὁ κατά κόσμον Ἀντώνιος δέν μορ­­φώθηκε. Τελείωσε μόλις τήν Γ´ Δημοτικοῦ καί ὅταν ἔφθασε στήν ἡλικία τῶν δεκαοκτώ ἐτῶν πῆρε τόν δρόμο τῆς ξενιτειᾶς. Παρέμεινε στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες τῆς Ἀμε­ρικῆς γιά τρία χρόνια, ὅπου ἐργά­στηκε σέ στιλβωτήριο ὑποδημά­των καί ἀντιμετώπισε μέ σθένος τούς πειρασμούς τῆς μεγαλούπο­λης. Ἐπιστρέφοντας στήν Ἑλλάδα, σέ ἡλικία 22 ἐτῶν, ἀποφάσισε προ­τοῦ καταλήξει στήν ἰδιαίτερη πα­τρί­δα του, νά ἐπισκεφθεῖ τή Θεσ­σα­­λονίκη προκειμένου νά προσκυ­νή­σει τόν ναό τοῦ προστάτη ἁγίου τῆς πόλης. Ἦταν 26 Ὀκτω­βρίου τοῦ 1912, ἡμέρα κατά τήν ὁποία ἡ Θεσσαλονίκη πανηγύριζε τή μνήμη τοῦ πολιούχου της καί ταυ­τόχρονα τήν ἀπελευθέρωσή της ἀπό τόν ἀλλόθρησκο κατακτη­τή. Τό ἴδιο βράδυ ὁ ἅγιος Δη­μήτριος ἐμφανίστηκε σέ ἐνύ­πνιο στόν νεαρό προσκυνητή καί τοῦ ὑπέδειξε νά ἀκολουθήσει τόν δρόμο τοῦ μοναχισμοῦ. Ὁ Ἀντώνιος ματαιώνει τήν ἐπιστροφή του στήν πατρίδα του, τή Φυτειά, καί ἀναχωρεῖ γιά τό Ἁγιώνυμο Ὄρος.

Ὅταν ὁ ἀγω­γιάτης πού εἶχε ἀναλάβει νά τόν μεταφέρει ἀπό τήν Ἀρναία στό Ἅγιο Ὄρος ἔφτασε μπροστά στό πρῶτο μοναστήρι πού συνάντησαν, ὁ Ἀντώ­νιος παρέδωσε στόν ὁδηγό του ὅλα τά χρήματα καί τά ὑπάρχο­ντα πού εἶχε φέρει μαζί του ἀπό τήν Ἀμερική καί εἰσῆλθε στήν Ἱερά Μονή Κωνσταμονίτου.

Ὅπως μαρτυροῦν οἱ ἀδελφοί του στό μοναστήρι, καθώς καί οἱ προ­σκυνητές πού τόν γνώρισαν, ὁ πατήρ Φιλάρετος τήρησε μέχρι τέ­λους τήν ἀκτημοσύνη, τήν ὀλιγάρ­κεια καί τή λιτότητα, πού φαινό­ταν ἀκόμη καί στόν τρόπο πού ντυνόταν, ξεκουραζόταν ἤ ἔτρωγε. Ἀκόμη καί ὅταν ἔγινε ἡγούμε­νος, ἀρνιόταν παρά τίς ἐπανειλημ­μένες πιέσεις τῶν συμμοναστῶν του, νά ἐγκαταστήσει σόμπα στό κελί του, ὅπου ἐκτός ἀπό τό κρε­βάτι δέν ὑπῆρχε παρά μόνο ἕνα σκαμνί γιά τήν ἄσκηση τῆς νοερᾶς προσευχῆς.

Ἀμέσως μόλις ἔγινε δεκτός ὡς δόκιμος στή Μονή, ἐστάλη νά ὑπηρετήσει ὡς κελλά­ρης στό μετόχι Τριπόταμος τῆς Μονῆς, ὅπου δοκιμάστηκε ἀπό τή συναναστροφή μέ κοσμικούς καί γυναῖκες, ἀπό τή σκληρότητα τοῦ ἀδελφοῦ οἰκονόμου ἀλλά καί ἀπό μία βαρειά ἀσθένεια πού τόν ἀνά­γκασε νά παραμείνει κλινήρης καί ἀβοήθητος γιά ἕξι ὁλόκληρους μῆνες. Ἡ ἀγόγγυστη ὑπακοή καί ἡ ὑπομονή στούς πειρασμούς στεφα­νώθηκαν ἀπό τή θεία συνδρομή πού ἀποκατέστησε τήν ὑγεία του.

Ἀφότου ἐκάρη μεγαλόσχημος μο­ναχός, ἀνέλαβε στή Μονή τό δια­κό­νημα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ, πράγ­μα πού ἔδωσε διέξοδο ἀλλά καί τροφή στή βαθειά λαχτάρα του γιά λειτουργική ζωή. Μετά ἀπό ἕξι χρόνια χειροτονήθηκε διάκονος καί τό 1924 πρεσβύτερος καί μόνιμος ἐφημέριος τῆς ἀδελφότη­τας. Τό λειτουργικό ἦθος του ἦταν τόσο ἀνεπτυγμένο ὥστε, ὅπως ἔχει ἐπισημανθεῖ: «Ζοῦσε γιά νά λει­τουρ­γῇ καί λειτουργοῦσε γιά νά ζῇ. Γιατί χωρίς θεία Λειτουργία αἰσθα­νόταν νεκρός, δίχως Χριστό, πού εἶναι ἡ ζωή καί ἡ ἀνάστασις, τό φῶς καί ἡ ἀνάπαυσις». Ἡ προσφο­ρά τῆς ἀναίμακτης θυσίας ἦταν γιά τόν Γέροντα Φιλάρετο μιά ἐμπειρία τόσο συγκλονιστική, ὥστε νά μήν ξαφνιάζει ἡ μαρτυρία ἑνός πνευ­μα­τικοῦ ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς Μεγάλης Εἰσόδου εἶδε τόν ἅγιο ἡγούμενο νά ἵπταται «δύο σπιθα­μές πάνω ἀπό τό ἔδαφος!»

Παράλληλα μέ τήν ἀγάπη του γιά τίς ἀκολουθίες τοῦ νυχθημέρου καί κυρίως γιά τήν καθημερινή συμμε­τοχή στή θεία Λειτουργία ἀσκοῦσε σταθερά τήν ἡσυχαστική προσευχή στό κελί του, ἀκολουθώντας τίς πνευ­ματικές σταθερές τοῦ Ἁγιορει­τικοῦ μοναχισμοῦ. Γι᾽ αὐτό καί τόνιζε στά πνευματικά του παιδιά πώς ἡ συμμετοχή στίς ἀκολουθίες τῆς μοναστικῆς κοινό­τη­τας καί ἡ τήρηση τοῦ κανόνα τῆς κατά μόνας προσευχῆς εἶναι τά «δύο μάτια τοῦ μοναχοῦ». Μάλι­στα, θεωροῦσε καί τίς δύο πνευμα­τικές ἐμπειρίες τόσο σημαντικές ὥστε, ὅπως ἔλεγε, ἄν ἕνας μοναχός δέν μετέχει σέ μία ἀπό αὐτές εἶναι «μονόφθαλμος» καί ἄν δέν μετέχει σέ καμιά εἶναι «βυθισμένος στό σκο­τάδι καί πνευματικά τυφλός». Ὡς ἡγούμενος μεριμνοῦσε προσω­πι­κά καί μέ ἕνα κερί περιδιάβαινε μέσα στό μισοσκόταδο ἕνα πρός ἕνα τά στασίδιια τοῦ καθολικοῦ καί ἄν διαπίστωνε ὅτι ἔλειπε κά­ποιος ἀδελφός, πήγαινε ὁ ἴδιος στό κελί τοῦ ἀπόντος γιά νά τόν ρωτή­σει τόν λόγο.

Τό λειτουργικό καί ἡσυχαστικό ἦθος τοῦ Γέροντος Φιλαρέτου συν­δυαζόταν μέ τήν ἀγωνιστικότητα τῆς μοναστικῆς ζωῆς. Ἕνα ἀπό τά πλέον καρποφόρα στάδια τῆς ἀγωνιστικότητας, ἀλλά καί τῆς προσφορᾶς τοῦ Γέροντος Φιλαρέ­του, ἀποδείχθηκε ἡ μακρό­χρο­νη θητεία του στήν ἡγουμενία τῆς Μονῆς.

Ὅπως μαρτυροῦν ὅσοι ἔζησαν κοντά του ὁ Γέρων Φιλά­ρετος ὄχι μόνο δέν ἀπέφυγε στό ὄνομα τῶν νέων καθηκόντων του τούς κόπους τῆς καθημερινῆς ζωῆς τοῦ μοναστηριοῦ ἀλλά συνέχισε μέ τήν ἴδια προθυμία νά συμπαραστέ­κε­ται καί νά βοηθᾶ σέ ὅλα τά δια­κονήματα, ἀκόμη καί τά πιό ταπει­νά καί κοπιώδη, ὅπου ἔδινε πρῶτος τό παράδειγμα τῆς προθυ­μίας στούς ἀδελφούς. Μέ τόν τρό­πο αὐτό ὁ Γέροντας Φιλάρετος ἔδει­ξε ἔμπρακτα πώς ἡ διακονία ἀποτελεῖ ἕνα ἰσόβιο κανόνα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καί, ὅπως ἔχει ἐπιση­μανθεῖ, «ἔκφραση ἀγάπης», «μίμη­ση Χριστοῦ» καί, γι᾽ αὐτό, «ἀσφαλῆ ὁδό σωτηρίας».

Ἄν τό πνεῦμα διακονίας καί ἡ ταπείνωση πού εἶχε ὁ Γέρων Φιλά­ρετος, μεταμόρφωσαν τή διοικητι­κή ἐξουσία σέ πνευματική προσφο­ρά, ἡ θεμελιώδης ἀρετή μέ τήν ὁποία ὑπηρέτησε τόν ἰδιαίτερα εὐαίσθητο ρόλο τοῦ πνευματικοῦ πα­τέρα ἦταν ἡ διάκριση πού τόν ἀνέδειξε πολύτιμο πνευματικό στήριγμα ὄχι μόνο τῆς μοναστι­κῆς του οἰκογένειας ἀλλά καί πολ­λῶν πιστῶν, κληρικῶν καί λαϊκῶν.

Ἡ θεο­φιλία του καί ἡ ἀγάπη γιά τόν Χριστό ζυμώθηκε καί στερεώθηκε ἀπό τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί ἀπό τά κείμενα τοῦ Γεροντικοῦ, ἀπό τόν ἀπέραντο σεβασμό του πρός τήν Παναγία –καθημερινά συνήθι­ζε ἐπανειλημμένα νά διαβάζει ἤ νά ἀπαγγέλει ἀπό μνήμης τούς Χαιρε­τισμούς καί τό Θεοτοκάριο, πράγμα πού συνιστοῦσε σέ ὅλους– καί πρός τούς ἁγίους καί τά μυρωμένα και θαυματουργά τους λείψανα, καί κορυφωνόταν στή θεία Κοινωνία, ἡ ὁποία ὑπῆρξε ἡ ἀπαραίτητη ἀνά­σα καί ἡ καθημερινή τροφή τῆς πνευματικῆς του ὕπαρξης.

Ὅμως ἡ θεοφιλία ἐπιβεβαιώνεται πάντα στή φιλαδελφία, στήν ἀγά­πη πρός τόν συνάνθρωπο, πράγ­μα πού δέν ἐπιβεβαιώνεται μόνο στή συμπάθεια μέχρι δακρύων πού ἔνιωθε γιά τίς ἀδυναμίες ἤ τά πάθη τῶν ἀνθρώπων πού ἐξομολογοῦσε ἀλλά καί στήν ὑλική βοήθεια πού προσέφερε σέ ὅποιον εἶχε ἀνάγκη.

Σεβόταν ὅμως καί ἀγαποῦσε καί ὅλα τά δημιουργήματα. Ὅσοι ἔζησαν ἀπό κοντά τόν Γέ­ροντα Φιλάρετο ἀναφέρουν ὅτι προ­τιμοῦσε νά διανύει πεζός τήν τριῶν ὡρῶν ἀπόσταση ἀπό τήν Κωνσταμονίτου μέχρι τίς Καρυές, χωρίς νά καβαλικεύει τό μουλάρι πού ἔπαιρνε μαζί του. Ἡ ἀγάπη του γιά τήν ἄσκηση συνδυαζόταν μέ τή συμπάθειά του γιά τό ζωντανό.

Ἀπό τήν εἴσοδό του στό Ἅγιον Ὄρος, τό 1912 μέχρι τήν κοίμησή του, τό 1963, ὁ Γέρων Φιλάρετος δέν ἐγκατέλειψε ποτέ τή Μονή τῆς μετανοίας του, οὔτε τό Ἅγιον Ὄρος, μέ ἐξαίρεση μία σύντομη ἐπί­σκεψη στή Θεσσαλονίκη γιά λό­γους ὑγείας λίγο πρίν ἀπό τήν κοίμησή του. Καί ὅμως ἡ ἱερή μνήμη τοῦ Ἁγιορείτου ἀσκητῆ καί ἡγουμένου δέν ἐπι­βίωσε ἁπλῶς ἀλλά μέ τά χρόνια αὐ­ξήθηκε.

Ἡ καταξίωση τοῦ πατρός Φιλαρέτου στή συνείδηση τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας προσλαμ­βάνει ἤδη τά παραδοσιακά χαρα­κτηριστικά μιᾶς συμπαγοῦς ἁγιο­λο­γικῆς τιμῆς. Ἕνα μικρό τεμάχιο τῆς ἁγίας κάρας τοῦ Γέροντα ἔχει τοποθετηθεῖ καί προσκυνεῖται στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Νικο­λάου Φυτειᾶς, ἐκεῖ ὅπου βαπτί­σθηκε. Ὁ πιστός λαός ἐπικα­λεῖται τίς μεσιτεῖες τοῦ Γέροντος Φιλαρέτου καί ὑπάρχουν ἤδη παιδιά πού ἔχουν βαπτισθεῖ μέ τό μοναχικό του ὄνομα.

Μέ βάση αὐτό τό αἴσθημα πού κυριαρχεῖ στήν ἐπαρχία μας ἀλλά καί τίς πολυάριθμες μαρτυρίες γιά τήν ἁγία ζωή καί τά οὐράνια χαρί­σματα τοῦ ὁσίου Γέροντος Φιλα­ρέτου ζητήσαμε τήν Ἁγιοκατάταξή του καί ἐλπίζουμε ὅτι σύντομα θά μποροῦμε νά ἑορτάσουμε τήν ἀναγραφή του στό Ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας καί νά τιμήσουμε τή μνήμη του.