Γράφει ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος
Πτυχιούχος Φιλ. τμήματος Αρχαιολογίας Παν. Αθηνών
Στην περιοχή του Πύργου το Νομού της Ηλείας, στην Πελοπόννησο βρίσκεται εγκατεστημένο το κέντρο της ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων. Εκεί χτυπάει η καρδιά των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Η μετάδοση της Φλόγας του Ολυμπιακού Ιδεώδους το οποίο ανέθρεψε τα κορμιά και τις ψυχές των αρχαίων Ελλήνων ,συνεχίζει και σήμερα με την παρουσία της στις πόλεις που διενεργούνται. Εκεί κάθε τέσσερα χρόνια από τα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου συναντάται ο γνήσιος ελληνισμός. Είναι το αθάνατο σύμβολο της ενότητας του έθνους των Ελλήνων που πίστευαν στην παράδοση και τη συνέχειας της ελληνικής φυλής. Αυτός ο θεσμός ως προσευχή συνεχίζεται και σήμερα με αλλοιωμένα τα κύρια χαρακτηριστικά του Ο ιερός τόπος περιβαλλόταν από τείχος.. Ανάμεσα στους ποταμούς τον Αλφειό και τον Κλάδεο το παγκόσμιο κέντρο του αθλητισμού. Θαυμασμό και δέος καταλαμβάνει τον επισκέπτη που για πρώτη φορά βρίσκεται στην Άλτη της Αρχαίας Ολυμπίας.
Αξιόπιστη μαρτυρία αποτελούν τα ερείπια από τα πολλά σεβάσματα των πόλεων σε περιορισμένο χώρο. Η συνέχιση της διαδρομής μας, παίρνει τώρα άλλη διάσταση. Η φύση μας υποδέχεται με τον δικό της τρόπο. Το θρόισμα των φύλλων από την πλούσια βλάστηση, γεμίζουν τα σωθικά μας από αγαλλίαση. Τα δέντρα, τα πεύκα και τα πανύψηλα πλατάνια αποτελούν τον φυσικό πλούτο της Άλτης. Είναι Άνοιξη. Χαρά Θεού. Γεμάτος ο χώρος από αγριελιές, ενώ το πράσινο στο δάπεδο μοιάζει σε χαλί για την υποδοχή των επισκεπτών. Πλεονάζουν, στην Άλτη, πιο πέρα οι διάφοροι άπειροι θάμνοι σπεύδουν για να συμπληρώσουν την πλούσια φυσική εικόνα που προίκισε ο Δημιουργός τους Έλληνες στοχαστές και ανιχνευτές της θεϊκής παρουσίας των Θεών τους στη γη. (Άλτη σημαίνει δάσος). Ακολουθώντας ένα δρομάκι θα συναντήσουμε στα δεξιά μας ένα κτιριακό συγκρότημα που περιλαμβάνει διάφορα θρησκευτικά οικοδομήματα, αγάλματα και σεβάσματα των Θεών . Η θέα όλων αυτών προϊδεάζει ευεργετικά την ψυχολογία του επισκέπτη και συνεργούν τη λύτρωση της ψυχής από την πεζή πραγματικότητα που συνθλίβει την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου Υπάρχουν κτίσματα στα οποία φυλάσσονταν τα λεγόμενα Αναθήματα. Πρόκειται δωρεές του Ιερού της Αρχαίας Ολύμπιας από διάφορες πόλεις της Ελλάδος για να εμπλουτίσουν τον ιερό χώρο με τη δική τους παρουσία αλλά περισσότερο ως αφιερώματα στον Θεό Δία .
Τα όρια της Άλτεως καθορίζονταν την εποχή της λειτουργίας των από ένα μεγάλο περίβολο του ιερού της Αρχαίας Ολυμπίας μέσα στον οποίο βρίσκονταν τα κυριότερα θρησκευτικά κτίσματα και αναθήματα Έξω από αυτόν υπήρχαν οι κατοικίες των ιερέων, τα λουτρά, οι χώροι προετοιμασίας των αθλητών και οι ξενώνες. Ολόκληρη οργανωμένη πολιτεία διαγράφει τους ορίζοντες μιας άλλης πνευματικής κοινωνίας άγνωστη στον κόσμο
Εξέχουσα θέση της θρησκευτικής πολιτείας κατέχει ο Ιερός περικαλλής Ναός του Ολυμπίου Διός , λείψανα του οποίου μαρτυρούν τη ζωντανή κοινωνία και δίπλα ο λόφος που ονομάστηκε Κρόνιο Όρος προς τιμήν του πατέρα του Δία. Χτισμένος από τον αρχιτέκτονα Λίβωνα με λάφυρα των Ηλείων από τους πολέμους τους κατά της Πίσσας και Τριφυλίας το 471 π. πχ. Έχουμε τη μαρτυρία ότι οι Σπαρτιάτες τοποθέτησαν μια χρυσή ασπίδα ως ανάθημα στο επιστύλιο του ναού μετά από νίκη τους στην Τανάγρα το 457 π.Χ. Μέχρι τότε ο Δίας λατρευόταν στον Ναό της Θεάς Ήρας που βρίσκεται λίγο παρακάτω. Είναι περίπτερος, περιβάλλεται δηλαδή από κίονες (κολόνες) ο Ναός του Δία δωρικού ρυθμού, πώρινος επιχρισμένος με κονίαμα, εκτός από τις μετόπες και τα αετώματα, ενώ τα γλυπτά ήταν μαρμάρινα. Μέσα στο βάθος του κεντρικού κλίτους του σηκού καθισμένος σε θρόνο βρισκόταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία έργο του μεγάλου καλλιτέχνη Φειδία.1
Ο Μανόλης Ανδρόνικος (Καθηγητής μου στο δεύτερο έτος της φιλοσοφικής του ΑΠΘ, )αναφερόμενος στον σχετικό Ναό μας θυμίζει ότι: Η τύχη στάθηκε αγαθή και μας έσωσε το πιο επιβλητικό σύνολο γλυπτών που συνθέτει όλα τα αιτήματα και τα επιτεύγματα του αυστηρού ρυθμού σε μια κορυφαία και ανεπανάληπτη δημιουργία. Τα εναέτια και τις μετόπες του ναού του Διός της Ολυμπίας εκπέμπουν κάλλος και γοητεία. Στο ανατολικό αέτωμα είναι η εικόνα εμπνευσμένη από το Μύθο της αρματοδρομίας του Πέλοπος και του Οινομάου. Μπροστά μας στέκονται όλα τα πρόσωπα που καθηλώνουν το ενδιαφέρον και το βλέμμα τους τον επισκέπτη με την έκφρασή τους να δηλώνουν τη συμμετοχή τους στο δράμα λίγο προτού αρχίσει ο τραγικός αγώνα. Η σύνθεση στο δυτικό αέτωμα είναι εντελώς διαφορετική από το ανατολικό αέτωμα Στο δυτικό αέτωμα αντίπαλες δυνάμεις έχουν εμπλακεί και καθηλωθεί στον θανάσιμο αγώνα εικονίζεται η Κενταυρομαχία, όταν οι Κένταυροι καλεσμένοι στο γάμο του Λαπίθη ήρωα Περίθου ,μέθυσαν και θέλησαν να αρπάξουν τη Δηιδάμεια και τις άλλες γυναίκες. Μόνο η απαράμιλλη κεντρική μορφή του Απόλλωνα διατηρεί την κατακόρυφη μεγαλοσύνης της θεϊκής απραξίας. Ο διάκοσμος των Μετόπων του Ναού είναι που συμπληρώνουν το μεγαλείο της αρμονίας και τη συνοχή των εικονιζόμενων ανάγλυφων παραστάσεων. 2
Όχι μόνο ο ναός του Δία αλλά και τα υπόλοιπα κτίσματα αναδεικνύουν τη μοναδική στον κόσμο την απαράμιλλη τεχνική των τεχνητών και των γλυπτών
Πηγές.1.Διαφημιστικό φυλλάδιο για την Ολυμπία.2 Μανόλης Ανδρόνικος.Ολυμπία.σελ.20-24. ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ 3.Εγκυκλ.Πάπυρος…τ.46 σελ.372-373
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
